Turizmin Sosyal Etkileri

Kavram Sosyoloji

Turistlerin yaptıkları seyahatlerde alışkanlıklarını, değerlerini, hayat tarzlarını ve toplumsal tutumlarını peşi sıra getirmeleri, gittikleri bölgede yaşayan insanlarla turistler arasındaki sosyal etkileşimi doğurmaktadır. Turizmin sosyal etkileri, yerel halkın turizme yönelik tutumları arasındaki ilişkiyi açıklayabilmek amacıyla geliştirilen modelleri tanımlamaktadır. Turizmin sosyal etkileri, yerel halkın turizmin hizmetine sundukları kaynakların karşılığında bekledikleri fayda ya da maliyet bağlamında da değerlendirilmektedir. Diğer bir ifadeyle turizmin sosyal etkileri, turizmin yarattığı ve uzun dönemde sosyal değerler, inançlar ve kültürel yapı üzerindeki değişimleri açıklamaktadır.

Turizmin sosyal etkilerinin anlaşılması için turist ile yerel halk arasında bir etkileşim bulunmalıdır. Ayrıca, bölgenin önceki ve sonraki durumunun karşılaştırılması ve aradaki farklılıkların tespit edilmesi gerekmektedir. Turizmin sosyal etkileri söz konusu olduğunda toplumsal değişme kavramı da gündeme gelmektedir. Söz konusu değişim, turist gönderen ülkelerden ziyade turist kabul eden ülkelerde daha belirgin bir şekilde görülmektedir. Turizmin sosyal etkileri arasında; sosyal yapıda meydana getirdiği değişiklikler, değerlerle ilişkili tutumları değiştirmesi, sosyokültürel alanda değişmelere kaynaklık etmesi ve yerel topluluğun gündelik hayatlarındaki geleneksel alışkanlıklarını etkilemesi yer almaktadır. Dolayısıyla, turizmin sosyal etkileri; birey, aile, toplum, eğitim, hayat standardı ve toplumdaki sosyal sınıflar üzerinde turizmin yarattığı etkileri açıklamaktadır. Turizmin sosyal bir olay olması, sosyal etkilerinin de toplumun tamamında görülmesine neden olmaktadır.

Turizmin sosyal etkileri içerisinde yer alan toplumsal değişme, olumlu olabileceği gibi olumsuz şekilde de gerçekleşebilmektedir. Bölgede hoşgörünün ve ılımlı bir insan tipolojisinin oluşması, kadının toplumdaki rolünün güçlenmesi, serbest zamanı daha aktif kullanma alışkanlığının gelişmesi, kültürel değerlerin korunmasına yönelik bilincin artması, sosyal refah ve güven ortamının desteklenmesi ve kültürün yaşatılması turizmin sosyal etkilerine ilişkin olumlu örnekleri arasındadır. Diğer taraftan, yabancılara karşı düşmanlık duygusunun ortaya çıkması, suç oranlarının yükselmesi, ahlaki değerlerle ilgili tartışmaların gündeme gelmesi, kültürün metalaştırılması ve turistlerin yaşam biçimlerinin taklit edilmeye çalışılması ise turizmin bu anlamdaki olumsuz etkilerindendir.

Yararlanılan Kaynaklar

Ap, J. (1992). Residents’ Perception on Tourism Impacts, Annals of Travel Research, 19 (4): 665-690; Ap, J. ve Crompton, J. (1993). Residents’ Strategies for Responding to Tourism Impacts, Journal of Travel Research, 32: 47-50; Avcıkurt, C. (2007). Turizm Sosyolojisi: Turist-Yerel Halk Etkileşimi. Ankara: Detay Yayıncılık; Akış Roney, S. (2011). Turizm: Bir Sistemin Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık; Brunt, P. ve Courtney, P. (1999). Host Perceptions of Sociocultural Impacts, Annals of Tourism Research, 26(3): 493-315.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Kozak, N., Kozak, M. A. ve Kozak, M. (2010). Genel Turizm: İlkeler ve Kavramlar. Ankara: Detay Yayıncılık.