Snob Turizm

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama Sosyoloji

Tatile çıkan kişi çevresindeki insanlara farklı bir tatil yerine gittiğini ispatlamak ve sosyal statüsünü kanıtlamak amacıyla hediyelik eşyalar alabilir, çevresindeki insanların yapmadıkları şeyler yapabilir. Bu durum kişinin önemsenme ve saygınlık kazanma güdüsünün bir sonucu olabilir. “Kişinin kendini başkalarının yerine koyması, başkalarının yaptığını yapması veya onlar gibi yaşaması” olarak tanımlanan snobizm, kişilerin satın alma davranışını etkileyen sosyal ihtiyaçlardan biri olarak dikkate alınmaktadır.

Snob etkisini “Kendilerini ait oldukları sosyal gruplardaki diğerler bireylerden farklılaştırmak için yüksek fiyatlara veya benzersizliğe dayalı alım yapmak isteği” şeklinde tanımlamak mümkündür. Snob etkisi, bir mal talebinin “Başkalarının da aynı malı tüketmesi ya da diğerlerinin o malın tüketimini arttırması nedeniyle azalması” anlamına gelir. Snob etkisi ile satın alma davranışında bulunan kişi servet ve statü göstergesi olarak ya da sosyal sınıflarından sıyrılabilmek amacıyla bir mala ya da hizmete daha yüksek fiyat ödemekten keyif alır. Bir markanın saygınlık amaçlı kullanılması veya satın alınması sırasında snob etkisi diğer bireylerin davranışlarını etkiler ve sosyal ve kişisel faktörlerin yanı sıra diğer kişilerin davranışlarından da etkilenir. Örneğin; kişinin pahalı bir şarap satın almasının nedeni, kalite algısına değil de çevresindekilerin, yüksek fiyatı alıcının iç özelliklerini yansıttığı şeklinde algılayacaklarına olan inancına dayanmaktadır.

Turizm hareketlerine katılma konusundaki tercihin geleneksel ve dijital iletişim ağlarında ilgili turizm hareketine ilişkin kümelerde etkin olabilmek için yapıldığı, deneyim içselleştirmesinden çok yeni medya aracılığıyla deneyim paylaşımının öncelendiği, bu biçimde psikolojik tatminin hedeflendiği ve böylece snob profil yapılandırılarak sosyal hayatta kullanamaya yönelik eylemlere snob turizm, bu turist profiline ise, snobist denilmektedir. Snobistler, gerçekleştirecekleri turizm hareketi sonucunda ortaya çıkacak faydayı değerlendirirken sadece turizm hareketinin çıktılarını değil aynı zamanda sosyal çevrelerinde elde edecekleri etkileşimleri de göz önüne alırlar. Belirli bir sosyal çevreden etkilenerek yapılan turizm hareketleri aynı zamanda kişinin kendi sosyal çevresini etkileyebilmesini amaçlamaktadır. Türkiye’de özellikle belirli üst gelir grubuna sahip sosyal çevredeki kişilerin yaz mevsiminde Alaçatı’yı tercih etmeleri ile birlikte bazı kişilerin onları taklit etme veya bu sosyal çevreye dâhil olma istekleri bu kişilerin tatil yapacakları yer için Alaçatı’yı seçmelerine neden olabilir. Bu durum kişinin kendi sosyal çevresinde de aynı isteğin oluşmasıyla sonuçlanabilir.

Referanslar

Kim, D. H. ve Jang, S. C. (2014). Motivational Drivers for Status Consumption: A Study of Generation Y Consumers, International Journal of Hospitality Management, (38): 39–47; Leibenstein, H. (1950). Bandwagon, Snob, and Veblen Effects in the Theory of Consumers’ Demand, Quarterly Journal of Economics, 64 (2): 183–207; Rızaoğlu, B. (2007). Turizm Pazarlaması. Ankara: Detay Yayıncılık; Tellioğlu, S. ve Tekin, M. (2016). Türkiye’de İç Turizm Hareketlerinin İncelenmesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (32): 488–507; Üzgören, E. ve Güney, T. (2012). The Snop Effect in the Consumption of Luxury Goods, Procedia - Social and Behavioral Sciences, (62): 628–637.