Ömeriye Camii

Doğal ve Kültürel Miras Cami

Gaziantep’te bulunan dini yapıların en eskisi olarak bilinmektedir. Bu tarihi cami, Düğmeci Mahallesi’nde bulunmaktadır. Caminin üzerinde 1210, 1785 ve 1850 yıllarında onarıldığını belirten üç adet onarım kitabesi yer almaktadır. Bu kitabelere göre cami, Tabıncık Mescidi adıyla da bilinmektedir. 1210 miladi (607 hicri) tarihli onarım kitabesi, yapının Eyyubiler zamanında mevcut olduğunu göstermektedir. Bununlar birlikte, kitabede Ömeriye Camii’nin adından bahsedilmemektedir. Bunun nedeni olarak, bu onarım kitabesinin yakın çevrelerde bulunan bir başka yapıdan geliştirilmiş olabileceği düşünülmektedir.

Caminin kim tarafından yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Fakat konuda farklı rivayetler bulunmaktadır. Bu rivayetlere göre, Ömeriye Camii’nin, adından da anlaşılacağı üzere, 739 yılında Arap egemenliği sırasında Halife Hz. Ömer zamanında yapıldığı veya Ömer Bin Abdulaziz (Hz. Ömer’in kızından olma torunu) tarafından yaptırıldığı söylenmektedir. Bazı kaynaklarda ise, Halife Hz. Ömer tarafından yaptırıldığı ve torunu Ömer Bin Abdülaziz tarafından restore edildiğine yönelik rivayetler olduğu belirtilmektedir.

İki Ömer anlamına gelen Ömereyn ise caminin bir diğer adıdır. Caminin ak ve kara taşlar ile örülmüş olan taç kapısı ve mihrabı bulunmaktadır. Yapıda oyma taş işçiliğinin güzel örneklerine, caminin minare şerefesinin korkuluklarında yer verilmektedir. Aynı zamanda, minarenin bedeninde Antep Savunması günlerinden kalan şarapnel ve mermi izleri görülmektedir. Bu caminin her yıl tabana doğru çöktüğü ve toprağa gömüldüğü halk arasında anlatılan rivayetler arasında yer almaktadır. Cami tamamıyla battığında, kıyametin kopacağı yönünde farklı söylentiler ve inanışlar da bulunmaktadır. Ömeriye Camii’nin günümüzdeki görüntüsüne ait görsele aşağıda yer verilmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Tarihi Gaziantep Camileri, https://gaziantep.ktb.gov.tr/TR-52362/tarihi-gaziantep-camileri.html, (Erişim tarihi: 28.11.2019); Güven, M. (2015). Gaziantep İlinin Dini Turizm Açısından Önemi. İçinde; Y. Yıldırım, R. (Editör). Fırat’tan Volga’ya Medeniyetler Köprüsü (ss. 163-176). Adıyaman: Adıyaman Üniversitesi Yayınları; Özpalabıyıklar, S. (2007). Gaziantep “Dört Yanı Dağlar Bağlar”. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık; Türkiye Kültür Portalı. (2019). Ömeriye Camii – Gaziantep, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/gaziantep/gezilecekyer/tarihi-camiler719433, (Erişim tarihi: 28.11.2019); Zengin, B. (2006). Turizm Coğrafyası Türkiye Genel ve Bölgeler Turizm Coğrafyası (İkinci basım). İstanbul: Değişim Yayınları.