Polis, halkın emniyetini ve güvenliğini sağlamak, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğüne, anayasal düzen çerçevesinde genel güvenliğe dair önleyici ve koruyucu tedbirler alan kamusal hizmet birimidir. Polis kelimesi Türkçeye Fransızca police’den geçmiştir. Police sözcüğü Latince devlet düzeni olan politia anlamında kullanılan sözcükten gelmektedir. Politia sözcüğü ise Yunanca polis şehir sözcüğüne dayanır.

Polis tarihi Türk tarihi ile başlamıştır. Tarih boyunca çeşitli devletler kurmuş olan Türkler kamu düzeninin güvenliğini sağlamak amacıyla yürütülmüştür. Eski Türkler'de kamu düzeninin güvenlik işleri Subaşı'lar tarafından yürütülmüştür. Türkler kabile olarak yaşadığı dönemlerde, orduyu sevk ve yönetenlere "Subaşı" adını vermişlerdir. Su; asker, komutan, ordu ve subaşı, başkomutan manasında kullanılmıştır. Kabileler olarak toplum büyüyünce Kağan ortaya çıkmış, Subaşılar savaşta belli birlikler ile birlikte hareket ve komuta etmeye başlamış, barışta bulundukları bölgenin güvenliğini sağlamışlardır. Böylece Subaşıların rolleri küçülmüş ve belli görevlerin yöneticileri konumuna gelmişlerdir. Tarihte bilinen en eski Subaşı ise VIII. Asra ait Tonyukuk Kitabesi'nde ismi yazılı olan İnalkağan'dır. Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun kurucusu olan Selçuk Bey de bir Subaşı konumundadır. Bunun yanında Anadolu Selçukluları'nda ve il merkezlerindeki askeri-mülki işlere bakan komutanlara da subaşı denilmiştir. Subaşıları bulundukları yerlerin kamu düzen ve güvenliğini sağlamışlar, savaş zamanında ise çevrelerindeki ilçe ve köylerin tımarlı sipahilerine komuta edip yön vermişlerdir. Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılışından sonra, Anadolu'da kurulmuş olan beylikler içerisinde askeri komutana da Subaşı denilmiştir. Aydınoğlulları Beyliği kurucusu ve il beyi olan Mehmet Bey de aynı ordunun subaşılığını yapmıştır. Keza XVI. Yüzyılın ortalarında, Karamanoğullarının, Nizamüddin Bekler adında bir subaşısı olduğu da bilinmektedir.

Tarih boyunca birçok medeniyet içinde günümüzdeki gibi güvenliği sağlayan polis teşkilatına benzer oluşumlar görülmektedir. Roma İmparatorluğu döneminde “İrenark” adıyla bilinen, törelerin uygulanmasını gözeten, toplumsal disiplini ve haydutların tahkikat ve takibini yapan görevliler mevcuttur. Fakat günümüzdeki gibi polis tabiri modern devlet yapısının oluşumundan sonra ortaya çıkmıştır. Modern anlamda polis teşkilatının ilk örneklerine 1800’li yıllarda Londra deniz polisi ve Paris Polis teşkilatları oluşumuyla rastlanmaktadır.

Türkiye’de ise ilk modern polis teşkilatı 10 Nisan 1845 yılında İstanbul’da kurulmuştur. İlerleyen tarihlerde Tanzimat ve Islahat hareketleri etrafında şekillenmiş olup, Birinci Meşrutiyetin ilanından sonra uygun bir polis teşkilatı kurulması çalışmaları boy göstermiş, 30 Mart 1879 yılında, II. Abdülhamit döneminde “Zaptiye Nezareti” kurulmuştur. İlerleyen tarihlerde Zaptiye Nezaretinin kaldırılması ile yerine Dahiliye Nezareti bünyesinde, iç güvenliğin sağlanması ve polislik işlerinin yürütülmesiyle görevli Emniyet Umumiye Müdürlüğü ve İstanbul Vilayetine bağlı Polis Müdürlüğü kurulmuştur.

Bu tarihsel süreç içinde, Türk Devlet yönetiminde önemli yere sahip olan polis ve polis teşkilatının, tarihi, kültürü ve kuruluşundan günümüze kadar geçirdiği dönemlerini, tarihi yolculuğundaki gelişimini, değişimini ve yeni nesillere aktarımını sağlamak, polis ve halk ilişkilerinin ve kurumsal imajın güçlendirilmesine katkı sunmak amacıyla polis müzesi çalışmalarına başlanmıştır. Emniyet Genel Müdürlüğü Ankara Dikmen Ek Hizmet yerleşkesi, Sosyal Hizmetler ve Sağlık Daire Başkanlığı bünyesinde 09.04. 2021 yılında Polis teşkilatının 176. Kuruluş yıl dönümüne münasebetiyle polis müzesi kurulmuştur.

Polis müzesi ilk olarak 1911 yılında Osmanlı Döneminde İstanbul Dersaadet Polis Mektebi himayesinde kurulması planlanmış olup, Tarblusgarp Savaşı dönemi sebebiyle çalışmalar durmuştur. İkdam Gazetesi'nin 30 Nisan 1917 tarihli basımından neşredilen ve Dahiliye Nezareti gözetiminde vilayetlere yazılan 12 Nisan 1917 tarihli genelge ile birimlerden toplanan kıyafet ve teçhizatların yanında suçla mücadele esnasında Şehit olan polislere ait fotoğrafların da İstanbul Polis Müdüriyetinde sergilendiği belge ve kayıtların incelenmesi sonucunda anlaşılmaktadır.

Cumhuriyetin ilanından sonra Dersaadet Polis Mektebi himayesinde kurulması planlanan müzenin malzemeleri Ankara’ya taşınmış ve 1937 yılında eğitime başlayan Ankara Polis Enstitüsü'ne teslim edildikten sonra eserler uzun süre halk önüne çıkarılmadan muhafaza edilmiştir. Birinci Dünya Savaşı yıllarında başlayan Polis Müzesi açma çabaları, yaklaşık 104 yıl sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı onayı ve desteği ile özel müze statüsünde açılarak tamamlanmıştır.

Müze içinde, Sultan Abdülmecid döneminden günümüze kadar Emniyet Teşkilatı’nın geçirdiği dönemler, polisin toplumda asayişi sağlarken izlediği stratejiler, karşılaştığı olaylar, kullandığı araç ve gereçler sergilenmektedir. 

Toplamda altı bölümden oluşan müzenin A, B ve C sergi alanları bulunmaktadır. Bu alanlar; Türk Polisinin tarihteki yerinin anlatıldığı bölümde tarihi kıyafetler, polis tarihi kronolojisi, Osmanlı polis teşkilatının yapılanması, Osmanlı karakol maketleri, kahraman polislerimiz, Türk edebiyatında polisiye romanları, ilk parmak izi, ilk bisikletli süvari birliklerin kurulması, silahlar ve tarihi araçlar sergilenmektedir. Ayrıca silikon mankenler, canlandırmalar, aksesuarlar, üç boyutlu maket gösterimler ve belgesel nitelikli prodüksiyonlar ziyaretçilere sunulmaktadır.

Müzenin D bölümünde kriminal ve bomba imha canlandırma alanları, polis köpeklerinin tanıtımı, trafik kuralları eğitim alanı, trafik kuralları oyunu, hediyelik eşya bölümü, polis kitaplığı ve sosyal alanlar yer almaktadır.

E bölümünde güncel polis ekipman ve teçhizatları, güncel polis kıyafetleri, 15 Temmuz alanı, Şehitlere ait eşyalar, Şehitler prodüksiyonları, Şehit künyeleri, tarihi dokümanlar, tarihi fotoğraflar ve yabancı devlet teşkilatlarından gelen hediyeler yer almaktadır. F bölümünde ise zırhlı polis araçları açık alanda sergilenmektedir.