16.04.2003 tarihinde ve 4848 sayılı yasa gereğince Kültür Bakanlığı ve Turizm Bakanlığı’nın birleşmesi sonucu kuruldu. Misyonu, “Mardin ilinin doğal, kültürel ve tarihi mirasını ortaya çıkarmak, geliştirmek, sürdürülebilirliğini sağlamak, korumak, pazarlamak; Mardin turizmini teşvik etmek, çeşitlendirmek, denetlemek ve yerel halkta turizme dair toplumsal bilincin oluşmasına yönelik faaliyetler yaratmaktır.” Müdürlüğün kültür envanterleri arasında öne çıkan konular yöre mutfağı ve el sanatları ile hediyelik eşya olarak belirlendi. Yöre mutfağı başlığı altında öne çıkan gastronomik değerler ırok (kızarmış içli köfte), ikbebet (haşlanmış içli köfte), sembusek, kaburga dolması, kibe (işkembe dolması), kitel raha, lebenniye, zerde, kahiyat ve harire olarak sıralanabilir. Mardin’in öne çıkan el sanatları ve hediyelik eşyaları ise telkâri (gümüşçülük), bakırcılık, taş oymacılığı, Midyat el nakışı, kalaycılık, demircilik, testicilik-çömlekçilik ve oyacılık-basmacılık şeklindedir.

Müdürlük tarafından il genelinde tanımlanmış turizm aktiviteleri ise kültür turizmi, termal turizm, dağ ve doğa yürüyüşü, mağara turizmi, kamp ve karavan turizmi ve yaban hayatı turizmidir. Müdürlük tarafından iki adet yerel etkinlik (Uluslararası Gençlik Çocuk Tiyatroları Festivali ve Sine Mardin Uluslararası Mardin Film Festivali) gerçekleştirilmektedir. Müdürlük tarafından her yıl Mardin’e ait turizm istatistikleri tutulmaktadır. Müdürlüğün bu bağlamdaki vizyonu, “Mardin’in doğal, tarihi ve kültürel değerlerini yaşatan ve tanıtan; Mardin’in hem Türkiye hem de dünya bazında turizmden alacağı payı artıran bir kurum olmaktır.”