01. 05. 1969 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ne bağlı bir enstitü olarak kuruldu. İlgili yönetmelikte enstitünün kuruluş amaçlarının “İktisadi coğrafya ve turizm konularında tetkik ve araştırmalar yapmak, bilhassa Türkiye’nin bu konularla ilgili problemlerini incelemek, İktisadi Coğrafya ve Turizm öğretiminin gelişmesini sağlamak ve öğretim elemanları ile turizm sahasında müteşebbis, idareci ve personel yetiştirilmesine yardımcı olmak, Türkiye’de iç ve dış turizmin geliştirilmesinde turistik değere sahip tarihi ve arkeolojik eserlerin korunmasına çalışmak, iktisadi coğrafya ve turizm ile ilgili seminerler, konferanslar tertip etmek, memlekette iktisadi coğrafya ve turizmle ilgili konularda vaki olacak araştırma ve istişare taleplerini karşılamak, iktisadi coğrafya ve turizmle ilgili kongreler tertip etmek ve bu gibi kongrelere iştirak etmek, çalışma sahalarına giren işlerde mümasil Türk ve yabancı müesseselerle işbirliği yapmak ve alanıyla ilgili her türlü yayını yapmak” olduğu belirtilmektedir.

Esasında Türkiye’de adında turizm kelimesini barındıran ilk enstitü, 5 Aralık 1964 yılında İzmir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'ne bağlı olarak açılan Turizm Enstitüsü’dür. Ancak açılan bu enstitü, fiili olarak faaliyetlerine başlayamadan kapandı. İstanbul Üniversitesi İktisadi Coğrafya ve Turizm Enstitüsü Türkiye’de turizm adıyla açılan ilk enstitü olmamakla birlikte, aktif olarak faaliyete geçen ilk turizm enstitüsü konumundadır. Turizmin akademik bir disiplin alanı olarak şekillenmesinde önemli rol oynayan ve Türkiye’nin birçok üniversitesinde görev yapmakta olan turizm akademisyenlerinin İstanbul Üniversitesi İktisadi Coğrafya ve Turizm Enstitüsü ve lisansüstü turizm programlarından yetiştiği gözlenmektedir.

Türkiye’de yükseköğretimde yaşanan değişimlere paralel olarak İstanbul Üniversitesi İktisadi Coğrafya ve Turizm Enstitüsü’nün zamanla misyonunun değiştiği ve farklı faaliyet alanlarına yöneldiği görülmektedir. Dönemler itibariyle incelendiğinde Enstitü’nün tarihi üç dönem altında ele alınabilmektedir. Bu dönemlerden ilki 1969-1981 yıllarını kapsayan İktisadi Coğrafya ve Turizm Enstitüsü dönemidir. Bu dönemde enstitünün faaliyetleri üç eksen etrafında şekillendiği görülmektedir. Bunlar turizm alanında ulusal ve uluslararası konferans ve seminer serileri düzenlemek, turizm alanında lisansüstü çalışma yapan öğrencilere danışmanlık hizmeti vermek ve turizme yönelik akademik çalışma, araştırma ve kaynak oluşturmaktır. 6 Kasım 1981 tarih ve 17506 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim kanunu ile Türkiye’de yükseköğretimin yeniden yapılandırılması gerçekleştirilmiş turizm alanında lisansüstü eğitim verme misyonu İktisadi Coğrafya ve Turizm Enstitüsü’nden alınarak Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı’na devredildi. Bu dönemde Enstitünün adı İktisadi Coğrafya ve Turizm Araştırma Merkezi (İCTAM) olarak değiştirildi. Araştırma merkezine dönüştürülen enstitü, faaliyetlerini daha çok turizm profesyonellerine yönelik seminer ve sertifika programları oluşturmaya yönlendirdi. 2000’li yıllara gelindiğinde ise Türkiye’de lise, önlisans, lisans ve lisansüstü turizm programlarının yaygınlaşmasına paralel olarak, insanların sertifika programları yerine diploma alabilecekleri turizm programlarını tercih etmeleri; İktisadi Coğrafya ve Turizm Araştırmaları Merkezi’nin düzenlediği seminerlerin ve sertifika programlarının popülerliğini azalttı. Bu gelişmeler sonucunda İktisadi Coğrafya ve Turizm Araştırmaları Merkezi 2008 yılında kapatıldı ve yerine Ekonomi Politikaları Araştırma Merkezi (EPAM) kuruldu.