Yaklaşık 4000 yıllık bir tarihi geçmişe sahip olduğu düşünülen Muğla Milas’ta halen geçmişin izlerine hemen her yerde rastlamak mümkündür. Milas’ta Sodra eteğinde Gümüşkesen Mahallesi’nde bulunan, MS II. yüzyılda yapıldığı bilinen Gümüşkesen Mezar Anıtı bunlar arasında yer almaktadır.

Antik Milas Kenti’nin hemen batısında bulunan Sodra Dağı'nda mermer ocakları bulunmaktadır. Dolayısıyla inşaat için ihtiyaç duyulan malzemenin temin edilmesini kolaylaştırmaktadır. Bu durumun kentteki resmi bina, tiyatro, gymnasion, tapmak, suyolu ve hamam gibi pek çok yapının inşasına olanak sağladığı görülmektedir. Ancak bugünkü Milas’ın eski kentin tam üzerine kurulmasından dolayı bu yapıların hepsi tahribe uğramıştır. Kentte İlk Çağ eserleri arasında yer alan ve günümüzde halen kalıntıları bulunan eserler arasında Gümüşkesen Anıtı geliyor. Halikarnasos’taki Maussollos adına eşi ve aynı zamanda kız kardeşi olan Artemisia tarafından MÖ 350’de Halikarnas Mozelesi (Maussolleion Halikarnassos) yaptırılmıştır. Gümüşkesen Anıtının bu Mozeleden esinlenerek yapıldığı ifade edilmektedir. Fakat anıt kendine özgü dekorasyonu, çapraz şekilde basamaklı piramidal çatısı ve mimari bezemesi ile Mozele’den ayrılmaktadır. Dünyanın yedi harikalarından biri olarak anılan Halikarnos Mozolesi’nin en tepesinde yer alan quadriga, Gümüşkesen Anıtı’nın da ölçülerinin küçük olması nedeniyle bulunmamaktadır. Anıtın yüksek bir podyum üzerinde, köşelerde kare, ortalarda elips şeklinde yerleştirilen toplam 12 sütundan oluşan galerisi bulunmaktadır. Galerinin tavanı etkileyici niteliklere sahip olup Sodra Dağı’ndan çıkarılan kaliteli mermerden yapılan bitkisel ve geometrik motiflerle süslü pramidal nitelik taşımaktadır. Podyum içerisinde yer alan mezar odasına (kripta) anıtın batısındaki kapıdan girilmektedir.

Helenistik veya Erken Roma dönemlerinde Milas ve Halikarnos çevreleri antik çağın zirvelerini yaşamıştır. Bu dönemin eseri olan ve ünlü mimarların elinden çıktığı düşünülen Gümüşkesen Anıtı, Milas antik kentinde fazla hasar görmeden günümüze kadar ulaşmıştır.