25 Aralık 1990 tarihinde Şanlıurfa Valiliği öncülüğünde, Şanlıurfa’da kuruldu. Vakfın, 38 üyelik mütevelli heyeti, beş üyeden oluşan yönetim kurulu ve seçimle gelen iki denetim kurulu üyesi vardır. Derneğin kuruluşu ve bu süreçte emek verenler hakkındaki detaylı bilgiler, Şanlıurfa ikinci noterliğinin 39.900 kayıt numaralı vakıf kuruluş senedinde yer almaktadır.

ŞURKAV, Şanlıurfa’ya ait tarihi, kültür, tabiat, turizm ve sanat eserlerini korumak, kültür ve sanat, edebiyat ve folklor değerlerini bulup ortaya çıkarmak, değerlendirmek, tanıtımını sağlamak, eğitim ve sağlık konularında çalışmalar yapmak, ekonomik, kültürel ve sosyal potansiyeli değerlendirerek, yurt kalkınması için öncü nitelikteki yatırımları yapmak, bu konularda araştırma, geliştirme faaliyetlerinde bulunmak amacıyla ile kuruldu. Vakıf bu amacı doğrultusunda, bugüne kadar, başlatılan çevre düzenleme projeleri ve restorasyon çalışmaları ile şehrin sahip olduğu eserlerin değerlerinin anlaşılmasında ve yaşatılmasında çok önemli rol oynadı. Özellikle, Dergâh-Balıklıgöl Çevre Düzenleme Projesi, Eyyüp Nebi Çevre Düzenlemesi gibi önemli restorasyon çalışmalarını yürüttü. Vakfın 2019 yılı itibariyle bitmiş toplam 15 adet projesi ve devam eden Arkeoloji Müzesinden Hanlar bölgesine Turizm Rotası Projesi bulunmaktadır. Vakıf ayrıca, toplam 17 cami ve mescit, 15 türbe ve makam, 16 konak ve ev, 10 su mimarisi, beş şehir suru ve kalesi, beş han ve hamam, 15 bahçe ve avlu, yedi çarşı restorasyonu ve 15 tarihi eserin aydınlatılmasını gerçekleştirdi.

ŞURKAV tarafından, her yıl eğitim ve öğretim dönemleri içerisinde çeşitli kültür dallarında kurslar açılmaktadır. Bugüne kadar, Vakfın bünyesinde, resim, halk oyunları, tiyatro, kılıç kalkan, maket uçak ve planör, fotoğraf, keman, ud, uzun ve kısa kol bağlama, ney, tasavvuf müziği, Osmanlıca, hüsn-ü hat, Farsça, THM çocuk, THM yetişkinler, TSM yetişkinler, kilim, ipek halı, keçe, ehram dokuma, taş yonuculuğu dallarında 160 kurs açıldı.

Vakıf tarafından Şanlıurfa kültürü ve tarihiyle ilgili 52 adet kitap, çok sayıda broşür, bilimsel dergi, belgesel film, tanıtım filmi yayınlandı. Vakıf, Şanlıurfa kültürünün, tarihinin, sanatının ve turizminin tanıtılmasına, yaşatılmasına ve bu alandaki orijinal çalışmaların basılmasına fırsat vermek amacıyla 2008 yılında Şanlıurfa Kültür Sanat Tarih ve Turizm Araştırma Dergisi’ni dört ayda bir yayınlamaya başladı. Derginin 32 sayısı basılı olarak yayınlandı. Dergide Şanlıurfa ile ilgili kültür, sanat, tarih, coğrafya, sosyoloji ve turizm alanında yapılan özgün ve nitelikli araştırmalara, derlemelere, incelemelere, bildirilere yer verilmektedir. İnternetin kullanım alanlarının yaygınlaşması ile birlikte, dergi, Ocak 2019 tarihinden itibaren dijital ortamda kurumun internet sitesi olan; http://www.surkav.org.tr/ üzerinden e-dergi olarak yayınlanmaktadır.