-
2019
Diğer adıyla Süleymaniye Camii, Gümüşhane’nin Süleymaniye Mahallesi’nde (Eski Gümüşhane) bulunan bir camidir. Adını, Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman’dan almaktadır ve padişahın bir sefer esnasında bölgeden geçerken verdiği talimat üzerine çevresindeki yerleşim yeriyle beraber inşa edilmiştir. Geçmişi XVI. yüzyılın ilk yarısına tarihlenmektedir. Cami, birçok medeniyete ev sahipliği yapan ve ünlü seyyah Evliya Çelebi’nin de Seyahatnamesinde bahsettiği gümüş madenleriyle meşhur Eski Gümüşhane’de bulunan sayısız eserden biridir. Günümüze kadar birçok kez onarım görmüş ve değişimler geçirmiştir. Son olarak 2016 yılında detaylı bir yenilemeye tabi tutulmuş ve bugünkü halini almıştır. Yapının hiç değişmeyen tek bölümü minaresidir.
Mimari üslup bakımından Selçuklu özelliklerine sahip cami, dikdörtgen planlı ve tek minarelidir. Minare tuğladan örülmüş olup tek şerefelidir. Duvarları kaba kesme taştan örülen caminin çatısı dört yüzeyli ve kaideleri taştan yontulmuş ahşap direklerle desteklidir. Tavan, geleneksel Gümüşhane evlerinde sık kullanılan ahşap lambri kaplamadır. Çatının üzeri kiremit döşelidir. Dış duvarlarda bulunan çıkma bölümler camiye iki katlıymış hissi verir. Son cemaat yeri ahşaptan müteşekkil ve iki kattan oluşan caminin iki ahşap kapısı, minare kaidesi ile bitişik bir de çeşmesi bulunmaktadır. Mihrabı kesme taştan, minberi ise geometrik şekillerle bezeli ahşaptan yapılmıştır. Son restorasyonla birlikte duvarlarda tezhip örnekleri görülmektedir. Yirmi adet pencerenin etrafı çıkıntılı taşlarla çevrelenmiştir. Adeta bir açık hava müzesi sayılan Süleymaniye Mahallesi’nin kalbinde bulunan Süleymaniye Camii tarihin önemli tanıklarından ve geçmişi günümüze taşıyan önemli eserlerimizden biridir. İl merkezine üç kilometre mesafede bulunan ve asfalt geniş bir yolla ulaşılan cami bölge halkı tarafından Ulu Camii diye de anılmaktadır. Geçmişte çok farklı medeniyetlerin kesişim noktasında bulunan ve Türk, Rum ve Ermenilerin beraber yaşadığı büyük bir şehir olan Eski Gümüşhane, camisi, kiliseleri, çeşme ve diğer tarihi kalıntıları ile Gümüşhane ve Türkiye’nin önemli tarihi alanlarından biridir.
Referanslar
Atsız, H.N. (2017). Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nden Seçmeler. İstanbul: Ötüken Yayınları; Boz, G. (2016). Gümüşhane Kültür Envanteri. Ankara: Gümüşhane Valiliği Yayınları; Bölükbaşı, A. A., Çiğdem, S., Şenel, V. ve Yalçın, T. (2010). Medeniyetler Yolu Üzerinde Gümüşhane; İstanbul: Gümüşhane Valiliği Yayınları; Yalçın, T. (2009) Eski Gümüşhane. İstanbul: Gümüşhane Valiliği Yayınları.