Carlo Petrini tarafından fast-food kültürüyle mücadele etmek ve gıda kalitesini ve yerel üretimi teşvik etmek için 1986 yılında İtalya’da kurulan Yavaş Yemek Hareketi’ne dayanmaktadır. Yavaş seyahatin popülerleşmesi, 1999 yılında yavaş yemek merkezli Sakin Şehir (Citta Slow) Uluslararası Şehirler Ağı’nın kurulmasıyla hız kazandı. Sakin şehir, günlük yaşamın kalitesiyle ilgiliyken, yavaş seyahat tatil deneyiminin kalitesiyle ilgilidir. Yavaş seyahatin, turizm endüstrisinin ve kitle turizminin yol açtığı küresel ve yerel sorunlara bir tepki olarak ortaya çıktığı söylenebilir. Yavaş seyahat, kitle turizmine zıt biçimde ekonomik, sosyal ve kültürel sürdürülebilirlik çerçevesinde turistlerin gerçek deneyimler yaşamasını ve turistik aktiviteler gerçekleştirilirken yerel toplumu ve yerel kalkınmayı merkeze alan bir turizm biçimidir. Ayrıca turistlerin ve turizmin destinasyonla ve yerel halkla sürdürülebilir bütünleşmesini sağlamayı hedeflemektedir.

Kitle turizminin antitezi ya da panzehiri olarak isimlendirilen ve nispeten yeni bir kavram olan yavaş seyahate akademi, sektör ve medya alanında sıklıkla karşılaşılsa da yavaş seyahat kavramının ilk kullanıcılarından biri, 2000 yılında Slow Travel web sitesini kuran Pauline Kenny’dir. Alan yazında kavrama ilişkin tartışmaların devem etmesi yavaş seyahatin, yavaş turizm, yavaş hareketlilik, yumuşak turizm gibi düşük-karbonlu seyahat biçimleriyle sıklıkla eş anlamlı kullanılmasına neden olmaktadır. Her ne kadar bu alandaki tartışmalar devam etse de yavaş seyahat gerçekleştirilen yolculuk sürecine ve kullanılan ulaşım türüne vurgu yapan talep merkezli bir turizm biçimidir. Yavaş seyahatin temel ilkeleri; turizm arzı oluşturulurken daha az kaynak kullanma, turizm kaynaklı -özellikle ulaşımla ilgili- karbondioksit emisyonlarını azaltma, turizm nedeniyle ortaya çıkan karbonu seyahat maliyetlerine yansıtma, turist deneyiminin bir parçası olan yolculuğa anlam kazandırma, iyi harcanan zamanı, hızdan ziyade deneyim ve rahatlama ile ilişkilendirme ve deneyimin kapsamına yerellik, çeşitlilik ve kültürü dahil etmektir.

Yavaş seyahatte turistler için önemli olan destinasyona hızlıca varıp en kısa sürede en fazla yeri gezmek değil hem yolculuk hem de tatil sürecini bir zevk ve tutku haline getirebilmektir. Kitle turizminin hakim düşünce yapısının aksine yavaş seyahat katılımcıları otobüs, bisiklet, yürüyüş gibi düşük karbonlu ulaşım yöntemlerini kullanmaya, kısa geziler yerine gittikleri yerlerde gerçek deneyimler yaşayabilmeye, toplumları ve yerküreyi olumsuz etkilememeye özen gösterirler. Bu çerçevede seyahatin kendileri için anlamlı, sahip oldukları değerlere uygun ve tek tipleşmeden uzak bir şekilde gerçekleşmesini isterler. Yavaş seyahat, her ne kadar talep odaklı bir turizm biçimi olsa da, seyahat edilecek destinasyonun özellikleri turistlerin destinasyon tercihlerine yüksek derecede etki etmektedir. Dolayısıyla, çevresel duyarlılıkları yüksek, yavaş yemek felsefesini içselleştirmiş ve yerel topluluklara duyarlı olan yavaş seyahat katılımcıları için bir destinasyonun sakin şehir olması kritik çekicilik faktörlerinden biridir. Bu anlamda, 18 sakin şehri olan Türkiye yavaş seyahat katılımcıları için önemli bir destinasyondur.