Geronto pazarlaması, turizm sektöründe yaşlı nüfusun ihtiyaç ve isteklerini hedefleyen bir pazarlama konseptidir. Yaşlıların geleneksel geriatrik turizmi unvanının ötesine geçerek yaşlılara dünyayı gezmeleri için derinlemesine ve kapsamlı deneyimler sağlamayı amaçlamaktadır. Turizm sektörü, daha uzun yaşam beklentisi, daha iyi sağlık ve finansal güvenlik nedeniyle yaşlı turistleri çok önemli bir pazar segmenti olarak görmektedir. 

Küresel demografik yapı, yaşlanan nüfusta büyük bir değişim yaşamakla birlikte turizm ürünleri ve hizmetleri de dahil olmak üzere yaşlılara daha eski ürün ve hizmetler sunmak için çeşitli fırsatlar ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, yaşlıların 2050 yılına kadar dünya nüfusunun neredeyse dörtte birini veya daha fazlasını oluşturacağı tahmin edilmektedir. Bu demografik değişim, yaşlı turistlerin seyahat sektörü üzerindeki yüksek etkisini öne çıkarmaktadır. Örnek olarak, Birleşik Krallık'ta 50 yaş üstü bireyler, seyahat ve turizm harcamalarının yaklaşık yüzde 60'ını temsil etmekte ve harcamaları Y kuşağından en az üç milyar sterlin daha fazladır. Emekli yaşlı gezginlerin ortalama harcanabilir geliri ve boş zamanı daha fazla ve bu da onları uzun mesafeli seyahatlere daha fazla zaman ayırmaya teşvik etmektedir. Dolayısıyla yaşlanan nüfus, satın alma gücü ve seyahat sıklığı nedeniyle en önemli turist segmenti haline geldiğinden yaşlılara hitap eden turizm ürünleri segmenti artacaktır. Yaşlı turistlerin en popüler aktivitelerinin şehir turu (yüzde 89,3), tarihi yerler (yüzde 88,1), restoran (yüzde 85,7) ve alışveriş (yüzde 77,4) olduğu görülmüştür.

Yaşlılar seyahat konusunda tercihleri, davranışları ve destinasyonları açısından farklılık göstermektedirler. Bununla birlikte, genellikle dinlenme ve rahatlama, macera, yeni tanışmalar ve hayallerindeki yerleri ziyaret etme gibi benzer motivasyonlara sahiptirler. Yaşlı gezginler iki kategoriye ayrılabilir:

• Genç Kalpli: Fiziksel olarak formda olan ve kendilerini zorlayan deneyimler edinerek hayatı dolu dolu yaşamaya istekli bir gezgin türüdür. Başka kültürleri keşfetmek, dünyanın her yerine gitmek ve daha önce hiç düşünmedikleri şeyleri yaparak korkularıyla yüzleşmek isterler.
• Yaşlı Kalpli: Fiziksel, zihinsel ve sosyal sağlıkları üzerindeki olumlu etkisi nedeniyle seyahati tercih eden gezginlerdir. Yavaş tempolu aktiviteleri, yeni beceriler edinmeyi, bilgi birikimini ve insanlarla iletişimi severler. Lüks otellerde kalma, tarih turlarına katılma, yemek pişirme veya dans dersleri alma olasılıkları daha yüksektir. Daha güvensiz, tehlikeli ve seyahat planlarını aksatacak davranışlar sergileyebilirler ve bildikleri yerlere seyahat etmek veya zamanlarını arkadaşları ve akrabalarıyla geçirmek isteyebilirler.

Pazarlamacılar, bu segmenti hedeflemek için yaşlı turizmi pazarının farklı özelliklerini ve taleplerini bilmelidir. Yaşlı müşterilerin pazarda tek bir turizm ürünü yoktur. Ortak özelliklerden biri, her şey dahil paketler, sorunsuz ulaşım, faydadan çok kalite ve dengeli beslenmedir. Destinasyonlar, güvenlik ve temizlik, eğlence tesislerinin varlığı ve herhangi bir engel olmaksızın erişilebilir toplu taşıma gibi yaşlı dostu özelliklere yönelik olmalıdır. Geziler genellikle fiziksel ve zihinsel sağlığı destekleyen aktivitelerden oluşur. Yoga, tai chi, yüzme ve yürüyüş turları gibi düşük etkili aktiviteler sağlanabilir. Grup seyahatleri, kişiye başkalarıyla etkileşim kurma ve yeni arkadaşlıklar kurma şansı verir. Ayrıca, farklı kültürlere yoğunlaşma, tarih öğrenme ve eğitim atölyeleri gibi deneyimlerin zenginleştirilmesi de söz konusudur. Konaklama, ulaşım ve aktiviteler, konfor, hareket kolaylığı ve güvenlik sağlamak için büyük bir özenle seçilmelidir. Oteller, rampalar, daha geniş kapı çerçeveleri, aydınlık koridorlar ve banyolarda tutunma çubukları gibi ADA gerekliliklerini karşılayan uygun konaklama olanakları sunmalıdır. Seyahat reklamları, özellikle Facebook gibi sosyal ağlarda, eski nesil gezginler için ilgi çekicidir. Ayrıca rezervasyonlarını yaparken seyahat acentelerini kullanmayı da tercih edebilirler. Bu nedenle otel ve tur operatörleri için seyahat acenteleriyle iş birlikleri kilit öneme sahiptir. Gazete, radyo veya broşür gibi çevrimdışı kanallar da işe yarayabilir.

Geronto pazarlaması, turizm sektörü için önemli bir potansiyel sunmaktadır. Yaşlanan nüfusun benzersiz ihtiyaç ve isteklerini anlayarak ve bunlara yönelik stratejiler geliştirerek, turizm işletmeleri bu büyüyen ve değerli pazar segmentinden önemli ölçüde faydalanabilirler. Gelecekteki başarı, yaşlı gezginler için anlamlı, sağlıklı ve güçlendirici deneyimler yaratma becerisine bağlı olacaktır.

Turizmde geronto-pazarlama (İngilizce: Gerontomarketing), yaşlı bireylerin turizm ürün ve hizmetlerini tüketme davranışlarını analiz etmeyi ve bu gruba yönelik özelleştirilmiş pazarlama stratejileri geliştirmeyi amaçlayan bir pazarlama disiplinidir. Terim, Yunanca “geron” (yaşlı) ve Latince “marketing” (pazarlama) sözcüklerinden türetilmiştir ve 1980’li yıllarda yaşlı nüfusun ekonomik ve sosyal gücünün fark edilmesi ile literatüre dahil edilmiştir.. Bu yaklaşım, yaşlı tüketicilerin turizm sektöründeki önemi ile ortaya çıkan bir pazarlama ihtiyacını karşılamak için geliştirilmiştir ve alanyazında tüketici davranışlarının yaşa göre farklılaşmasını analiz etmek için temel bir çerçeve olarak değerlendirilmektedir.

Geronto-pazarlamanın temel hedefi, yaşlı turistlerin fiziksel, bilişsel ve duygusal ihtiyaçlarını ön planda tutarak turizm paketleri planlamaktır. Bu hedef kitle, sağlık, güvenlik, konfor, sosyal etkileşim ve kültürel deneyimler gibi unsurlara diğer yaş gruplarına göre daha fazla öncelik verir. Bu bağlamda, paydaşlar pazarlama karmasının öğelerini bu hedef kitleye uygun olarak planlamak durumundadır. Bu kapsamda özel tur paketleri, erişilebilir ulaşım seçenekleri, sağlık hizmetlerine yakınlık, kişiselleştirilmiş hizmetler ve güvenlik önlemleri, yaşlı turistlerin tatmin düzeyini ve destinasyona bağlılığını artıran önemli faktörler arasında yer almaktadır.

Nitekim geronto-pazarlama, yalnızca turizm işletmeleri açısından değil, destinasyon yönetimi ve kamu politikaları bağlamında da önemli görülmektedir. Bilhassa Avrupa ve Japonya gibi yaşlı nüfus oranının yüksek olduğu pazarlarda, turizm stratejilerinin bu kitlenin gereksinimlerine uygun planlanması, destinasyonların rekabet avantajını güçlendirmektedir. Yaşlı turistlerin destinasyon seçimini etkileyen en önemli faktörlerin güvenlik, ulaşım kolaylığı, sağlık hizmetleri ve kültürel etkinlikler olduğunu belirtilmektedir. Bunun yanında, yaşlı turistlerin teknoloji kullanımı, fiyat duyarlılığı ve deneyim odaklı turizm talepleri, pazarlama stratejilerinin belirlenmesinde dikkate alınması gereken diğer kritik unsurlar arasındadır.

Geronto-pazarlama, deneyim ve sosyal etkileşim odaklı turizmle doğrudan bağlantılıdır. Yaşlı turistler, kültürel turlar, kruvaziyer seyahatleri, sağlık ve spa turizmi gibi deneyim odaklı ürünleri tercih etmektedir. Bu tercih, işletmelere uzun vadeli gelir ve müşteri sadakati sağlamaktadır. Bununla birlikte sosyal etkileşim beklentisi, grup turları ve yerel deneyimlerle desteklenen tur paketleri aracılığıyla karşılanabilmektedir. Dolayısıyla geronto-pazarlama, ekonomik bir yaklaşım olmanın ötesinde, sosyal ve psikolojik boyutları da kapsayan multidisipliner bir uygulamadır.

Kavramsal olarak geronto-pazarlama, pazarlama, psikoloji, gerontoloji ve turizm yönetimi disiplinlerinin kesişiminde yer almaktadır. Alanyazında kavramın sürekli geliştiği ve dijital pazarlama araçları, online rezervasyon sistemleri ve sosyal medya platformları üzerinden yaşlı turist segmentine yönelik stratejilerin araştırıldığı görülmektedir. Bu gelişmeler, turizm işletmelerinin ve destinasyonların daha etkin, hedef odaklı ve sürdürülebilir pazarlama yapmasına olanak tanımaktadır.

Turizmde geronto-pazarlama, yaşlı turistlerin tatmin düzeyini artırmayı, destinasyon bağlılığını güçlendirmeyi ve turizm işletmelerine ekonomik avantaj sağlamayı hedefleyen bir yaklaşım olarak alanyazında önem kazanmaktadır. Yaşlı nüfusun artan ekonomik ve sosyal rolü, turizm sektöründe geronto-pazarlamanın uygulanabilirliğini ve etkinliğini artırmaktadır. Kavram, multidisipliner bir perspektifle ele alınmakta ve dijitalleşmeyle birlikte yeni pazarlama kanalları üzerinden uygulanabilirliği sürekli olarak araştırılmaktadır.