Tanıtma Genel Müdürlüğü

Kamu Kurumu Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Turizm Bakanlığı Kültür ve Turizm Bakanlığı

(1963 - )

Seyahat ve tanıtım Türkiye’nin gündemine büyük oranda XIX. yüzyılda girdi. Londra ve Paris’te düzenlenen büyük dünya sergilerinde başlayan tanıtım gereksinimi ve faaliyetleri, Cumhuriyet kurulduktan sonra da çeşitli kurumlar bünyesinde yürütüldü ve Genç Cumhuriyetin dünyaya tanıtılması, turizmin ekonomik getirisinin artırılması ve Türkiye imajının oluşturulması çabalarının merkezinde oldu. Türk Seyyahin Cemiyeti 06. 11. 1923’te merkezi İstanbul’da kuruldu. Seyahat ve tanıtım faaliyetleri gören Cemiyet, 1926 yılından itibaren Turing Kulübü adını aldı. Bu cemiyetin ana amacı turizm faaliyetlerini kolaylaştırmak ve tanıtım yapmak olarak özetlenebilir. Hükümetin 1931 yılında yürürlüğe koyduğu bir değişiklikle kurumun adı Türkiye Turing ve Otomobil Kulübü (TTOK) olarak değişti. Temel amacı, Türkiye’de gerek karada gerek denizde ve havada her vasıta ile turizmin kalkınması olarak belirlendi. Türkiye’de turizm 1930 yılı itibariyle devletin iktisat programına girdi; 1934’te turizm, propaganda ve neşriyat işleri İktisat Vekâleti’nin görevleri arasına dâhil edildi ve bu vekâlet bünyesindeki Dış Ticaret Dairesi’ne bağlı olarak teşkil edilen Türkofis adlı birim turizm ve propaganda çalışmalarını yürütmekle yükümlü tutuldu. 1938 yılı itibariyle Türkofis’in Neşriyat ve Propaganda Servisi içinde bir şube olarak Turizm Bürosu oluşturuldu. Bu büro, 1939’da Ticaret Bakanlığı’nın kuruluşu sırasında Turizm Müdürlüğü adını aldı. İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla turizm faaliyetleri basın-yayın işleri ile bir arada değerlendirildi ve Turizm Müdürlüğü, 1941 yılında Başbakanlık’a bağlı olarak Matbuat Umum Müdürlüğü bünyesine dâhil edildi. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından artan turizm hareketliliğinden üst düzeyde istifade edebilmek üzere beliren yeni ihtiyaçlar doğrultusunda söz konusu birim görevlerini 1949 yılı itibariyle yine Başbakanlık’a bağlı olarak teşkil edilen Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü’ne (BYTGM) bıraktı.

Teşkilat yasasına göre BYTGM bünyesinde doğrudan turizm işleriyle meşgul olmak ve Türkiye’yi tanıtmak maksadıyla basılı eserler, filmler, fotoğraflar hazırlayarak yayımlamak ve sergiler, konserler, konferanslar düzenlemekle yükümlü Tanıtma Dairesi ve ülkeyi yurttaşlara yakın bir şekilde tanıtmak üzere gerekli imkânları hazırlamak, yabancıların ülkedeki tabiat güzelliklerini ve sanat eserlerini görmelerini kolaylaştıracak tedbirler almak ve bu alandaki hususi teşebbüsleri teşvik etmekle görevli Turizm Dairesi bulunmaktaydı. BYTGM bünyesinde Tanıtma Dairesince yapılan faaliyetler şu şekilde gruplandırılabilir: Tanıtma-propaganda faaliyetleri; tanıtım ve propaganda materyalleri; telif-tetkik eserler ve süreli yayınlar; film, televizyon ve radyo yayınları; sergiler ve fuarlar; festival ve şenlikler; sanatsal, bilimsel, sosyal ve sportif faaliyetler; ziyaretler ve ağırlamalar. Bu faaliyet gruplarının günün şartları uyarınca gelişim göstererek daha sonraki Bakanlık ve Tanıtma Genel Müdürlüğü faaliyet gruplarının temelini oluşturduğunu belirtmek mümkündür. Basın, Yayın ve Turizm Vekaletinin kurulduğu 1957 yılında ilk defa turizm bir bakanlığın adında yer aldı. BYTGM’nin görevleri ve işlevi, tanıtma faaliyetleri ile ilgili olarak da anılan bakanlık bünyesinde gerçekleştirilmeye devam etti ve 1963 tarih ve 265 sayılı yasa ile kurulan Turizm ve Tanıtma Bakanlığı'nın bünyesinde teşkil eden Tanıtma Genel Müdürlüğü de önceki süreçten aldığı bilgi ve tecrübeyi günümüze kadar geliştirerek sürdürdü.

Günümüzde 10. 07. 2018 tarih ve 1 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kurulan Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın bünyesinde yer alan Tanıtma Genel Müdürlüğü’nün görevleri ise: “Her türlü imkândan yararlanarak, ülkemizin millî, manevî, tarihî, kültürel, sanatsal ve turistik değerlerinin yurtiçi ve yurtdışında tanıtımını yapmak, yaptırmak, bu amaçla yurtiçinde ve yurtdışında seminer, sempozyum, kolokyum, kongre, fuar, sergi, festival, yarışma, gösteriler ve benzeri faaliyetleri düzenlemek veya düzenlenmiş olanlara katılmak, bu yönde faaliyet gösteren yerli veya yabancı, kamu veya özel kurum, kuruluş, topluluk ve kişileri desteklemek, yönlendirmek ve bunlar arasında gerekli işbirliğini sağlamak, bu tür faaliyetlerin ülkemizde yapılmasını özendirmek, ödül vermek; dünya seyahat ticaretinin ülkemize yönelmesini sağlamak üzere, yurtiçi ve yurtdışındaki yerli ve yabancı seyahat ticaret kuruluşları ile ortak projeler geliştirmek, bunların faaliyetlerine yardımcı olmak; yukarıda belirtilen faaliyetlerin kolaylaştırılması ve geliştirilmesi amacıyla bu faaliyetleri yürüten, yönlendiren kitle iletişim veya ulaştırma kurumları ile yakın ilişki içinde bulunmak ve yabancı kamuoyunu etkileyebilecek konumda bulunan kişi, kurum, kuruluş, topluluk veya bunların temsilcilerini davet etmek ve ağırlamak; yurtiçi ve yurtdışı için gerekli yayın, doküman ve malzemeyi hazırlamak, hazırlatmak, satın almak ve dağıtmak; ülkemize yönelik turizm talebinin değerlendirilmesi ve buna uygun politikaların oluşturulması amacıyla yurtiçinde ve yurtdışında her türlü etüt ve araştırmaları yapmak veya yaptırmak, istatistik verilerini derlemek; ülkemize yönelik turizm talebini artırmak amacıyla yurtdışında basın, yayın gibi tanıtım faaliyetlerine ilişkin mal ve hizmetleri satın almak; bakanlık makamınca verilecek benzeri görevleri yapmak” şeklinde sıralanmaktadır. Buradan hareketle günümüz Tanıtma Genel Müdürlüğü'nün faaliyet alanları gruplandırıldığında; ülkenin global imaj kampanyasını yürüttüğü, yurtiçi ve yurtdışı seyahat ticareti kurum ve kuruluşlarıyla birlikte pazarlama faaliyetleri, turizm ve seyahat sektörü ile uluslararası alanda iş birlikleri yaparak ortak tanıtım ve iletişim faaliyetleri yürüttüğü, sosyal ve dijital medya alanlarında tanıtım ve iletişim faaliyetleri, fuar, kongre ve uluslararası toplantı ve seyahat ticareti faaliyetlerine katılım ve temsil gerçekleştirdiği, halkla ilişkiler faaliyetleri, tanıtıcı materyal, içerik vb. üretip günün teknolojisine uygun olarak yaydığı, ağırlama faaliyetleri gerçekleştirdiği, kültür, sanat, spor başta olmak üzere insanlarla iletişim imkanı veren her türlü faaliyet, gösteri, festival, sergi, etkinliğin düzenleyicisi veya katılımcısı olduğu görülmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yurtdışı teşkilatı olarak kurulan Kültür ve Tanıtma Müşavirlik ve Ateşelikleri de Bakanlığın kuruluşunu düzenleyen mevzuatta üzerine görev olarak verilen işlerin yurtdışında gerçekleştirilmesinden sorumludur. Halen 41 ülkede 46 ofis bulunmaktadır. Bu ofislerin koordinasyonu Tanıtma Genel Müdürlüğünce sağlanır. Tanıtım ile ilgili olarak ülkenin strateji ve politika belgelerinde yer alan amaçlara ulaşılması için Tanıtma Genel Müdürlüğü'nce geliştirilen iş programları yurtdışı ofisleri eliyle yürütülür. Anılan iş programlarının oluşturulmasında Genel Müdürlük yurtdışı ofislerle birlikte ve koordinasyon içinde çalışır.

Yararlanılan Kaynaklar

Evcin, E. (2017). Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü Döneminde Turistik Tanıtım ve Propaganda Faaliyetleri, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 32(94): 95-160; http://www.tanitma.gov.tr, (Erişim tarihi: 12.10.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Akçura, G. (2015). Seyyahinden Turizme. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı yayını; Kültür ve Turizm Bakanlığı (2018). Tanıtma Bülten. Ankara: Tanıtma Genel Müdürlüğü yayını.