Turizm İstatistikleri (2003 - 2012) ve Sınır İstatistiklerinin Analizi - Giriş Yapan Vatandaşlar (Türkiye'de Ekamet Eden)

Araştırma Yayınlar İstatistik

Türkiye’de ikamet eden vatandaşların Türkiye’ye giriş yaptıkları 2003-2012 yılları arasında turizm istatistikleri ve sınır istatistiklerinin yıllara göre durumunun ve değişiminin analizinin matematiksel en iyi model bulma yöntemiyle ortaya koymanın amaçlandığı araştırmadır.

Bu amaçla, Türkiye’de ikamet eden vatandaşların Türkiye’ye giriş yapma durumları ile ilgili veriler incelenmiştir. Bu veriler için Numerik Analizde, en iyi matematiksel modelin bulunmasını amaçlayan Model Tahmini (Curve Estimation) yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemde model/lerin belirlemesindeki ilk kriter Karesel oran(R2) değeridir. Bulunan model/ler arasında bu oranın eşit olması durumunda hata oranlarına bakılmaktadır. Bu çalışmada TÜİK verilerinden yararlanılmış ve verilerin analizinde SPSS programı kullanılmıştır.

Çalışmada Türkiye’de ikamet eden vatandaşların Türkiye’ye giriş yaptıkları 2003-2012 yılları arasında harcama tutarları ve ortalama gecelik konaklama verileri Doğrusal, Logaritmik, Ters, Karesel, Kübik, Birleşik, Güç, S Eğrisi, Büyüme, Exponensial ve Lojistik modeller kapsamında incelenmiştir. Verilere en uygun matematiksel model/ler arasından Karesel oranı en yüksek olan model/ler alınmıştır. Bu oranların eşit olması durumunda ise hata oranını en az olan model seçilmiştir. 

Türkiye’nin 2003-2012 yılları arasındaki turizm ve sınır istatistiklerine göre Türkiye’de ikamet eden vatandaşların genel çalışma durumuna göre en çok giriş yapanların sırasıyla “Ücretli bir işte çalışıyor,” “Kendi işi var (kendi hesabına işveren)” ve “Emekliler”dir. İlk iki çalışma grubundaki  Türkiye’ye giriş sayılarında ortalama yüzde 85,5 artış olurken emekliler için bu oranın yüzde 71,5’dir. Emekliler için bu oranın daha düşük artışla olmasını son yıllardaki döviz kurundaki yüksek artışa rağmen Türkiye’deki emeklilerin gelirindeki artışın çok az düzeyde kalması ile açıklanabilir. Çalışma durumuna göre bu gruplar için yurtdışına çıkış nedenleri iş amaçlı (konferans, toplantı, görev vb.), akraba ve arkadaş ziyareti ve gezi, eğlence, sportif ve kültürel faaliyetlerdir. Bu grupların yurtdışında en çok arkadaş, akraba evinde konakladığı tespit edilmiştir. Buradaki turizm ve sınır istatistikleri kullanılarak Türkiye’de ikamet eden vatandaşların turizm giderinde genel olarak artış söz konusu olmuştur(r=0,85).Diğer yandan bu zaman periyotunda vatandaşların kişi başı yurtdışında ortalama harcama değerinde zayıf azalma görülmektedir(r=-0,05). Bu vatandaşların yurtdışında kişi başı ortalama harcama miktarını temsil eden modellerin Kübik ve Kuadratik için R2= yüzde 36,3 ve S ile Ters için R2= yüzde 11,1dir. Bu modeller için sırasıyla hata oranları 0,191 ve 0,192’dir. Buradaki kişi başı ortalama harcama miktarını en iyi modellerin temsil etme oranlarının bu kadar düşük çıkması vatandaşların yıllara göre azalmasının çok zayıf ve birbirine değerlerin yakın olmasından kaynaklanmaktadır. Aynı yıllar için kişi başı ortalama konaklama günlerini en iyi temsil eden modellerin S ve Ters için R2= yüzde 90,1,Kübik ve Kuadratik için  R2= yüzde 90,0’dir. S ve Ters için hata oranları sırasıyla 0,725 ve 0,724’dir. Bu sonuçlara göre konaklama günlerini en iyi temsil eden model Tersdir.  Buradaki harcama tutarları verilerini en iyi ve en açık temsil eden model Kübik iken ortalama gecelik konaklama günleri sayılarını için Ters olduğu tespit edilmiştir. Burada harcama tutarlarında bazı yıllarda düşüş olduğu görülmüştür. Bunun nedeni özellikle konaklamanın daha çok akraba ve arkadaş yanında olmasına bağlı olduğu söylenebilir. 

Bu çalışmanın devamında yapılabilecek bir çalışma ise turizm istatistikleri ve sınır istatistiklerinin burada çalışılmayan diğer unsurlara da benzer çalışmanın yapılması ve bu çalışmada oluşturulan matematiksel modeller kullanılarak Türkiye’nin yurtdışı giriş turizm faaliyetleri unsurlarının geliştirilmesi stratejilerinde kullanılabilir. Sonuç olarak bu çalışma gelecekte söz konusu kısıtları içeren ayrıntılı ve daha kapsamlı yurtdışı giriş turizm faaliyetleri için çalışmalara bir kaynak olacaktır.

Referanslar

Cheney, E. Ward., Kincaid, Daid. R. (2013). Numerical Mathematics and Computing, ABD: Brooks/Cole; Özalp, N. (2015). Fen, Mühendislik ve Sosyal Bilimlerde Matematiksel Modelleme. Ankara: Gazi Kitabevi; Özdamar, K. (2015). Paket Programlar İle İstatiksel Veri Analizi Cilt 1-2. Eskişehir: Nisan Kitapevi; Turizm İstatistikleri, http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1072, Erişim tarihi: 22. 12. 2019; TUİK Merkezi İstatistikler, https://biruni.tuik.gov.tr/turizmapp/menuturizm.zul, Erişim tarihi: 22. 12. 2019.