Balkan Yarımadası ve Anadolu arasındaki geçişi sağlayan İstanbul, tarihin hemen her döneminde birçok uygarlığa ev sahipliği yapması ve farklı etnik grupların uyumlu bir şekilde bir arada yaşaması nedeniyle zengin bir kültürel mirasa sahiptir. İstanbul’un kuzeyde Haliç, doğuda İstanbul Boğazı ve güneyde Marmara denizi ile sınırlandırılmış bölümü Tarihi Yarımada olarak adlandırılır. İstanbul Tarihi Yarımadası’nın yerleşimsel gelişimi Roma dönemine kadar uzanır; Bizans imparatorluğu ve Osmanlı Devleti’ne başkentlik yaptıktan sonra bugünkü Türkiye Cumhuriyeti sınırlarına ulaşmıştır.

Tarih boyunca Licus, Bizantion, Konstantinopolis, Dersaadet ve Stamboli gibi isimlerle anılan İstanbul Tarihi Yarımadası, 8000 yıllık geçmişiyle farklı kültürlere ev sahipliği yaptı ve günümüzde de canlılığını koruyan yerleşimlerden biridir. Ayasofya, Fatih Külliyesi, Topkapı Sarayı, Süleymaniye ve Şehzade Camii Külliyeleri, Sultanahmet Camii ve Yeni Camii İstanbul’un kendine özgü siluetini oluşturan tarihi eserlerdir. Sultanahmet Arkeolojik Parkı, Süleymaniye Camii Külliyesi ve Çevresi, Zeyrek Camii ve çevresi ve Kara surları İstanbul’da evrensel değere sahip dört bölgedir. UNESCO tarafından 1972 yılında kabul edilen Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Hakkında Sözleşme Türkiye tarafından 1983’te imzalandı. İstanbul’un Tarihi Alanları adıyla 1985 yılında Dünya Miras Listesi’ne alınan dört koruma alanı, listeye alınmadan önce ulusal mevzuat kapsamında koruma alanı olarak tescillendi. Topkapı Sarayı ve Sultanahmet bölgesi 1953 yılında arkeolojik park olarak ilan edildi; Zeyrek Camii ve çevresi 1979; Süleymaniye Camii ve çevresi 1977 ve kara surları ise 1981 yılında koruma altına alındı. 1995 yılında ise, İstanbul Tarihi Yarımada kısmen arkeolojik, kısmen kentsel arkeolojik ve kısmen tarihi ve kentsel olmak üzere sit alanı olarak ilan edildi ve tümüyle koruma altına alındı.

Tarihi Yarımada ve çevresi içinde barındırdığı kentsel, arkeolojik, tarihi ve doğal sit alanları ile önemli bir mekânlar bütünüdür. Süleymaniye Camii ve Külliyesi, Fatih Camii ve Külliyesi, Şehzade Mehmet Camii ve Külliyesi, Sokullu Mehmet Paşa Camii ve Külliyesi, Ayasofya Camii, Aya İrini Kilisesi, Zeyrek Camii, Küçük Ayasofya Camii Tarihi Yarımada’da yer alan dini yapılardır. Bu yapılar haricinde Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Arkeoloji Müzesi, Eski Şark Eserleri Müzesi ve Çinili Köşk Müzesi; Topkapı Sarayı, Çinili Köşk, Sepetçiler Kasrı; Çemberlitaş, Alman Çeşmesi ve III. Ahmet Çeşmesi; Mısır Çarşısı ve Kapalıçarşı; Yerebatan Sarnıcı; Haseki Hürrem Sultan Hamamı; İstanbul surları; Sultanahmet Meydanı; Soğukçeşme Sokağı; Gülhane Parkı ve çoğunluğu ahşap yapılardan oluşan geleneksel konutlar diğer tarihi ve kültürel mekânlardır.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayınlanan 2019 yılının Ocak-Eylül dönemi turizm istatistiklerine göre, İstanbul’un 65’i çevreye duyarlı olmak üzere 1.689 konaklama tesisine ve 182.047 yatak kapasitesi sahip olduğu belirtiliyor. İstanbul 18 milyon ile yabancı ziyaretçilerin; 6,4 milyon ile yerlilerin ve 24,4 milyon ile de yerli ve yabancı ziyaretçilerin en çok geceleme yaptıkları iller arasında ikinci sırada yer alıyor. 2019 yılında İstanbul’a gelen toplam yabancı ziyaretçi sayısının yüzde 7,45’ini Alman ziyaretçiler oluşturdu. Bu ziyaretçileri sırasıyla; İran, Rusya, Irak, Fransa, İngiltere, Amerika, Suudi Arabistan, Çin, Kuveyt, Ukrayna, Ürdün, İsrail, Hollanda, İtalya ve diğer ülkelerden gelen ziyaretçiler (yüzde 49,03) takip etti. 2018 yılı verilerine göre, Topkapı Saray Müzesi 3.004.620 kişi ile en çok ziyaret edilen müzeler arasında ilk sırayı aldı. Ayasofya ise 2.922.037 ziyaretçi ile ikinci sıradadır.