Aksaray-Konya yolu üzerinde, Aksaray’ın 42 kilometre batısında, Sultanhanı beldesinde yer alan Sultan Hanı, I. Alâeddin Keykubad tarafından 1229 yılında yaptırıldmıştır. Sultan hanları, sultanlar tarafından yaptırıldıkları için bu isimle anılmaktadır. 1278 yılında Vali Sıraceddin Ahmet bin el-Hasan tarafından genişletilen kervansarayın mimarı Muhammet bin Havlan el Dımışki’dir. Açık ve kapalı bölümleriyle yaklaşık 4990 metrekarelik bir alana sahip olan yapı, Anadolu’daki Selçuklu kervansaraylarının en büyüğü ve en anıtsal olanıdır. Kervansarayın ortasında köşk mescidi bulunmakta, avlusuna geometrik bezemeli mermer taç kapıdan girilmektedir.

Alâeddin Keykubad, tahta geçmek üzere (1219) Kayseri’den Konya’ya doğru yola koyulmuştur. Bu yolculuk Anadolu tarihi için oldukça önemlidir. Bu yolculuğun üzerinden 10 yıl geçmeden, o gün öğleyi geçirdiği yerde dev bir kervansaray yaptırmıştır. Sultan Hanı kervansarayı bu tarihten 10 yıl sonra tamamlanmıştır (1229). Tarihçi İbn-i Bîbi, hanın yapılışını ve Ribat-ı Sultan Alâeddin olarak da adını kaydetmektedir. Yine bu tarihçiden, Aksaray-Konya arasındaki konaklama eksikliğini giderdiği görülmektedir. Han’ın ana kapısı üzerindeki yazı kuşağından, önce kapalı kısmının, sonra da avlusunun tamamlandığı anlaşılmaktadır. Bu giriş kapısı XIII. yüzyıla ait tipik bir Selçuklu eseridir. Devrinin klasik anıt-kapı (portal, taç kapı) özelliklerini taşımaktadır.

Han, Hasan Dağı ile Karaca Dağı ve Tuz Gölü’nün arasında, geniş Konya Ovası’na açılan ve şehri Halep, Kars, Kafkas, Karadeniz ile bağlayan ticaret yolu üzerinde kuruludur. Bu bölge oldukça zorlu ve tehlikeli bir bölgeydi. Diğer kervansaraylarda olduğu gibi Han’ın yapılışındaki neden yalnızca sultanı ve ordusunu barındıracak büyüklükte bir yapı ortaya çıkarmak değildi. Yapılmasındaki ana amaç tehlikeyi bertaraf etmek, Anadolu’nun fethine öncülük etmek, hana ve çevresine derbent korucuları tayin ederek halkı burada yerleşmeye teşvik etmek ve en önemlisi, ülkenin can damarı olan ticarete hizmet etmekti. Çevrede zengin potasyum nitrat yataklarının bulunması ve işlemeye elverişli madenlerin olması halkın bu bölgeye yerleşmesini sağlamaktaki amaçlardan birkaçıdır. Sultan Hanı’nın yakınındaki köyler, hanın vakfıydı. Sultan Hanı’nın konumu iki dağ arasındaki geçitte yer aldığı için, şimdi kasaba olan Sultancık Köyü sonradan Sultan Hanı adını almıştır.

Han, klasik planlı bir kervansaraydır. Bu kervansaraydaki odalarda tuvaletler vardır. Günümüzde suit oda olarak nitelendirilen bu odalar Vezirlere ve Paşalara ev sahipliği yapmaktaydı. Ortasında köşk mescidi vardır. Bu köşk mescidinin altında bol su ve yiyecek bulunurdu. Bu yapının içinde berber, doktor, araba tamircisi, nalbant gibi konaklayanlara hizmet eden iş kolları da vardı. Han, o tarihte mevcut hanların en büyüğüydü. XIII. yüzyıl başlarında, Anadolu’da yapılan diğer büyük hanlarda olduğu gibi, kale görünümündedir ve kitabesinde de yazdığı üzere ribât olarak da kullanılmıştır. Askeri amaçla yapılan binalara ribât denmektedir.

Kapıdan içeri geçince kervan, avlunun ortasında dört kemer üzerinde yükselen ve kenarları, pencere söveleri, kemerleri süslü bir köşk mescidiyle karşılaşmaktaydı. Kervan yolcuları hayvanlarını açık revaklara bağlar ya da aşhane, tabhane veya hamama yerleştirirlerdi. Han kalabalıksa, ana girişin karşısındaki avluya bakan bir kapıdan kışlık denilen kapalı kısma geçilirdi. Kışlık boyunca uzanan sivri kemerli, yüksek, geniş sahandan geçerek iki çapraz tonozlu yan sahanlara, yan sahandaki sekilere yerleşirlerdi. İçerinin aydınlatması ortada aydınlık kubbesi ve yan duvarlardaki mazgal pencerelerden sızan loş ışıkla sağlanırdı.