Türkiye’de Çorum-Yozgat il sınırında Çorum iline bağlı Boğazkale ilçesinde 40°01´11" Kuzey enlemi ile 34°36´55" Doğu boylamının kesiştiği sahada yer almaktadır. Hattuşaş örenyeri Boğazkale yerleşmesinin güney, doğu ve güneydoğusunda yer alan hafif eğimli bir yamaç üzerinde, Kızılırmak’ın önemli bir kolu olan Delice Çayı’nı besleyen Budaközü Deresi'nin kenarında kurulmuştur. Hattuşaş, 1986 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınmış; ardından 2,600.44 hektar alanda Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü bünyesinde 21.09.1988 tarihinde, Boğazköy- Alacahöyük Milli Parkı adıyla koruma altına alınmıştır. Ayrıca Hattuşaş otuz binden fazla kil tablet ve üç binden fazla mühür ile 2001 yılında Dünya İnsanlık Belleği listesine dahil edilmiştir. Bu kil tabletlerden en önemlileri arasında kuşkusuz, bilinen ilk yazılı barış antlaşması olan Kadeş Barış Antlaşması’nın (MÖ 1274) yazıldığı tabletler yer almaktadır. Hitit ve Mısır İmparatorlukları arasında gerçekleşen bu antlaşma metnini gösteren kil tabletler İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde görülebilmektedir. Örenyerinin giriş kapısı ilçe merkezinin doğusunda bulunmaktadır. Girişte bir kontrol noktası yer almakta olup, örenyeri araçla ziyaret edilebilmektedir.

Hattuşaş, Hititler'den önce bölgede yaşayan Hattiler tarafından “Hattuş” olarak adlandırılmıştır,  Hitit hakimiyetine girdikten sonra “Hattuşa” ismini almıştır. Hitit dilinde Gümüş anlamına gelen “Hattuşa” kil tabletlerde “Gümüş Şehir” olarak geçmektedir. Hattuşaş (Boğazköy) Anadolu’da yüzyıllardır Hitit İmparatorluğu’nun başkenti olarak bir yönetim ve kültür merkezi olmuştur. Texier tarafından 1834 yılında keşfedilmiştir. XX. yüzyılın başlarında başlayan kazılarla beş farklı kültür katına rastlanılmış, bu katlara ait bulgularda Hatti, Asur, Hitit, Frig, Roma ve Bizans gibi medeniyetlerin izleri bulunmaktadır.

Hattuşaş’nın yerleşim yeri tarih açısından Kalkolitik döneme kadar uzanmaktadır. Alacahöyük ile aynı döneme ait olan bu antik kent MÖ 5000-6000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Kentin en ihtişamlı ve görkemli dönemi Hititlerin yaşadığı MÖ 1650-1200 yıllarına aittir. Bu dönemde Hattuşa, Hitit İmparatorluğunun başkentliğini yapmış ve hakimiyeti altında bulunan bölgeleri buradan idare etmiştir. Hattuşaş idari merkez olarak; Aşağı Kent, Yukarı Kent, Kral Kalesi (Büyük Kale) ve Yazılıkaya’dan meydana gelmektedir. Bu kent içinde on bir yeraltı deposu, otuz bir tapınak merkezi ve kale sınırları içinde dağınık yerleşim alanları bulunmaktadır. Kentin etrafı 7 km uzunluğunda iki kademeli iç ve dış surlardan oluşmaktadır. Hititlerin MÖ 1200’lerde yıkılma sürecine girmesiyle Hattuşaş hızlı bir şekilde boşaltılmış ve Hititler, daha güneye doğru (Anadolu’nun Güneyi- Suriye’nin Kuzeyi) hareket ederek bir süre bu bölgede yaşamışlardır.

Hattuşaş örenyerinin bulunduğu antik kenti çevreleyen surların başlangıç noktasında görkemli ve ihtişamlı bir giriş kapısı bulunmaktadır. Bu kapı günümüzde giriş ve kontrol merkezinin karşısında ve yolun hemen yanında yer almaktadır. Bu kompleks yapı içinde en belirgin ve önemli merkez girişte yer almaktadır. İkinci önemli yer ise Büyükkale (Karal Kalesi) ve çevresindeki yerleşmedir. Surların içinde yer alan yerleşmenin en seyrek ve belirsiz olanı güney kısımda yer almaktadır. Bu sahadaki yapı izleri diğerlerine göre saha belirsiz ve seyrek formdadır. Kale içinde bulunan en önemli mekanların başında Aslanlı Kapı, Yer Kapı,  Sfenksli Kapısı, Yazılıkaya ve Giriş Kapısıdır. Kentin güneyinde bulunan bölgedeki Yer Kapı’da bulunan piramitler Anadolu’nun ilk ve en eski olanlarıdır. Güney kesimde bulunan üçgen formda bir tünelden oluşan geçit, kraliyet sarayı ile hiyeroglif yazılı oda diğer önemli unsurları oluşturmaktadır.

Tarihi kentin en kutsal mekanı Büyük Tapınak sahasıdır. Giriş kapısına yakın bölgede bulunan tapınak çevresinde sokak ve cadde yer almaktadır. Ayrıca bu bölgede yeraltı içme suyu sistemleri,  kanalizasyon, yiyecek depoları ve çeşmeler bulunmaktadır. Bu mekanın içinde kutsal olduğu düşünülen yeşil bir taş bulunmaktadır. Ören yeri içindeki bu taş günümüzde dahi inanç açısından bir değere sahiptir. Ören yeri yakınındaki en önemli unsurlardan bir diğeri kuşkusuz dar ve dik kaya yüzeylerine işlenen kabartmaların yer aldığı Yazılıkaya Açık Hava Tapınağıdır. Bu tapınağın duvarları elle düzenlenerek düz bir yüzey formuna dönüştürülmüştür. Bu alan Hititler için yeni yıl kutlamalarının yapıldığı, kentin biraz gizli kalmış bir köşesinde bulunan korunaklı bir bölgedir. Kaya yüzeyinde sıra halinde tanrı ve tanrıçaların kabartmaları ile hayvan figürleri yapılmıştır.

Hattuşaş Antik kentinden kazılar sonucu çıkarılan eser ve kalıntılar Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi ve Boğazköy Müzesi’nde sergilenmektedir. Bir medeniyete başkentlik yapmış Hattuşaş, arkeolojik değerinin yanında kültürel önemiyle de günümüzde etkisini sürdürmektedir. Antik Kentin gün yüzüne çıkarılması aynı dönem yapıları olması dolayısıyla Alacahöyük ile eş zamanlı gerçekleşmiştir. Bu açıdan her iki eser Anadolu uygarlıklarını ve antik tarihini anlamak için önemli bilgiler sunmaktadır. Milli Park statüsünde olan Hattuşaş örenyeri içinde bulundurduğu çok değerli ve çeşitli yapılarıyla bir açık hava müzesi olarak hizmet vermeye devam etmektedir. 2019 yılında Hattuşaş ve Yazılıkaya’yı 40.802, Boğazköy’ü ise 11.592 kişi ziyaret etmiş; ancak ziyaretçi sayısı 2020 yılında Hattuşaş ve Yazılıkaya’da 18.039, Boğazköy’de ise 4.572 kişi şeklinde gerçekleşmiştir. Bu durum üzerinde küresel bir salgın şeklinde gerçekleşen COVID-19 pandemisi etkisi olmuştur.

Bu alan, Anadolu'nun antik tarihine ve Hitit kültürüne ilgi duyanlar için önemli bir ziyaret noktasıdır. Günümüzde bu bölgede çıkan eserler Ankara Anadolu Medeniyetleri ve Alacahöyük Müzesi’nde sergilenmektedir. Hattuşaş örenyeri, lokasyon olarak Çorum merkezine elli beş kilometre, Alacahöyük Antik Kentine otuz yedi kilometre ve Çorum-Ankara karayoluna yirmi beş kilometre km uzaklıkta bulunmaktadır. Hattuşaş’a Boğazkale ilçesi üzerinden ulaşılmaktadır. Kent merkezi ile Hattuşaş giriş kapısı arası 450 metre mesafededir. Kent merkezinde bulunan Boğazköy Müzesi ve antik kent haftanın yedi günü 08.30-16.30 saatleri arasında ziyaretçilere açık durumdadır.