Milas Uzunyuva Anıt Mezarı ve Müze Kompleksi

Doğal ve Kültürel Miras Müze Antik Dönem Kütüphanesi

(Milas, Muğla, 2018 - )

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2018 yazında ziyarete açılan Uzunyuva Anıt Mezarı ve Müze Kompleksi, Muğla’nın Milas ilçesinde yer almaktadır. İçinde Uzunyuva olarak adlandırılan Menandros’un Onur Sütunu’nun yanı sıra arkeolojik açıdan çok değerli olan Hekatomnos Anıt Mezarı ile Büyük Teras, Anıtsal Giriş (Propylon), Sunak, Villa, Sarnıç, Geç Roma Yolu ayrıca çok daha geç döneme ait olan Milas Halı Müzesi, Milas Konağı, Tanıtım ve Karşılama Merkezi ile çıkarılan bazı eserlerin saklandığı depo binası bulunuyor. Karia Satrapı Hekatomnos’un Anıt Mezarı, arkeoloji dünyasına göre yüzyılın en önemli keşfidir. Dünyanın yedi harikasından biri sayılan Halikarnas Mausoleum’unun öncüsü olması ve mezar odasının yeniden inşası ile sunumun nasıl tamamlanması gerektiğine dair bilgi vermesi açısından çok değerlidir. Nitekim mezar, Hekatomnos’un ölümü üzerine oğlu Maussollos tarafından inşa edildi. Ancak Maussolos, başkentiinden Mylasa (Milas) Halikarnassos’a taşıyınca anıt mezar yarıda kaldı. Buna rağmen, kral lahde tüm kişisel eşyaları ile birlikte gömüldü. Mezarın inşasına MÖ IV. yüzyılın ilk çeyreğinde başlandığı düşünülüyor. Mezar odasında 2,90x2,28 metre ebadında, 1,54 metre yüksekliğinde, tepesi ve köşeleri heykelciklerle süslenmiş bir lahit bulunuyor. Lahdin dört yüzü de Klasik Çağ’ın en önemli eserleri ile boy ölçüşebilecek değerde kabartmalara sahiptir. Lahdin ön yüzünde Şölen Sahnesi, arka yüzünde Aslan Avı, sağ yüzünde Hekatomnos’a Tutulan Yas, sol cephede ise Görev Değişimi sahneleri vardır. Lahdin bulunduğu mezar odasındaki duvar resimleri ise gerek teknik, gerek de sanat açısından kendi döneminin zirvesi durumundadır. Hekatomnos Anıt Mezarı, Büyük Teras olarak adlandırılan dev bir teras üzerine inşa edildi. Işık-gölge etkisi yaratan yüzeyleri kabartmalı beyaz mermer bloklarla örüldü. Yüksekliği 8,5 metredir. Kutsal alana erişim sağlayan Anıtsal Girişin bugün yalnızca 11 basamağı açığa çıkarıldı. Doğu-batı yönünde inşa edilen Sunağın sadece alt bölümü günümüze ulaştı. Anıt Mezarın güneyinde yer alan Villa ise özgün bir Roma meskeninin plan özelliklerine sahiptir. Ortada havuzlu avlusu bulunduğu gibi mekânların çoğunun tabanları da motifli mozaiklerle bezenmiştir. Hekatomnos’un Anıt Mezarı’nın ölçüleri ziyaretçi giriş-çıkışına uygun olmadığı gibi, mezarlık ilk önce defineciler tarafından bulunup tahrip edildiği için, daha fazla zarar görmemesi amacıyla ziyarete kapalıdır. Ancak hem odanın detaylı tanıtımı hem de lahdin bir replikası Tanıtım ve Karşılama Merkezi’nde bulunuyor. Müze Kompleksinde yer alan diğer yapılar ise ziyarete açıktır. Ayrıca müze kompleksinin bulunduğu alanda yapılan kazılarda 2011 ve 2012 yıllarında Anadolu Selçuklu, İlhanlı, Menteşeoğulları, Venedik Doçları, Rodos Şövalyeleri, Kıbrıs-Lüsinyan, Fransa, Napoli, Sicilya ve Ermeni Krallıklarının sikkelerinin bulunduğu iki define ortaya çıkarıldı.

Yararlanılan Kaynaklar

Jebb, R.C. (1876). The Attic Orators From Antiphon to Isaeos (2.Cilt). Londra: Macmillan And Co.; Kültür ve Turizm Bakanlığı (2020). Milas Uzunyuva Anıt Mezarı ve Müze Kompleksi Müzesi Eğitim Çalışmaları, https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-211099/milas-uzunyuva-anit-mezari-ve-muze-kompleksi-muzesi-egi-.html, (Erişim tarihi: 04.05.2020); Milas Kaymakamlığı (2020). Uygarlıklar Başkenti Milas, http://www.milas.gov.tr/milasin-tarihcesi, (Erişim tarihi: 04.05.2020); Pektaş, K. (2018). Milas’ta Ortaya Çıkarılan İki Define Hakkında Notlar, Ege Dünyası Liman Kentleri Sikke, Mühür ve Ağırlıkları. Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi Yayınları: 287-293; Rumscheid, F. (1995). Milas, XIII. Araştırma Sonuçları Toplantısı (Birinci cilt). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları: 77-98.