Şar Örenyeri

Doğal ve Kültürel Miras Örenyeri

Adana’nın Tufanbeyli ilçesine bağlı Şar Mahallesi’nde bulunan Şar örenyeri, tarihsel devirlerde Şar (Comana) antik kentine ev sahipliği yapmıştır. Günümüzde, Birinci Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenmiştir. Bölge, farklı medeniyetlere ev sahipliği yapması nedenitle, farklı kültürlerin izlerini taşımaktadır. Roma uygarlığı döneminde Hieropolis ismi ile bilinen bu bölgede, aynı zamanda Bizans İmparatorluğu ve Hitit uygarlıkları dönemlerine de ait yapılar bulunmaktadır. Bu yapılar arasında kent içinde yer alan bir açık hava tiyatrosu, kilise, dini merkez, kent çevresinde ise çok sayıda tümülüs, kaya mezar ve nekropol yer almaktadır. Alakapı, Şar antik kentinden günümüze gelebilen en önemli eserlerden biridir. Ana Tanrıça Tapınağı’nın kapısı olduğu tahmin edilen bu yapı, altı metre yüksekliğe ve üç metre genişliğe sahip büyük mermer bloklardan oluşmaktadır. Tapınağın büyük ölçüde yıkılmış olmasına karşılık, Alakapı yanında görülen üzeri bitkisel motiflerle süslenmiş cephe ve yan duvar taşları binanın orijinal durumu ve ölçüleri hakkında bir fikir vermektedir.

Şar antik kentine ait diğer bir önemli eser ise Kırık Kilise’dir. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Adana Röleve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından 2015 yılında yürütülen çalışmalar kapsamında restorasyonu tamamlanan bu eser, Bizans İmparatorluğu dönemine aittir. Kilisenin planı ve çevre yapıları, 1968’de kentte yapılan arkeolojik kazılar esnasında ortaya çıkarılmıştır. Kilisede, MS 311 yılında olduğu belirlenen Senatör Aurelius Cladius Hermodorus’a ait bir mezar bulunmuştur. Dikdörtgen yapıdaki bu mezarın batı bölümünde Hermodorus’a ait kitabe yer almaktadır. Kesme taş kullanılan ve dikdörtgen formlu olan kilise, mezarın üzerinde inşa edilmiştir. Arka cephede apsis, apsis yanlarında ise dikdörtgen mekânlar ve odalar bulunmaktadır. Kilisenin ön cephesi altında giriş kapısı bulunmakta; üstte ise ortada büyük, yanlarda küçük olmak üzere tonozlu üç pencere dışarı açılmaktadır. Kilisenin ön cephesi üçgen alınlıklı ve semerdam çatılıdır. Kiliseye ait mimari ögeler çevrede dağınık olarak bulunmaktadır. Şar örenyeri, Tufanbeyli kent merkezine 20 kilometre uzaklıktadır. Konumsal olarak Adana’nın en kuzey noktasında ve Kayseri il sınırında bulunması nedeniyle bölgenin iklimsel özellikleri de Kayseri ile benzerlik göstermektedir. Bölge için bir cazibe merkezi olması ile bölgenin tanınırlığını artırarak turizm yönünden önemli bir unsur haline gelmiştir. Kırsal turizmin yerel kalkınmadaki etkileri de göz önüne alındığında, Şar örenyeri, Tufanbeyli ilçesi için kırsal turizm faaliyetlerini destekleyici bir destinasyon olarak ifade edilebilir.

Yararlanılan Kaynaklar

Adana İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Şar Örenyeri, https://adana.ktb.gov.tr/TR-231427/sar-orenyeriancient-city-of-sar.html, (Erişim tarihi: 11.08.2020); Adana Müzesi Müdürlüğü (2019). Şar Örenyeri, http://adanamuzesi.gov.tr/Tr/Oren_Sar.aspx, (Erişim tarihi: 11.08.2020).