-
2019
Bir mekândan bir diğer mekâna doğru gerçekleşen insan akışlarından mal akışlarına kadar geniş bir aralığı içermektedir. Bireylerin, malların, hizmetlerin, sermaye ve bilginin akışı ile ortaya çıkan karşılıklı ilişkiler ve etkiler mekânsal etkileşim olarak tanımlanmaktadır. Akışlar sonucunda mekânlarda ortaya çıkan karşılıklı çevresel etkiler arasında; sosyal, kültürel, ekonomik, siyasal, fiziksel çevre vb. sayılabilir.
Göç, seyahat, turizm, boş zaman değerlendirme (rekreasyon), ticaret, iletişim, ulaşım faaliyetleri mekânsal etkileşimin gerçekleşmesinde birer araç olabilmektedir. Turizm açısından turistlerin bir mekândan bir başka mekâna, bir diğer ifade ile turist gönderen bölgeden, turist kabul eden bölgeye doğru yönelmesi, söz konusu mekânlarda birçok farklı ilişki biçiminin ortaya çıkmasına ve turist akışları aracılığıyla etkileşime yol açmaktadır.
Turist gönderen ve kabul eden bölgeler arasında karşılıklı mekânsal etkiler yoluyla etkileşimin gerçekleşebilmesi için üç önemli faktörün bulunması gerekmektedir. Bunlardan ilki tamamlayıcılık faktörüdür. Tamamlayıcılık faktörü, iki mekân arasında etkileşime neden olacak mal, hizmet, bilgi veya sermaye gibi bir unsurun söz konusu mekânlardan birinde fazla olmasından dolayı arz edilmesine/sunulmasına ve diğer mekân tarafından da eksik olduğu için talep edilmesine/istenmesine bağlı olması durumunu açıklamaktadır. Turist gönderen bölgelerdeki bireylerin farklı yerler, kültürler görme beklentileri ile kalabalık, gürültü, stres ve monotonluktan uzaklaşma istekleri, turistik çekicilikleri ile ön plana çıkan turizm destinasyonlara yönelik bir turistik talep yaratmaktadır. Turizm destinasyonları da sahip oldukları turizm potansiyelini turistik arza dönüştürerek mekânsal etkileşimde tamamlayıcılık faktörünün bir diğer ayağını oluşturmaktadır. Mekânsal etkileşimin gerçekleşebilmesi için gerekli olan ikinci faktör aktarılabilirliktir. Turist gönderen ve turist kabul eden bölgeler arasında aktarımın sağlanmasında; turist sayısı, iki mekân arasındaki fiziksel uzaklık, her bir turistin zamansal ve parasal açıdan katlanmak zorunda kalacağı maliyet, seyahat için uygun zamanın hangisinin olduğu, hangi ulaşım biçimini seçecekleri gibi bir kısım parametrelerden yararlanılmaktadır. Mekânsal etkileşimde üçüncü faktör araya giren fırsatların olmamasıdır. Turist kabul eden bölgenin genel fiyat düzeyi, turistik ürüne ulaşmak için katlanılan maliyetin düşüklüğü, turizm destinasyonunun biricik/teklik özelliği göstermesi gibi daha sayılabilecek birçok değişken, turist gönderen ve kabul eden bölgeler arasına bir başka turizm destinasyonunun girerek fırsatlar sunamamasına neden olmaktadır.
Mekânlar arasındaki fiziksel, bireyler, gruplar ya da toplumlar arasında sosyal ve kültürel mesafelerin artması mekânsal etkileşimin azalmasına neden olmaktadır. Mekânsal etkileşimde insanlar, mekânların itici ve çekici özellikleri, ulaşılabilirlik, rekabet fırsatları, toplanma ve kümelenme durumları ise yarattıkları etkiler ile mekânsal etkileşimin artmasına neden olmaktadır.
Yararlanılan Kaynaklar
Lucas, B. J. (2018). Spatial Interaction in Supply and Demand. https://www.thoughtco.com/spatial-interaction-definition-1434517, (Erişim tarihi: 20.06.2019); O’Kelly, M. E. (2015). Spatial Interaction. J. D. Wright içinde, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (ss. 152-156). Orlando: Elsevier Ltd.