Türkiye Milli Talebe Federasyonu (TMTF) Okulu

Sivil Toplum Kuruluşu Aktivite Merkezli STK

Dünya turizminde 1940 - 50’li yılları arasında yaşanan örgütlenme faaliyetlerinden etkilenen Türkiye, Türkiye Milli Talebe Federasyonu adı altında gençlik turizminin yapılandığı bir kuruma kavuştu. Aynı dönemde “Uluslararası Öğrenci Gezi Konfederasyonu" (ISTC), “Uluslararası Gençlik Turizmi Organizasyonu (FIYTO), “Uluslararası Öğrenci Değişimi Örgütü"  (FIOCES), “Uluslararası Gönüllü Hizmetler Koordinasyonu Konfederasyonu" (CCIVS), “Uluslararası Gençlik Hostelleri Federasyonu" (IYHF), “Öğrenci Hava Taşımacılığı Birliği" (SATA) gibi gençlik ve sosyal turizm örgütleri dünya ve Türkiye turizminde taze bir rüzgar estirdiler. Özellikle TMTF, Türkiye turizmi ve acentacılığı için bir eğitim okulu oldu. 

Gönüllü öğrencilerince kurulan ve yurtdışından Türkiye’ye öğrenci grupları getiren Türkiye Milli Talebe Federasyonu’nun (TMTF) Turizm Müdürlüğü, dünyadaki benzer gençlik örgütlenmelerinin yapısını taşırken, sosyal ve öğrenci turizmi yanında acentaların nasıl kurulacaklarına ilişkin kriterleri ortaya koymaya çalıştı. Talebe Turizmi Komisyonu ile de Turizm Danışma Kurullarında görev yaptı. Kuruluş için teminat ve ruhsatname alınması gibi yöntemleri denemeye çalıştı. Federasyonun ayrıca folklor, gezi, tiyatro gibi sosyal ve kültürel faaliyetlerde yoğunlaşan bir yapısı da bulunuyordu. TMTF’nin gençlik turizmine yönelik en büyük katkılarından biri de 1965 yılında Istanbul’da yapılan 16. Uluslararası Öğrenci Turizmi Konferansı oldu.

Türkiye’de turizm acenteleri 1945’lere kadar uçak, vapur, tren bileti satmak gibi faaliyetlerde yoğunlaşmışlardı. Sektörün kendi başına tur düzenleyebilir duruma gelmesi uzun bir zaman aldı. Bu yıllarda Türkiye turizmine ve acentacılığa önemli katkıları bulunan Türkiye Milli Talebe Federasyonu (TMTF) turizm alanında da bir örgütlenmeye gitti.

Tamamen gönüllü insanların çalıştığı bu federasyon, yurtdışından öğrenci getirilmesi ve bu insanların Türkiye’yi turlarla gezdirilmesinde yoğunlaşıyordu. Folklar, tiyatro, gezi ve rehber kursları gibi bir dizi faaliyeti bağrında barındıran bu kurum Türkiye turizminde ortaya çıkan ilk ciddi örgütlenme hareketidir. TMTF kendi bünyesi içinde turizm faaliyetlerini örgütlemek için bir de Turizm Müdürlüğüne sahipti.

Bu bölüm, amatör rehber kurslarının açılması ve ülkeye rehber yetiştirilmesi konularında önemli sayılabilecek faaliyetlerde bulundu. Bu kurslardan yetişen öğrencilerin çoğu halen acentacılık faaliyeti sürdürmektedir. 1950-60 döneminde bu kurslardan yaklaşık olarak 500 kadar rehberin yetiştirildiği öne sürülmektedir. TMTF 1955-60 döneminde yılda ortalama 1500 öğrenciye Türkiye’de gezi olanakları sunuyordu.

1950’li yıllarda faaliyetlerini geliştiren TMTF yurt çapında gezileri yoğunlaştırdı. Türkiye’ye o zaman gelenler Fransa, Almanya ve ABD gibi ülkelerden yola çıkarak gelenler bugünkü resort turizminden farklı olarak kültürel ve sosyal turizme ilgi gösteriyor ve gezilen yerler klasik deniz-kum-güneş mekanları değil daha ziyade köy ve kasabalardan oluşuyordu. Dönemin broşürlerinde kültür ağırlıklı imgeler ön plana çıkıyordu. Doğa, kültür ve medeniyet ve hatta dini merkezlerin rahatlıkla ziyaret edileceği zengin kaynaklarımız turizmde ön plana çıkan ürünlerimizdi. 

Turizm alanında ve özellikle de sosyal alanda faaliyetlerini yoğunlaştıran TMTF tipi örgütlenmeler dönemin siyasi otoritelerinin genel karakteristiği olan sürtüşmelerden kurtulamadı. TMTF’nin çalışmaları 1950’li yıllar boyunca da hızla gelişti ve serpildi. Ancak, 1957 yılında Oktay Alpin’in başkan olmasından sonra turizm sektörü ve Demokrat Parti iktidarı TMTF’ye müdahale etmeye başladı. 1958 yılında TMTF kongresine müdahale eden DP’liler hem turizm hem de acentacılığın gelişimi sürecinde bir dağılma dönemini başlatmış oldu. Bu yıllarda DP’nin ağırlıkta olduğu Milli Türk Talebe Birliği (MTTB) kuruldu.  

Yararlanılan Kaynaklar

Ahipaşaoğlu S. (2001). Turizmde Rehberlik. Ankara: Detay Yayıncılık; Cumhuriyet Ansiklopedisi (1961 – 1980), s. 158; Hürkan, S. (2007). Ortanın Solunun Ulusal Ülkücüleri (Birinci baskı). İstanbul: Sinemis Yayınları; Kaya, A. (2010). Türk Siyasi Tarihi’nde CHP’nin Gençlik Kolları. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü; Nebioğlu, K. G. (2009). Türkiye’de Profesyonel Turist Rehberliği (Uzmanlık Tezi). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı; Turan, İ. (2004). İsmet İnönü “Konuşma, Demeç, Makale, Mesaj ve Söyleşileri 1961-1965”. Ankara: İnönü Vakfı; Turing Kulübü Dergisi, Şubat 1961 Yeni İstanbul Gazetesi, 1 Aralık 1954, s. 2; Yılmaz, T. S. (1997). Türkiye'de Gençlik Hareketleri. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.