Yozgat Aydıncık Bağrıbütün Kavunu
Gastronomi
Yozgat, 2020
-
2023
Farklı iklim ve topoğrafya özelliklerine sahip Yozgat ili, son yıllarda sulama barajlarının inşasıyla büyük ölçüde artırılan önemli bir üretim potansiyeline sahiptir.
Kavun, sürünücü sürgünler yardımıyla tırmanan tek yıllık otsu bir bitkidir. Ülkemizde meyveleri yedi kilogram ağırlığa kadar çıkabilen farklı kavun çeşitleri yetiştirilmektedir. Kavun, şeker içeriği yüksek, besin değeri düşük ve yüzde 92-95 su içeriğine sahip bir meyvedir. A ve C vitaminleri açısından önemli bir meyvedir ve özellikle yaz aylarında bolca tüketilir. Kavunlar farklı meyve özelliklerine göre yedi gruba ayrılır. Bağrıbütün kavunu yazlık kavun grubuna girmekte olup, çekirdek evleri kuru ve tohumları olgunlaşma mevsiminde toplanmış olarak bulunmaktadır.
Yozgat Aydıncık, Bağrıbütün Kavunun (Cucumis melo) tohumları plasentaya sıkıca bağlıdır ve tohum evi bütünüyle yer alır. Meyvenin kabuğu sarı renkte ve dilimlidir. “Meyve etinin rengi turuncudur. Meyve güzel kokuludur. Meyve eti az sulu ve ince” kabukludur. Yaprak sapı uzun ve tüylüdür. Ürünün sapı tüylü, sap kalınlığı ince, otsu ve boğumludur.
Tadı, kokusu ve dokusu diğer kavunlardan farklı olan Yozgat Aydıncık Bağrıbütün kavununun bu özelliği nedeniyle halk arasında "yer muzu" olarak da adlandırılmaktadır. Dilimler tek tek kesilir, ortası bütün bırakılır ve servis edilir. Ürüne adını veren bu servis şeklidir.
2020 yılında Yozgat Bozok Üniversitesi ve Aydıncık Belediyesi'nin ortaklaşa yürüttüğü proje çerçevesinde Yozgat Aydıncık Bağrıbütün kavunu, 524 No'lu menşe adı ile coğrafi işaret almaya hak kazanmıştır.
Referanslar
Yakupoğlu, G. & Aydöner Çoban, G. (2022). Yozgat Aydıncık Bağrıbütün Kavununun Tanımlanması ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Bahçe, 51 (1): 37-43; Türk Patent ve Marka Kurumu, https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/d1138eb7-ce5d-43c1-afeb-c2e9c5dc6281.pdf, Erişim tarihi: 04.10.2023.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Türk Patent ve Marka Kurumu., https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/d1138eb7-ce5d-43c1-afeb-c2e9c5dc6281.pdf, Erişim tarihi: 04.10.2023.