Korkuteli

Yerleşim Merkezi İlçe Yerleşimi

Korkuteli, Antalya’nın kuzeybatısında, deniz seviyesinden 1020 metre yükseklikte, tarihi ve coğrafi zenginlikleriyle dikkat çeken bir ilçedir. İlçenin tarihi beş ana dönemde incelenmektedir. Bunlar: Pisidia, Roma-Bizans, Selçuklu, Hamitoğulları ve Teke Beyliği, Osmanlı Dönemi’dir. 

Korkuteli’nin geçmişi, Etiler dönemindeki Pisidia’ya kadar uzanmaktadır. Evliya Çelebi’nin Istanoz olarak bahsettiği bu bölgede İsinda adlı bir kasabanın bulunduğu ve Pisidialılar tarafından kurulduğu bilinmektedir. Alaaddin Mahallesi’nde İsinda’nın kalıntılarına rastlanmıştır. Bölgede yer alan antik kentler (Termessos, Komabe, Kratopolis) Korkuteli’nin tarihsel önemini vurgulamaktadır. MÖ 395’te Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılmasıyla bölge, Doğu Roma (Bizans) hâkimiyetine girmiştir. Helenistik Çağ’da Doğu ve Batı kültürlerinin kaynaştığı bir merkez haline gelmiştir. Keşiş Evi ve Roma Mabedi gibi yapılar bu dönemin izlerini taşımaktadır. Selçuklu Sultanı Gıyaseddin Keyhüsrev’in 1207 yılında Bizanslılar'dan aldığı Korkuteli, bu dönemde önemli bir merkez haline gelmiştir. Alaaddin Keykubat, yaz aylarını Korkuteli’nde geçirerek bölgeyi bir yaylak olarak kullanmıştır. Selçuklulardan kalan Sultan Alaaddin Camii, su tünelleri ve hamam kalıntıları gibi yapılar, dönemin mimari özelliklerini yansıtmaktadır. Hamitoğulları ve ardından Teke Beyliği döneminde Korkuteli, bölgenin önemli yönetim merkezlerinden biri olmuştur. 1321’de Antalya’yı alan Hamitoğulları, Korkuteli’de önemli izler bırakmıştır. Yunus Bey’in Teke Beyliği’ni kurmasıyla birlikte bölge daha da önem kazanmıştır. 1392’de Osmanlı topraklarına katılan Korkuteli, Yavuz Sultan Selim’in kardeşi Şehzade Korkut’a ithafen bugünkü adını almıştır. Osmanlı döneminde Teke Sancağı’na bağlı bir yerleşim birimi olan Korkuteli, 1915’te ilçe statüsüne kavuşmuştur. Tarihi, kültürel ve gastronomik öğeleriyle Korkuteli, çekim merkezi potansiyeline sahip bir yerleşimdir.

2023 yılı itibarıyla Korkuteli’nin nüfusu 59.295’tir. Yaz aylarında, ikinci konut turizmi (yazlıkçılar) nedeniyle nüfus 110.000-150.000 kişiye kadar çıkabilmektedir. Bu bağlamda, ilçedeki etkinlikler ve aktiviteler genellikle yaz aylarında yoğunlaşmaktadır. İlçe, bir belediye başkanlığı ve elli sekiz mahalleden oluşmaktadır. Coğrafya ve iklim açısından, Korkuteli Toros Dağları’nın yamaçlarında, Akdeniz ve karasal iklimin etkilerinin görüldüğü bir bölgede yer almaktadır. Yazları serin, kışları soğuk geçen ilçe, yayla turizmi için elverişli bir konumdadır. Bey Dağları’nın yamaçları ormanlarla kaplıdır; düzlük alanlar ise tarım için kullanılmaktadır. Korkuteli’nin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Özellikle meyve üretimiyle tanınan ilçe, organik tarım ve agro-turizm faaliyetleri için büyük bir potansiyele sahiptir. Doğal güzellikleri, gastronomik öğeleri ve kültürel mirasıyla yayla ve doğa turizmi için ideal bir destinasyon olan Korkuteli; rekreatif faaliyetleri, gastronomik değerleri, etkinlik alanları ve tarihi dokusuyla dikkat çekmektedir.

Festivaller, etkinlikler ve rekreasyon alanları, Korkuteli ilçesinde boş zaman değerlendirilmesi açısından önemli fırsatlar sunmaktadır. 2024 yılında otuz üçüncüsü düzenlenen “Korkuteli Geleneksel Altın Kiraz Yağlı Güreşleri,” her yıl ilçe halkı ve güreş severler tarafından büyük bir ilgiyle takip edilmektedir. Bunun yanı sıra, toplam 457.000 metrekarelik bir alana sahip olan “Seyir Park,” çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır. İçerisinde yer alan go-kart, paintball, çadır ve karavan kamp alanı, at çiftliği, okçuluk alanı, mesire alanı, otopark, restoran, macera parkuru, survivor parkuru, kahvaltı alanı, kafeterya, seyir terası, ipli çocuk oyun alanı, trekking yolları ve ATV parkuru gibi birçok aktivite, ziyaretçilerin keyifli vakit geçirmesine olanak tanımaktadır. Özellikle yaz aylarında serin havasının etkisiyle nüfusu artan ilçede, çocuk tiyatroları ve konser gibi çeşitli etkinlikler de düzenlenmektedir. İlçe merkezinde yer alan ve 2020 yılında açılışı yapılan “Kanal Korkuteli” projesi, ziyaretçilere kafeteryalar, oyun parkları ve yürüyüş yollarında vakit geçirme imkânı sunmaktadır. Ayrıca, yaz aylarında kanal içerisinde gondol gezintileri ile ışık ve ses gösterileri gibi faaliyetler gerçekleştirilerek hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir. 

İlçenin turizm anlamında bir diğer potansiyeli gastronomik öğeleridir. Antalya’nın coğrafi işaretli ürünü olan “Antalya Piyazı”nın yanı sıra, şiş köfte, kabak tatlısı ve yanıksı dondurma Korkuteli’nin bilinen gastronomik ürünlerindendir. Yerel restoranlar, pastaneler ve dondurma dükkanları bu ürünleri deneyimlemek isteyenler için birer durak noktasıdır. Ayrıca, 844-1010 metre rakımda yetiştirilen ve coğrafi işaret tescili bulunan “Karyağdı armudu” da ilçenin öne çıkan bir diğer gastronomik ürünüdür. 1950’lerden bu yana üretimi yapılan ve altmış beş yaşın üzerinde ağaçların bulunduğu bu ürün, Korkuteli’nin tarımsal mirasının önemli bir parçasıdır.

Korkuteli, tarihi ve kültürel mirası, doğal güzellikleri ve çeşitli turizm olanaklarıyla Antalya’nın önemli ilçelerinden biridir. Pisidia döneminden Osmanlı’ya kadar uzanan köklü tarihi, ilçeyi bir kültürel zenginlik merkezi haline getirmiştir. Yayla turizmine uygun iklimi, festivalleri, rekreatif alanları ve gastronomik değerleriyle Korkuteli hem yerel halk hem de ziyaretçiler için cazip bir destinasyondur. Organik tarım ve agro-turizm faaliyetlerinden, geleneksel festivaller ve etkinliklere kadar uzanan geniş bir yelpazede turizm potansiyeline sahip olan ilçe, gelecekte daha sürdürülebilir bir turizm anlayışıyla öne çıkma potansiyeli taşımaktadır.

Referanslar

Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, (2025), https://antalya.ktb.gov.tr/TR-176824/korkuteli.html, (Erişim tarihi: 16.01.2025); Karakuş, B. 2020, https://www.bekirkarakus.com.tr/kanal-korkuteli-projesi-yayla-turizmine-deger-katti/ (17.01.2025); Korkuteli Belediyesi, 2025, https://www.korkuteli.bel.tr, (Erişim tarihi: 14.01.2025); Türkiye İstatistik Kurumu, 2024, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2023-49684, (Erişim tarihi: 17.01.2025); Türkiye Kültür Portalı, 2025, https://www.kulturportali.gov.tr/portal/korkuteli-karyagdi-armudu, (Erişim tarihi: 17.01.2025).