Çorum’un Merkez ilçesine bağlı Çöplü Mahallesi sınırları içerisinde; Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetinde, cami olarak kullanımda olan bu yapı, 21.01.1983 tarih ve A-4063 sayılı karar ile anıtsal yapı olarak tescil edilmiştir. Yapım yılı tam olarak bilinmeyen Çorum Ulucamii, ilk olarak Anadolu Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat’ın azatlı kölesi Hayreddin tarafından yaptırılmıştır. Osmanlı döneminde, II. Beyazıd zamanında küçük kıyamet olarak tarihe geçen büyük depremde harap oldu. Mimar Sinan tarafından yeniden ayağa kaldırılan camiye ilişkin, Mimar Sinan’ın Tezkiret’ül Ebniye adlı eserinde Çorum’da Alaeddin Camii’ni müceddeden tamir ve inşa ettiği yazmaktadır. Sultan III. Murad zamanında bu caminin adı Sultan Murad’ı Salis Camii olarak anılmaya başlandı. Sultan IV. Murad, Erivan seferine giderken, Çorum’un Bağzık (Boğacık) Köyü’nde konakladığında, bu camiyi tekrar tamir ettirmiş ve etrafına medreseler ve akarat yaptırmıştır. Cami bu defa Sultan Murad’ı Rabi Camii olarak adlandırıldı ve Evkaf dairesi kayıt ve sicillerine bu ad ile geçirilmiştir. 1787 yılında, bu cami yine depremde harap olmuştur. Çapanoğlu Süleyman Bey tarafından 1801 yılında tamirine başlanan cami, onun ölümünden sonra oğlu Abdülfettah Bey tarafından ahşap tek kubbeli ve son cemaat mahalli de tek katlı olarak yapılarak, 1810 yılında tamamlanmıştır. II. Meşrutiyetin ilanından sonra, 1911 tarihinde, son cemaat mahalli tekrar tadilat görmüş ve ikinci katı yapılmıştır. Caminin doğu tarafındaki ikinci minaresi de bu dönemde yapılmıştır.

Cami avlusunun kuzey ve doğu taraflarında bulunan ahşap yapılı medreseler ile Hacı Hasan Paşa tarafından yaptırılan kâgir kütüphane, Cumhuriyetin ilanından sonraki yıllarda yıkılmış ve günümüze kadar gelememiştir. Günümüzde, Ulucami avlusuna doğu, batı ve kuzey yönünde bulunan kapılardan girilmektedir. Kuzey girişin olduğu yerdeki avluda sekizgen yapıda bir şadırvan vardır. Mermer, ondörtgen tekneli ve geniş saçaklı olan şadırvan, sekiz ahşap sütün üzerine oturan içten kubbe, dıştan basık bir külah ile örtülüdür. Şadırvanın kıblesi üzerinde bulunan kitabesinde, 1758 yılı Abdurrahman isimli kişinin hayrı olarak yaptırıldığı yazmaktadır. Şadırvanın kubbesi kalem işleri ile bezelidir. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce, 1990 yılında onarım görmüştür.

Cami, ortası büyük bir bağdadi kubbe ile örtülü dikdörtgen bir harim ile üç tarafı da kapalı son cemaat yerinden oluşmaktadır. Caminin içine doğu, batı ve kuzey yönlü kapılarından girilebilmektedir. Doğu ve batı kapılarından harime, kuzeydeki kapıdan ise son cemaat mahalline girilmektedir. Üç kapının da üstünde sundurma bulunmaktadır. Kuzeydeki sundurma çapraz tonoz, diğer sundurmalar ahşap tavan örtülüdür. Son cemaat mahalli, iki katlı olup, birinci kat düz tavanlı, ikinci kat ise beş kubbelidir. Her iki kattaki ahşap tavan, çıtakâri baklava dilimi motifleri ve tezyini bir göbek ile süslüdür. Son cemaat yerinden bir portal ile harim kısmına geçilebilmektedir. Harimin orta bölümü bağdadi bir kubbe ile diğer kısımlar ise ahşap tavanla örtülüdür. Ortadaki kubbe, çeşitli yazılar, bitki ve geometrik motifli kompozisyonlarla süslüdür ve 12 ahşap sütun üzerindedir. Ahşap sütunlar birbirlerine, basık kemerlerle bağlıdır.

Ulucami’deki minber, sanat tarihi açısından oldukça önemlidir. Minber, abanoz ağacından yapıldı, sonraki yıllarda boyanmıştır. Kitabesine göre 1306 tarihinde Davutoğlu Ahmed’in emri ile Ankaralı Abdullah oğlu Davut ve Ebubekir oğlu Muhammed tarafından yapılmıştır. Zaman içerisinde bazı onarımlar gören minber, büyük ölçüde özgünlüğünü korumaktadır.