Yediler Manastırı
Doğal ve Kültürel Miras Manastır
-
2020
Antikçağ’da Ege Denizi’nin doğal bir uzantısı olan Latmos Körfezi, MÖ 50’li yıllarda önemini yitirmiş ve denizle olan bağını da MS X. yüzyılda kaybetmiştir. Bu dönem itibari ile Arap Yarımadası’ndan ve Yemen’den gelen Hıristiyanlar bölgeye yerleşmeye başlamışlar ve yöreye çeşitli manastırlar kurmuşlardır. Yediler Manastırı, Muğla’nın Milas ilçesinde Bafa Gölü’nün kuzeydoğusunda, Latmos (Beşparmaklar) Dağları’nın eteklerinde Kapıkırı Köyü’nde; iki kilise, bir şapel, keşiş hücreleri ve sarnıçtan oluşan yapıdır. Tahmini olarak X. yüzyılda yapıldığı düşünülen manastırın, kayanın şemsiye biçiminde oyularak yapılması en önemli özelliğidir. Ayrıca bölgede, Hz. İsa’ya adanmış, kayalara oyulmuş Pandokrator olarak isimlendirilen bir kilise ile Bafa Gölü’nün kuzeydoğusunda Stilyos Manastırı ve manastırın kuzey tarafında ise Arap Avlusu olarak da bilinen Pavlus Kaya Kilisesi yeralmaktadır. Latmos’un en büyük manastırı olan Yediler Manastırı surlarla çevrilen bölümde iki kilise ve bir şapel yapılmıştır. XII. ve XIII. yüzyıllarda manastıra savunma yapılarının eklendiği düşünülmektedir.
Manastırda Hz. İsa’nın yaşam dönemine ait sahnelerin, bağımsız birer ikona biçiminde sunulmasına imkan veren ikonik çevrim uygulanmıştır. Duvar yüzeyinde tonozdan zemine kadar altlı üstlü iki resim kuşağı, her kuşakta ise doğu batı doğrultusunda üçer siklus yer almaktadır. Dönemi anlatan resimler, kronolojik bir düzende; Hz. İsa’nın tapınağa tanıştırılması, vaftiz, metamorphosis, Lazarus’un diriltilmesi, Hz. İsa’nın çarmıha gerilmesi, gömüte konuş ve anastasis sahneleriyle doğudan başlayarak saat yönönünde batı ve kuzey duvarları dolaşmaktadır. Manastır ve manastırın kuzeyinde bulunan doğal kaya dokularının iç kısımları XII. ve XIII. yüzyıllarda freskolarla süslenmiştir. Manastır ve kaya freskoları, 2012 yılında Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nca Birinci Derecede Arkeolojik Sit Alanı ve ayrıca kaya freskoları ise kültür varlığı olarak tescil edilmiş ve koruma altına alınmıştır.
Referanslar
Küçük, M. A. (2017). Mitolojiden İkonografiye Türkiye nin Turistik Dinî Mekânları Mağaralar, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2: 16–57; Tuna, M. (2015). Bafa Gölü Havzasında Toplum Destekli Ekoturizm Faaliyetlerinin Belirlenmesi. Muğla: Güney Ege Kalkınma Ajansı, https://geka.gov.tr/Dosyalar/o_1adq3s65h126v17 pu8e4bb8jv8.pdf, (Erişim tarihi: 20.12.2019).