Kurşunlu Camii (Feyziye Camii)

Doğal ve Kültürel Miras Cami

(Yakutiye, Erzurum, 1700 - )

Kurşunlu Camii’ni (Fevziye Camii), aynı isimli medrese ile birlikte 1700 senesinde Şeyhülislam Feyzullah Efendi’nin inşa ettirdiği bilinmektedir. Caminin giriş kapısı üzerine yerleştirilen kitabesinin anlamı şöyledir:

“Allah’ın zikrinin yapıldığı hoş bir yerdir. Bu yerin tarihini düştü Mabetgahı Feyzullah. Sene 1112/1700.”

Kurşunlu Camii, kuzey güney doğrultusunda bir alanda, 18.80 X 15 metre. ölçülerinde kare bir planda inşa edilmiştir. Cami ön kısmındaki üç gözlü son cemaat ve bu alanın güneyindeki tek kubbeli harim alanından ibarettir. Yapının son cemaat bölümü dört sütunla taşınmaktadır. Caminin hem doğu hem de batı cephesinde, iki katlı ve dikdörtgen şeklinde birer pencere; güney ve kuzey cephelerinde ise alt kısımda dikdörtgen formlu iki pencere bulunmaktadır. Harim bölümü tromp geçişli bir kubbe ile kapatılmıştır. Bu kubbe dışarıdan sekizgen bir kasnak üzerinde görünmektedir. Kubbe kasnağında altı tane küçük pencereye yer verilmiştir. Caminin kıble yönündeki mihrap nişi dikdörtgen çerçeve içinde beş kenarlı ve mukarnas kavsaralı olarak planlanmıştır. Mihrabın sağında bulunan mihrap ahşaptan oldukça sade bir şekilde yapılmıştır. 

Caminin iç mekanında kubbe, kubbe eteği ve trompların içinde özellikle kalem işi bezemeler dikkat çekicidir. Bu süslemeler daha sonraki yıllarda yenilenmiştir. Caminin kuzeybatı köşesinde bulunan minaresi silindirik bir gövdeye sahiptir. Minarenin gövdesinde açık ve koyu renkteki taşlar kullanılarak bir uyum sağlanmaya çalışılmıştır. Şerefe bölümü ise tek renkli olarak düşünülmüş ve bu bölümün altında üç sıra mukarnas dizine yer verilmiştir. Caminin minaresi Erzurum’daki Türk-İslam minarelerinin en iyi örneklerinden biri durumundadır. Kurşunlu Camii günümüzde aktif olarak ibadet amaçlı kullanılmaktadır. 

Referanslar

Bingöl, Z. (2007). Gelenekselden Evrensele Anadolu’da İnanç Turizmi. Ankara: Detay Yayıncılık; Gündoğdu, H., Bayhan, A.A. ve Arslan, M. (2010). Sanat Tarihi Açısından Erzurum. Erzurum: Güzel Sanatlar Enstitüsü Yayınları; Solmaz, G. (2002). Erzurum Şehrindeki Tarihi Eserler. Erzurum: Hakikat Ofset Tesisleri; Yurttaş, H., Özkan, H. ve Köşklü, Z. (Editörler.). (2008). Yolların, Suların ve Sanatın Buluştuğu Şehir Erzurum (Birinci Baskı). Ankara: Kariyer Matbaacılık.