Peribacaları

Kavram Doğal ve Kültürel Miras

Dünyada az sayıda bulunup farklı yerlerde görülse de en güzel örnekleri Avanos-Uçhisar-Ürgüp arasında kalan Kapadokya bölgesinde yer almaktadır. Dünyanın en güzel bölgelerinden birinde bulunan peribacaları doğal oluşumunu görmek için her yıl çok sayıda ziyaretçi Kapadokya’yı ziyaret ediyor. Volkanik arazilerde bulunan peribacaları, sel sularının neden olduğu aşınma ile meydana gelen piramit biçiminde sütun görünümlü yer şekilleridir. Bölgedeki peribacalarının oluşumu yaklaşık 60 milyon yıl önceye dayanmaktadır. Bölgede o dönemde aktif olarak bulunan Erciyes, Hasandağı ve Güllüdağ volkanlarının püskürttüğü lavların, uzun yıllar boyunca rüzgar, yağmur ve sel suları ile aşındırılması sonucu meydana gelen bu kaya yapısı “Peribacaları” olarak adlandırılmaktadır. Bölgede bitki örtüsünün bulunmaması peribacalarının bu şekilde oluşumuna katkı sağladı.

Peribacaları, konik gövdelerin üstüne farklı sebeplerle şapka şeklinin oluşmasıyla ortaya çıkan bir şekildir. Bu şapka görünümü peribacalarına görsel bir zenginlik katarak dikkat çekici olmasını sağlıyor. Şapka biçimleri arazide bulunan toprak çeşidine nazaran daha sert bir maddeden oluştuğundan aşınmaya karşı dayanıklıdır. Bu nedenle bu şeklin altında yer alan aşınması daha kolay koni şeklindeki yapıyı koruyup ve dağılmasını engelliyor. Peribacalarının en belirgin özelliklerinden biri volkanların püskürttüğü lav ve bazaltların, rüzgar ve yağmur suları tarafından aşınarak meydana gelmesidir. Bu bağlamda peribacaları doğal yollarla oluşan dünyanın en değerli tarihi kalıntılarından biridir. Beyaz ve gri renkte bulunan peribacalarının boyları değişiklik gösteriyor. Bölgede farklı yükseklikte peribacalarını görmek mümkündür Bu yükseklik 1-15 metre arasında değişiyor. Ayrıca gövde ve şapkadan oluşmasına rağmen bir metreden küçük olanları peribacası olarak adlandırılamamaktadır.

Referanslar

Afyon İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019b). Peribacaları, https://afyon.ktb.gov.tr/TR-63487/peri-bacalari.html, (Erişim tarihi: 17.7.2019); Nevşehir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019a). http://nevsehir.ktb.gov.tr/?_Dil=1, (Erişim tarihi: 17.7.2019); Seyahat Dergisi (2019). Peribacaları Gezi Rehberi, https://seyahatdergisi.com/peri-bacalari/, (Erişim tarihi: 17.7.2019).