Türkiye’de ikamet eden vatandaşların Türkiye’ye giriş yaptığı 2003-2012 yılları arasında turizm istatistikleri ve sınır istatistiklerinin yıllara göre durumunun ve değişiminin analizinin matematiksel en iyi model bulma yöntemiyle ortaya koymanın amaçlandığı araştırmadır. Bu amaçla, Türkiye’de ikamet eden vatandaşların Türkiye’ye giriş yapma durumları ile ilgili veriler incelenmiştir. Bu veriler için numerik analizde, en iyi matematiksel modelin bulunmasını amaçlayan model tahmini (curve estimation) yöntemi kullanıldı. Bu yöntemde model/lerin belirlemesindeki ilk kriter karesel oran (R²) değeridir. Bulunan model/ler arasında bu oranın eşit olması durumunda hata oranlarına bakıldı. Bu çalışmada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yararlanıldı ve verilerin analizinde SPSS programı kullanıldı.

Çalışmada Türkiye’de ikamet eden vatandaşların Türkiye’ye giriş yaptıkları 2003-2012 yılları arasında harcama tutarları ve ortalama gecelik konaklama verileri doğrusal, logaritmik, ters, karesel, kübik, birleşik, güç, s eğrisi, büyüme, exponensial ve lojistik modeller kapsamında incelendi. Verilere en uygun matematiksel model/ler arasından karesel oranı en yüksek olan model/ler alındı. Bu oranların eşit olması durumunda ise hata oranını en az olan model seçildi.

Türkiye’nin 2003-2012 yılları arasındaki turizm ve sınır istatistiklerine göre, Türkiye’de ikamet eden vatandaşların genel çalışma durumuna göre en çok giriş yapanlar sırasıyla ücretli bir işte çalışanlar, kendi işi olanlar (kendi hesabına işveren) ve emekliler oldu. İlk iki grupta Türkiye’ye giriş sayılarında ortalama yüzde 85,5 artış olurken, emekliler için bu oran yüzde 71,5’tir. Emekliler için bu artış oranının daha düşük olmasının nedeni, son yıllarda döviz kurundaki yüksek artışa rağmen Türkiye’deki emeklilerin gelirindeki artışın düşük düzeyde kalması olarak görülmektedir. Çalışma durumuna göre bu gruplar için yurtdışına çıkış nedenleri iş amaçlı (konferans, toplantı, görev vb.), akraba ve arkadaş ziyareti ve gezi, eğlence, sportif ve kültürel faaliyetlerdir. Bu grupların yurtdışında en çok arkadaş, akraba evinde konakladığı tespit edildi.

Turizm ve sınır istatistikleri kullanılarak Türkiye’de ikamet eden vatandaşların turizm giderinde genel olarak artış söz konusu oldu (r= 0,85). Diğer yandan bu zaman periyodunda vatandaşların yurtdışında kişi başı ortalama harcama değerinde zayıf bir azalma görüldü (r= -0,05). Bu vatandaşların yurtdışında kişi başı ortalama harcama miktarını temsil eden modellerin Kübik ve Kuadratik için R²= yüzde 36,3 ve S ile Ters için R²= yüzde 11,1’dir; bu modeller için sırasıyla hata oranları 0,191 ve 0,192’dir. En iyi modellerin kişi başı ortalama harcama miktarını temsil etme oranlarının bu kadar düşük çıkması, vatandaşların yıllara göre azalmasının çok zayıf ve değerlerin birbirine yakın olmasından kaynaklandı. Aynı yıllar için kişi başı ortalama konaklama günlerini en iyi temsil eden modellerin S ve Ters için R²= yüzde 90,1; Kübik ve Kuadratik için R²= yüzde 90’dır; S ve Ters için hata oranları sırasıyla 0,725 ve 0,724’tür. Bu sonuçlara göre konaklama günlerini en iyi temsil eden model Ters’tir. Buradaki harcama tutarları verilerini en iyi ve en açık temsil eden model Kübik iken ortalama gecelik konaklama günleri sayıları için Ters modelidir. Burada harcama tutarlarında bazı yıllarda düşüş olduğu görüldü. Bunun nedeni özellikle konaklamanın daha çok akraba ve arkadaş yanında olmasına bağlandı.