Turizm İstihdamı
Kavram Ekonomi
-
2019
İstihdam bir ülkedeki tüm üretim faktörlerinin kullanılmasını ifade etmektedir. Dar anlamda ise sadece emek ve onun kullanımı üzerine yoğunlaşmaktadır. Tam zamanlı istihdamın yanı sıra mevsimsel, yarı zamanlı çalışma, vardiyalı çalışma, çağrı üzerine çalışma, eve iş verme, serbest çalışma gibi esnek istihdam türleri de turizm sektöründe sıkça kullanılmaktadır. Turizm sektörü emek yoğun bir sektördür. Bu nedenle turistlerin tüketim harcamaları turizm sektörüne doğrudan, turizmin etkileşim içinde olduğu diğer sektörlere de dolaylı yoldan istihdam yaratma etkisi vardır. Fakat turizm sektöründe kullanılan işgücünün ne kadarının bölge halkına ne kadarının turizme hizmet verdiği saptanamamaktadır. Yani turistik yerlerde istihdam edilen kişilerinin ne kadarı turistik ürün içinde kullanılmakta olduğu belirlenememektedir.
İstihdam, ekonomik kalkınmanın hem fizyolojisini hem de anatomisini açıklayan önemli bir makroekonomik değişkendir. Gelişmeye ulaşmak için bir araçtır ve bu nedenle tam istihdam hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomilerin hedefidir. İstihdam gelir elde etmek için bir fırsat, kendine saygı duymak ve mal ve hizmetler üzerinde hak ve emir sağlamaktır. İstihdam yalnızca insanlara değil, aynı zamanda mal ve hizmet üretmek için diğer tüm üretim faktörlerine de sahiptir.
Turizm dünyada en hızlı büyüyen endüstrilerden biridir. XXI. yüzyılda dünyanın, teknoloji, telekomünikasyon ve turizm olmak üzere üç sektör üzerinden ilerlediği söylenmektedir. Turizmin küresel ekonomiye katkısının yüzde 10 oranında olduğu ifade edilmektedir. Turizm sektöründe söz sahibi ülkelerin işgücü yapısına bakıldığında işgücü miktarının yüzde 10 ila yüzde 20’lik kısmının doğrudan ya da dolaylı olarak turizm sektörü tarafından istihdam edildiği ifade edilmektedir. Turizm, gençlere, kadınlara ve göçmenlere kolayca ve hızlı bir şekilde iş sağlaması sebebiyle de önem arz etmektedir. Turizmde insan faktörü ön planda olduğu için doğru devlet politikaları ile işsizlik sorununa çözüm getirecek bir sektör olarak değerlendirilmelidir. Kadın çalışanların da sektörde son dönemlerde çokça tercih edilmesi ve katılım göstermeleri kadınların işsizlik oranlarını düşürmeye olanak sağlamaktadır. Kadınlara istihdam sağlarken kadınların erkeklerle eşit şartlarda tutulmaması, örneğin vasıfsız veya yarı vasıflı kadınların erkeklere nazaran daha savunmasız işlerde çalıştırılmaları, stres, sömürü, fırsat eşitsizliği ve cinsel taciz gibi nedenler turizm sektörünün kadınlar için zorluklarını oluşturmaktadır. Turizm ekonomik dengeleri bu kadar etkilerken işgücünün kalifiye olması kritik bir öneme sahip olmaktadır. İstihdam edilen işgücünün yeteri kadar kalifiye olmaması çalışma şartlarının iyileştirilmemesi, düşük maaş, uzun süren anti-sosyal çalışma saatleri istikrarlı istihdamı engellemekte ve sürekli sirkülasyona neden olmaktadır.
Turizmin hizmet sektörü olması otomasyona ve makineleşmeye bağımlılığını azaltmaktadır. Dolayısıyla emek yoğun bir sektör olarak ilk sıralarda yer almaktadır. Turizmin emek yoğun olması istihdamın, işgücü açığının en çok giderildiği sektör olmasını sağlamaktadır. Turizm konaklama, yiyecek içecek ve eğlence sektöründe öncül istihdam sağlamanın yanı sıra turizm talebinden doğan yan hizmetlerin kullanılmasında da istihdam yaratmaktadır. Cazibe merkezine ulaşılana kadar kullanılan seyahat, transfer hizmetleri ve destinasyonda istihdam eden kişilerin harcamalarından oluşan ek istihdam türleri de dolaylı istihdam oluşturmaktadır. Turizm sektöründe çalışanların market, restoran vb. hizmetleri kullanmaları örnek olarak gösterilebilir.
Sosyo-ekonomik bir fenomen olan turizm, iktisadi kalkınmanın motoru olarak hareket eder ve geniş bir sektör yelpazesini etkileyen sosyal bir güç konumundadır. Böylece, turizm sektörü içerisinde talep kavramı, turistlerin aktivitelerini, mal ve hizmet tercihlerini ifade eder. Aynı zamanda, turizm arz tarafından da çoğunlukla ziyaretçilere hitap eden üretken faaliyetler kümesi olarak görülebilir. Bu nedenle, turizm önemli bir iş alanı yaratma kaynağıdır ve ülkeler bu nedenle turizmin gelişimi ile yakından ilgilenmektedir. Ancak turizm dinamik bir yapıya sahip olması dolayısıyla talepte kısa süreli artış ve azalışlar yaşanabilmekte bu durum da istihdamdaki istikrarı etkilemektedir. Turizmin sektörünün baskın olduğu ekonomilerde bu durumun etkileri kendisini çeşitli alanlarda hissettirmektedir.
Referanslar
Aynalem S., B. K. (2016). Employment Opportunities and Challenges in Tourism and Hospitality Sectors, Journal of Tourism & Hospitality; Dayananda.K.C. (2014). Tourism and Employment: Opportunities and Challenges in Karnataka- Special Reference To Kodagu District, Journal of Humanities And Social Science; İçöz, O. ve Kozak, M. (1998). Turizm Ekonomisi.Ankara: Turhan Kitabevi; ŞİT, M. (2016). Türkiye’de Turizm Sektörünün İstihdama Katkısı. Akademik Yaklaşımlar Dergisi. http://cf.cdn.unwto.org/sites/all/files/141015_measuring_ employment_4c_stsa_wm.pdf, (Erişim tarihi: 20.07.2019).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
http://cf.cdn.unwto.org/sites/all/files/141015_measuring_ employment_4c_stsa_wm.pdf, (Erişim tarihi: 20.07.2019).