Keçecilik
Doğal ve Kültürel Miras Zanaat
-
2021
Keçe, “Yün keçi kılı gibi hayvansal doğal elyafın, dış tabakasını oluşturan üst örtü hücrelerinin (pulların) belirli ısı, nem ve basınç altında, sıcak ve kaygan bir ortamda sürtünerek birbirine kenetlenmeyle oluşan dokusuz tekstil yüzeyi” ve ikinci tanımla, “Ağır bir dinkleme ve yıkama sonucu doku yapısı kaybolan ve yüzeyinde düzgün bir hav tabakası oluşan, iki ya da daha çok katlı yünlü kumaş" olarak tanımlanmaktadır.
Keçeciliğin tarihçesine bakıldığında MÖ IV. ve III. yüzyıllara kadar tarihlendirildiğini görmekteyiz. Pazırık Kurganı'nda bulunan keçe örnekleri o dönemlerde keçeciliğin var olduğunu kullanım eşyası olarak yerini aldığını bize kanıtlamaktadır. Pazırık Kurganı'nda görülen örnekler dışında sonraki dönemlerde Göktürkler'de, Selçuklular'da ve Osmanlı Devleti’nde de keçelerin var olduğunu ve her türlü kullanım eşyası olarak kullanıldığı bilinmektedir. Hatta Osmanlı döneminde esnaf loncaları arasında Keçeciler adında bir loncanın varlığı tarihi bilgiler arasında bulunmaktadır. Ayrıca o dönemlerden kalan keçe ürünler çeşitli müzelerde sergilenerek o dönem örnekleri hakkında bize bilgi vermektedir. O yüzyıldan günümüze kadar Keçecilik var olmaya ve gerek giyim eşyası gerekse ev eşyası olarak kullanılmaya devam etmiştir. En eski örnekler olan Pazırık Kurganı'ndan çıkarılan örnekler kökboyalar kullanılarak boyanmış olup, tamamen doğal bir yapıya sahiptir. Fakat günümüze geldiğimizde Keçecilikte doğal boyaların yanı sıra kimyasal boyalarla boyanmış yünlerle keçe yapıldığı bilinmektedir.
Keçecilik gerek uluslararası pazarda gerekse yurtiçi pazarlarında çok dikkat çeken bir yere sahip olmuştur. Bunun yanı sıra turizm açısından da Türkiye’ye gelen turistlerin bu sanatı öğrenmek istemesi ve ayrıca kültürel bir öğe olan keçeleri satın alıp kullanım eşyası olarak tercih ettikleri bilinmektedir. Keçecilik yüzyıllar boyunca varlığını sürdüren bir sanat olması ve geleneksel yöntemler kullanılarak Türkiye’nin çeşitli bölge ve şehirlerinde yapımına devam edilmesi bakımından önemlidir. Bu sanatın devam ettirilmesi kendi kültürel varlıklarımıza sahip çıkmak ve turizm açısından da Türkiye’ye gelen turistlere geleneklerimizin tanıtılması açısından önemlidir.
Referanslar
Ergür, A. (2002). Tekstil Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.