Turistik ürün, turizm piyasasına sunulan ve tüketilerek turistik ihtiyacın tatmin edilmesine yardımcı olan bir ürün olarak tanımlanmaktadır. Turizm ürünü, bireylerin sürekli olarak yaşamlarını sürdürdükleri konutlarından ayrılışlarından itibaren başlayıp, yeniden evlerine dönmelerine kadar geçen sürede satın aldıkları veya yararlandıkları mal ve hizmetlerin oluşturduğu bir paket veya edindikleri deneyimlerin bir toplamıdır. Turistik ürün, iki şekilde ortaya çıkmaktadır. Birincisi; bir ülke veya bir yörenin sahip olduğu tüm doğal, tarihi ve turistik kaynakların oluşturduğu turizm ürünüdür. İkincisi ise; tüketicilerin yer değiştirmelerine ve tatil yapmalarına imkân veren tüm hizmetler, yani bir paket turu oluşturan turistik hizmetlerin tümüdür. Bu açıklamalar doğrultusunda turistik ürün, kısaca, turizm faaliyetine katılan kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak için turizm işletmeleri tarafından üretilen her türlü mal ve hizmetlerin tamamı şeklinde ifade edilebilmektedir.

Destinasyonlarda birincil turizm ürünlerinin gelişimi, bu ürünlerle ilgili birçok unsur nedeniyle karmaşıktır. Birincil turizm ürünleri karmaşık unsurların bileşimini, örneğin fiziksel donanımlar (doğal özellikler ve iklimi içerir), hizmetlerin girişi, misafirperverlik, turistler için seçenekler, hizmetlerin sunumunda turistlerin katılımı ve deneyimleri içermektedir. Bu unsurlar somut veya soyut olabilmektedir. Bunun dışında turizm ürününü boyutlarına, düzeylerine, kapsamına ve alt sektörlere olmak üzere dört yaklaşımla ele almak mümkündür. Ayrıca turizm destinasyonu kendisini oluşturan turizme bağımsız unsurlar (Doğal özellikler, çeşitli değerler, etkinlikler, altyapı) ve turizme bağımlı unsurlar (Kamu hizmetleri, ulaştırma kuruluşları, konaklama işletmeleri, özel mal üreten ve pazarlayan işletmeler, pazarlama ve tanıtım kuruluşları, turizmi destekleyen kuruluşlar) ile bir turizm ürünüdür.

Turistin seyahat ve geçici konaklamasından doğan ihtiyaçlarını karşılayabilecek nitelikte olan mallar ve hizmetler karışımı ya da her ikisinin beraberce karışımından oluşan tüm kapasite olarak tanımlanabilecek turistik ürün, yeni ürünler üretmek, yeni pazar ve pazar bölümlerine girmek suretiyle çeşitlendirilebilir. Turistik ürün çeşitlendirmesi bir pazarlama stratejisi olup, turistik ürünün hayat seyri, müşteri beklentilerinin karşılanması, destinasyonun büyüme stratejileri açısından büyük önem taşımaktadır. Ürün çeşitlendirme, işletmenin satışa sunduğu ürünlerin çeşidinde yapılan eklemeleri veya çıkarmaları ifade etmektedir. Birbirinden ayrı bir tasarımı ve ismi olan her ürün bir çeşittir. Bütün ürün çeşitleri bir işletmenin ürün karmasını oluşturmaktadır. Ürün çeşitlendirmede genellikle çevresel etkenler daha etkili olmaktadır. Turizm pazarlamacıları değişen koşulları iyi izleyip doğru değerlendirerek ürün karmalarında gerekli değişimleri en uygun zamanda yapmasını bilmelidirler. Eğer işletme pazarını daha da genişletmek veya yeni pazarlara girmek istiyorsa mevcut ürün karmasına yeni ürünler eklemeli veya yeni pazarın gereksinimlerine ve isteklerine uygun düşmeyen ürünleri ürün karmasından çıkarmalıdır. Örneğin müşterilerinin beklentileri doğrultusunda daha önce vermediği yiyecek içecek servisi veya fitness hizmetini vermeye başlayan konaklama işletmesi veya paket turunun içine belirli hizmetleri veya güzergahları ekleyen seyahat acentasının yapmış olduğu faaliyetler turizm hizmetleri çeşitlendirmesi kapsamında değerlendirilir.

Turizm ürün çeşitlendirmesi kavramına destinasyonun ürün karması perspektifinden bakıldığında, kitle turizmi yaklaşımıyla oluşturulan 3S (Sea, Sun, Sand) ile formüle edilen deniz, güneş, kum üçlemesini içeren ürün karmaları alternatif turizm yaklaşımıyla oluşturulan ürün karmalarında ise 3E (Education, Entertainment, Environment) ile formüle edilebilen eğitim-kültür, eğlence, çevre üçlemesini içeren ürün karmaları dikkat çekmektedir. Dünyadaki turizm anlayışı değişim, doğa ile bütünleşme, geçmiş kültürün izlerini yerinde görme, kültürel temaslar, yaşam tarzı, inanç sistemleri, el sanatları, alış-veriş ortamları ve eğlence biçimlerine dolayısıyla turizm ürünü çeşitlendirmesine ihtiyaç doğurmuştur. Deniz, güneş, kum anlayışına dayanan kitle turizmi, mevsimsellikten kaynaklanan mekan ve zaman yoğunlaşmasını bu durumda belirli mevsimlerde turizm tesislerinin atıl kalmasını, mevsimlik işsizliği ve çevre sorunlarını beraberinde getirmektedir. Destinasyon yönetimleri, kitle turizminin tüm bu olumsuz sonuçlarının önüne geçmek için turistik ürün karmasına, alternatif turizm türlerine bağlı yeni ürün ve hizmetleri planlamakta turizm ürünü çeşitlendirme çalışmaları ile turizm sektörlerini sürdürebilir turizm anlayışına göre şekillendirmektedirler.

Türkiye’de ürün çeşitlendirilmesine ilişkin politikaların geçmişi 1960’lı yıllara dayanmaktadır. 60’lı yıllarda turizmde yeni politikaların benimsenmesi ile sürdürülebilir turizm, ekoturizm ve soft turizm gibi yeni kavramlara planlama çalışmalarında yer verildiği görülmektedir. Aynı şekilde 2023 Turizm Stratejisi vizyonunda da turizm ürün çeşitlendirmesine vurgu yapılmaktadır. Türkiye doğal, tarihi ve kültürel kaynakların çeşitliliği, iklimsel ve coğrafi pozisyonun çeşitli turizm ürünleri açısından elverişliliği, mesleki ve sivil toplum kuruluşlarının yaygınlık ve gelişmişliği, yaratıcı ve güçlü bir turizm endüstrisi faktörleri açısından olağanüstü zengin bir turizm destinasyonudur. Türkiye turizminin uluslararası turizm hareketlerindeki gelişmeler, yapısal faktörler, çevresel faktörler, bölgeler arasında denge sağlamak ve değişen tüketici ihtiyaçları şeklinde sıralanan nedenlerle turizm ürününü çeşitlendirmesi zorunludur. Turizm çeşitlendirmesi suretiyle, Türk turizminin yapısal problemleri başta olmak üzere, çok farklı istek ve ihtiyaçlara sahip tüketicilerin taleplerini karşılayabilen, değişen şartlara ve duruma uyum gösterebilecek şekilde planlanan turistik ürünün yaşam evresi sorunlarına önemli çözümler getirilebileceği görülmektedir.