Konya Termiye
GASTRONOMİ Sokak Yemekleri/Yiyecekleri
-
2025
Lüpen, halk arasında acı bakla, delice bakla, kurt baklası, gavur baklası, mısır baklası, yahudi baklası ve en çok bilinen adıyla termiye olarak tanınır. Türkiye’de özellikle Akdeniz ikliminin etkili olduğu bölgelerde yetiştirilen bu bitki, toplamda 6.348 dekar alanda ekilmektedir. Ülke genelindeki yıllık üretim miktarı ise yaklaşık 663 ton olarak kaydedilmektedir. Bu üretimin yaklaşık yüzde 45’lik kısmı, Konya’nın Doğanhisar ilçesi ve çevresindeki yerleşimlerde yapılmaktadır. Söz konusu bölgede lüpen tarımı 3.440 dekarı aşkın bir alanda sürdürülmektedir.
Lüpen, tek yıllık otsu bir bitki olup, hem yeşil gübre hem de yem bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Ayrıca, tohumları insan ve hayvan beslenmesinde de çeşitli şekillerde kullanılmaktadır.
Termiyenin idrar söktürdüğü, idrar yollarını temizlediği, böbrek sorunlarını giderip taş ve kumlarının düşürülmesine yardımcı olduğu, baş ağrılarını dindirdiği, romatizma ve siyatik ağrıları kestiği ve şeker hastalarında kan şekerini azalttığı vs. iddia edilmektedir.
Lüpen geleneksel yöntemlerle haşlanıp suda bekletilerek tatlandırılır ve tuzlanıp tüketilir. Termiyenin dışındaki şeffaf kabukları soyularak içindeki sarı kısımları yenir. Çekirdek gibi çıtlatılarak çerez olarak tüketildiği gibi, salatalara eklenebilir, yemeklerde garnitür olarak kullanılabilir veya meze şeklinde hazırlanabilir.
Termiye tüketimi, özellikle Konya’da oldukça yaygındır. Kış aylarında pazarlarda sıkça rastlanan termiye, atıştırmalık olarak büyük bir keyifle yenir. Konya’da termiyenin çıra ile birlikte satılması ise dikkat çeken kültürel bir gelenektir. Bu alışkanlık, termiye ve çıranın kış mevsiminin gelişini simgelediğinin bir göstergesi olarak düşünülür.
Referanslar
Güldemir, O., Deniz, F. ve Işık, N. (2012). Sokaklardan Evlere Termiye, III. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, Konya; Yorgancılar, M., Başarı, D., Atalay, E. ve Erkoyuncu, M. T. (2020). Fonksiyonel Bir Gıda: Lüpen (Termiye), Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 9(1).