Syedra Antik Kenti
Antik Kent
Alanya -
-
2025
Syedra Antik Kenti, Antalya'nın Alanya ilçesinin yaklaşık 20 kilometre doğusunda, bölge halkının Asar Tepe olarak adlandırdığı bir tepenin zirvesinde yer almaktadır. Kentin merkezi, denizden 400 metre yükseklikte olup, çevresine hakim olan bu konum, antik dönemde güvenlik açısından büyük avantajlar sağlamıştır. Bu yüksek konum sayesinde, Syedra, batıda Alanya’dan Mahmutlar’a, doğuda ise Gazipaşa’dan Demirtaş’a kadar geniş bir alanı kontrol altında tutabilmiştir.
Syedra’nın ismiyle ilgili olarak ise iki ana görüş öne çıkmaktadır. Bir görüşe göre, kent ismini yakınındaki Sedre Çayı’ndan almış olabilir. Diğer bir görüş ise, isminin, bölgedeki gemi yapımında kullanılan Sedir ağaçlarından türemiş olabileceği yönündedir. Bu iki görüş, kentin adının kökeni hakkında farklı yorumlar sunmaktadır.
Syedra, tarihsel olarak Pamphylia ve Kilikia Bölgeleri’nin kesişim noktasında yer almış ve zaman zaman bu iki bölgeden birine dahil edilmiştir. Bir dönem ise Isaura Bölgesi’ne dahil olduğu antik kaynaklarda belirtilmektedir. Cladius Ptolemaeus, Syedra’yı Pamphylia’ya ait kıyı kentleri arasında sayarken, Stephanos Byzantinos ise kenti Isaura listesinde belirtmiştir. Hierocles ve Pseudo-Epiphanius da Syedra’yı Pamphylia içinde gösteren diğer kaynaklardır. Kentin batısındaki komşuları arasında Nauloi, Laertes, Korakesion ve Hamaxia yer alırken, doğusunda Iotape, Selinus ve Antiochia ad Cragum kentleri bulunmaktaydı.
Syedra’nın tarihi, antik Anadolu kıyılarındaki liman kentlerinin deniz ticaretinde önemli roller oynadığı bir döneme dayanmaktadır. Ancak bronz çağına ait buluntuların Syedra’ya ait olup olmadığı kesin değildir. Syedra’nın MÖ IX. yüzyılda Kilikia ve Kıbrıs kökenli seramiklerle ilk yerleşim izlerini gösterdiği düşünülebilir. Antik kaynaklar, Syedra’nın MÖ VI. yüzyılda Lydia Krallığı'nın egemenliği altına girdiğini ve ardından MÖ 546’da Persler tarafından fethedildiğini kaydeder. Büyük İskender’in ölümünün ardından, bölge önce Ptolemaioslar’ın, daha sonra ise Seleukoslar’ın eline geçmiş, sonunda Roma İmparatorluğu’nun egemenliğine girmiştir.
Roma döneminde, özellikle MS II. yüzyılda, Syedra refah içinde bir döneme girmiştir. Bu dönemde kentte büyük yapılar inşa edilmiş ve spor oyunları düzenlenmiştir. Syedra, bölgedeki en aktif spor kenti haline gelmiş ve oyunlarla ilgili yazıtlar, kent halkının bu etkinliklere olan ilgisini gözler önüne sermektedir. MS II. yüzyılda, Syedra’nın Roma İmparatoru ile iyi ilişkiler geliştirdiği, kentin Pescennius Niger’i desteklediği bir yazıttan anlaşılmaktadır.
Ancak, MS III. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nu etkileyen Sasaniler ve Gotlar gibi dış tehditler, Syedra’da sosyal ve ekonomik çöküntülere yol açmıştır. Bu dönemde kısmi bir yıkım yaşanmış ve kent bir dizi dış saldırıya uğramıştır. Diocletianus’un eyalet düzenlemeleriyle Syedra, Pamphylia’nın İsauria Eyaleti’nin doğu sınırındaki en önemli kıyı kenti olmuştur. MS IV. yüzyılda, Hıristiyanlığın etkisi artmış ve Syedra, Nikaia Konsili’ne katılarak dini açıdan da önemli bir rol üstlenmiştir.
Referanslar
Syedra, (2025). https://syedra.org/tarihce/, (Erişim tarihi: 13.03.2025).