Midas Yazılıkaya

Doğal ve Kültürel Miras Anıt

Literatürde Midas Anıtı olarak adlandırılan kaya anıt; Eskişehir, Kütahya, Afyon illeri arasında kalan bölgede ve Eskişehir iline 75 kilometre, Çifteler ilçesine 39 kilometre, Seyitgazi ilçesine 30 kilometre uzaklıkta bulunan Yazılıkaya Köyü’nde yer almaktadır. Yapılan araştırmalara göre, Yazılıkaya Köyü’nün tarihi, İlk Tunç Çağı’na kadar uzanmaktadır (MÖ 3000-2000). Uzmanlar Yazılıkaya’da yer alan çok sayıda kaya mezar, anıt ve sunaklar nedeniyle bölgenin tarihi boyunca bir açık hava tapınma bölgesi olarak işlev gördüğü görüşünde birleşmektedir. Yazılıkaya, çevresinde yer alan yaklaşık 1.500 metrelik tepeler nedeniyle bölgede uzun yıllar çeşitli araştırmalar yapan C. H. Emily Haspels tarafından Dağlık Frigya olarak adlandırılmıştır. Ayrıca bölgede tüf kaya yapılanması mevcuttur.

Yazılıkaya Köyü ve çevresi sırasıyla Hitit, Frig ve Roma Uygarlıklarına ev sahipliği yaptı. MÖ IX. yüzyılda Yazılıkaya ve çevresinde hâkimiyet kuran Frigler, Dağlık Frigya’da Tanrıça Matar adına birçok kaya mezar, anıt, sunaklar yaptırdı ve bölgeyi kendinden önceki uygarlıklardaki gibi kutsal alan olarak kullanmaya devam etmiştir. MÖ VII. yüzyıla tarihlenen Midas Anıtı, Frigler tarafından bölgede yaptırılan bir kaya anıttır. Yazılıkaya Köyü’nün üst kısmında (doğusunda) yer alan Midas Anıtı, kaya anıtların en görkemli örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir. Anıt 17 metre yükseklikte ve 16.5 metre genişliktedir. Anıtın cephesi doğuya doğru bakıyor. Anıtın üzerinde üç yazıt, alınlık ve cephesinde Frig motiflerinden oluşan rölyefler yer almaktadır. Kayanın üzerinde bulunan yazıtlar nedeniyle anıt halk tarafından Yazılıkaya olarak adlandırıldı. İlk yazıt anıtın en üst kısmında yer alan alınlığın üstünden ve solundan başlayarak sağına doğru yazılmıştır. Bu yazıtta yer alan Frig dilindeki MIDAI kelimesi (Midas) anıtın Midas anıtı olarak literatürde isimlendirilmesine neden oldu. Efsanelere göre eşek kulaklı Midas, döneminde Friglerin altın çağını yaşadıkları bir Frig kralıdır. Anıtın alt orta kısmında Friglerin içerisine tanrıça heykelini yerleştirdikleri bir kapı motifi yer almaktadır. Bu oyma kapı motifi 2,32 metre eninde 4,40 metre boyunda ve 1,02 metre derinliğindedir. İkinci yazıt anıtın sağ üstünde yer alan çerçevede, üçüncü yazıt anıtın sol tarafındaki nişin içerisindedir. Her iki yazıtta ilk yazıt gibi soldan sağa doğru yazılmıştır. Birinci ve üçüncü yazıtların harf boyları yaklaşık 0.5 metre olduğundan harf boyutu 0.25 olan ikinci yazıta göre daha genel konulardan bahsettikleri düşünülmektedir. Anıtın yazıtları ve motifleri günümüzde hala okunabilmekle birlikte bütününde kayanın üzerinde kırılmalar ve çatlamalar olduğu görülmektedir.

Referanslar

Çıngay, B. Ataşlar, E. ve Koyuncu, O. (2012). Geophytes of Yazılıkaya (Han-Eskişehir, Turkey), Bocconea, 24: 227-230; Tamsü-Polat, R. (2018). Yazılıkaya/Midas Vadisi Akpara Kale Mezarları, Olba Journal, 26: 261-284; Topal, T. ve Sözmen, B. (2003). Deterioration Mechanisms of Tuffs in Midas Monument, Engineering Geology, 68(3-4): 201-223.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Munn, M. (2008). Alexander, the Gordian Knot and the Kingship of Midas. İçinde; T. Howe ve J.Reames (Editörler) Macedonian legacies: Studies in ancient Macedonian history and culture in honor of Eugene N. Borza (ss. 107-143). Claremont: Regina Books.

Yorumlar
img
10 ay önce
Yusuf POLAT

26/12/2023

Kullanılan kaynakçalar yetersiz olup, konu ile doğrudan ilintili yayınlar değildir. Yayın içerisinde genel bilgilerden ibarettir, geliştirilmesi gerekmektedir.