Turizm İstatistikleri (2003 - 2012) ve Sınır İstatistiklerinin Analizi - Çıkış Yapan Ziyaretçiler (Yurtdışında Ekamet Eden)
Araştırma Yayınlar İstatistik
-
2023
Yurtdışında ikamet eden ziyaretçilerin Türkiye’den çıkış yaptıkları 2003-2012 yılları arasında turizm istatistikleri ve sınır istatistiklerinin yıllara göre durumunun ve değişiminin analizinin matematiksel en iyi model bulma yöntemiyle ortaya koymayı amaçlandığı araştırmadır.
Bu amaçla, yurtdışında ikamet eden ziyaretçilerin Türkiye’den çıkış yapma durumları ile ilgili veriler incelenmiştir. Bu veriler için Numerik Analizde, en iyi matematiksel modelin bulunmasını amaçlayan Model Tahmini (Curve Estimation) yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemde model/lerin belirlemesindeki ilk kriter Karesel oran(R2) değeridir. Bulunan model/ler arasında bu oranın eşit olması durumunda hata oranlarına bakılmaktadır. Bu çalışmada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yararlanılmış ve verilerin analizinde SPSS programı kullanılmıştır.
Bu çalışmada yurtdışında ikamet eden ziyaretçilerin Türkiye’den çıkış yaptıkları 2003-2012 yılları arasında harcama tutarları ve ortalama gecelik konaklama verilerinde Doğrusal, Logaritmik, Ters, Karesel, Kübik, Birleşik, Güç, S Eğrisi, Büyüme, Exponensial ve Lojistik modeller kapsamında incelenmiştir. Verilere en uygun matematiksel model/ler arasından Karesel oranı en yüksek olan model/ler alınmıştır. Bu oranların eşit olması durumunda ise hata oranını en az olan model seçilmiştir.
Türkiye’nin 2003-2012 yılları arasındaki turizm istatistikleri ve sınır istatistikleri kullanılarak yapılan yurtdışında ikamet eden ziyaretçilerin harcama tutarları verilerinde analiz sonucunda bu verileri en iyi ve en açık temsil eden modeller Karesel ve Kübik(R2= yüzde 83,5) ve Doğrusal, Logaritmik ve Lojistik (R2= yüzde 76,3) olduğu bulunmuştur. Karesel ve Kübik modelin, Karesel oranının eşit olmasına bağlı olarak hata oranları Karesel için 2,118 ve Kübik için 2,461 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıllar için turizm istatistikleri ve sınır istatistiklerinde ortalama gecelik konaklama günleri sayılarını en iyi temsil eden modellerin Karesel için yüzde 96,3, Kübik için yüzde 96,0 ve yüzde 86,5 oranla Güç olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar ışığında Yurtdışında ikamet eden ziyaretçilerin Türkiye’den çıkış yaptıkları 2003-2012 yılları arasında turizm istatistikleri ve sınır istatistiklerinin yıllara göre harcama tutarları ve ortalama gecelik konaklama sayılarının genel olarak artış olduğu tespit edilmiştir. Bu artışın turizm istatistikleri ve sınır istatistikleri kullanılarak yapılan harcama tutarları verilerinde en iyi ve en açık temsil eden model Karesel iken ortalama gecelik konaklama günleri sayılarını en iyi temsil eden modelin Kübik olduğu anlaşılmıştır. Türkiye’nin çalışmadaki zaman periyodu için turizm istatistikleri ve sınır istatistikleri kullanılarak yapılan harcama tutarları ve ortalama gecelik konaklama günleri sayılarında bazı yıllarda düşüş olduğu görülmüştür. Bu yılları için özellikle Avrupa Birliği üyesi olan ülkeler, Rusya gibi ülkelerle olan değişen ekonomik, siyasi vb. ilişkiler ve Türkiye’nin güney ve doğu sınırında savaş, göç vb. sebepler gösterilebilir. Yine yurtdışında ikamet eden ziyaretçilerin bu iki faktördeki hızlı artış göstermesinde Türkiye’nin güney ve doğu sınırında savaş olması ve buna bağlı burada yer alan ülkelerden en çok göçün Türkiye’ye olması neden gösterilebilir.
Bu çalışmanın devamında yapılabilecek bir çalışma ise turizm istatistikleri ve sınır istatistiklerinin burada çalışılmayan diğer unsurlara da benzer çalışmanın yapılmasıdır. Ayrıca Türkiye’de turizm faaliyetlerinin ileri seviyelere getirilmesi için yurtdışı çıkış turizm faaliyetlerinin stratejilerinin geliştirilmesi gereklidir. Diğer bir deyişle bu çalışmada oluşturulan matematiksel modeller kullanılarak Türkiye’nin yurtdışı çıkış turizm faaliyetleri unsurlarının geliştirilmesi stratejileri oluşturulabilir. Sonuç olarak bu çalışma gelecekte söz konusu kısıtları içeren ayrıntılı ve daha kapsamlı yurtdışı çıkış turizm faaliyetleri için çalışmalara bir kaynak olacaktır.
Referanslar
Cheney, E. Ward., Kincaid, Daid. R. (2013). Numerical Mathematics and Computing, ABD: Brooks/Cole; Özalp, N. (2015). Fen, Mühendislik ve Sosyal Bilimlerde Matematiksel Modelleme. Ankara: Gazi Kitabevi; Özdamar, K. (2015). Paket Programlar İle İstatiksel Veri Analizi Cilt 1-2. Eskişehir: Nisan Kitapevi; Turizm İstatistikleri, http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1072, Erişim tarihi: 22. 12. 2019; TUİK Merkezi İstatistikler, https://biruni.tuik.gov.tr/turizmapp/menuturizm.zul, Erişim tarihi: 22. 12. 2019.