16.04.2003 tarihinde ve 4848 sayılı yasa gereğince Kültür Bakanlığı ve Turizm Bakanlığı’nın birleşmesi sonucu kuruldu. Misyonu, “Malatya ilinin kültürel değerlerini yaşatmak, geliştirmek, yaymak, tanıtmak, değerlendirmek ve benimsetmek, tarihi ve kültürel varlıkların tahribini ve yok edilmesini önlemek, ilin turizme elverişli bütün imkânlarını ekonomiye katkı sağlayacak şekilde değerlendirmek, turizmin geliştirilmesi ve pazarlanmasını teşvik ederek desteklenmesi için gerekli önlemleri almak, özel ve kamu kuruluşları ile iletişimi geliştirmek ve işbirliği yaparak en üst düzeye çıkarmaktır.” Vizyonu ise, “Malatya’nın tarihi dokusunun ve kültürel mirasının korunması, doğal güzelliklerinin ve alternatif turizm değerlerinin tanıtılması, nadide el sanatlarının yaşatılması felsefesi ile tüm kamu, özel sektör ve sivil toplumla birlikte kültür ve turizme öncelik vererek özveri ile çalışmak suretiyle ili kültür ve sanat, turizm ve tanıtım noktasında layık olduğu yere getirmektir.”

Müdürlük, kendisine bağlı müzeler, il halk kütüphanesi ve ilçe halk kütüphaneleri ve bağlı şubeleri, Sabancı Kültür Merkezi ve Güzel Sanatlar Galerisi ile birlikte hizmet vermektedir. Müdürlük tarafından il genelinde tanımlanmış turizm aktiviteleri ise kültür turizmi, doğa turizmi, inanç turizmi, gastronomi turizmi, at biniciliği ve yamaç paraşütüdür. Arslantepe, Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı, Sultansuyu, Levent Vadisi, Karakaya Baraj Gölü, Arapgir, Darende, Hekimhan ve diğer ilçelerinde yer alan tabiat varlıkları, Darende ilçesinde yer alan Somuncu Baba Külliyesi ve Tohma Kanyonu ve ayrıca Malatya’ya yakın bağlantısı bulunması nedeniyle Nemrut Dağı, önemli çekim merkezleridir. Bunların yanı sıra halk oyunları, geleneksel giyim ve el sanatları ile mutfak kültürü de önemli değerler olarak sıralanmaktadır.

Müdürlüğün öne çıkan faaliyetleri arasında bağlı birimlerin fiziki iyileştirmeleri, kültürel mirasın tespit ve tescilinin yapılması, geleneksel el sanatlarının yaşatılması, kültür ve sanat etkinliklerinin organize edilmesi, turizm için altyapı çalışmalarının desteklenmesi ve yatırımların teşvik edilerek koordine edilmesi, turizm işletmelerinin denetimlerinin yapılması, il sınırları içerisinde yasal çerçevede yapılacak olan kazı çalışmaları ve tur organizeleri gibi faaliyetlerin koordine edilmesi ve denetiminin yapılması bulunmaktadır.