GETAT Turizmi

KAVRAM TURİZM ŞEKİLLERİ VE ÇEŞİTLERİ Sağlık Yönetimi SAĞLIK TURİZMİ

GETAT turizmi (Traditional and Complementary Medicine Tourism), “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp” (GETAT) uygulamalarının sağlık ve iyilik hâli amacıyla kullanıldığı, bu uygulamaları deneyimlemek için yapılan seyahatleri ifade eder. Terim, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından 2014 yılında yayımlanan “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği” ile resmi olarak kullanılmaya başlanmıştır.

GETAT turizmi, hem sağlık turizmi hem de wellness turizmi kapsamında değerlendirilen, bedensel, ruhsal ve zihinsel dengeyi koruma amacı güden bütüncül bir turizm biçimidir. Bu turizm türünde ziyaretçiler, modern tıp uygulamalarını destekleyici nitelikteki doğal ve geleneksel yöntemleri deneyimlemek üzere seyahat ederler. Akupunktur, fitoterapi, aromaterapi, apiterapi, hipnoz, homeopati, refleksoloji, ozon terapisi, hacamat (kupa terapisi) ve meditasyon gibi uygulamalar GETAT turizminin başlıca içeriklerini oluşturur.

GETAT turizminin tarihsel temelleri, antik çağlara kadar uzanır. Antik Yunan’daki Asklepion sağlık tapınakları, Roma dönemindeki termal merkezler ve Uzak Doğu’da geliştirilen Çin tıbbı uygulamaları, günümüz GETAT anlayışının tarihsel öncülleridir. Modern anlamda ise bu turizm biçimi, XX. yüzyılın sonlarından itibaren sağlık bilincinin artması, doğal tedavi eğilimlerinin güçlenmesi ve sürdürülebilir yaşam anlayışının yaygınlaşmasıyla birlikte uluslararası bir turizm segmentine dönüşmüştür.

Dünya genelinde Hindistan, Çin, Tayland, Japonya, Güney Kore ve Endonezya, geleneksel tıp turizminin merkez ülkeleri arasında yer alır. Hindistan’da Ayurveda ve Yoga Retreat merkezleri; Tayland’da Thai Massage ve bitkisel terapi uygulamaları; Çin’de ise Qi Gong, Tai Chi ve akupunktur odaklı sağlık tesisleri, GETAT turizminin gelişmiş örneklerindendir. Türkiye’de Afyonkarahisar, Yalova, Bursa, Nevşehir ve Denizli gibi şehirlerde termal tesisler, spa merkezleri ve doğal kaynaklara dayalı wellness alanlarıyla GETAT turizmi potansiyeli artmaktadır.

GETAT turizminde sunulan temel ürün, sağlık ve iyileşme deneyimidir. Yan ürünler arasında spa ve masaj hizmetleri, termal banyolar, meditasyon kampları, doğal beslenme atölyeleri, ekolojik konaklamalar ve zihin-beden dengesi programları yer alır. Bu ürünlerin bir kısmı klinik nitelik taşıyabilirken, bir kısmı doğrudan turistik deneyim olarak sunulur.

Destinasyonların coğrafi özellikleri genellikle doğal kaynakların bulunduğu, termal su potansiyeli yüksek, temiz hava ve sessiz çevreye sahip alanlardır. Bu alanlar, hem fiziksel iyileşmeyi hem de ruhsal dinginliği destekleyen ortamlar sunar. Konaklama arzı genellikle sağlık otelleri, spa merkezleri, eko-oteller ve terapötik tatil köylerinden oluşur. Ulaşım altyapısı çoğunlukla karayolu ve havayolu bağlantılarıyla desteklenmiştir; bazı termal bölgelerde demiryolu erişimi de bulunmaktadır.

GETAT turizmi, mevsimsellikten görece bağımsız bir turizm türüdür. Ancak iklim koşulları, özellikle açık alan terapileri ve doğal kaynak kullanımına dayalı uygulamalarda ziyaretçi sayısını etkileyebilir. Ziyaretçi profili genellikle orta ve ileri yaş gruplarından oluşmakla birlikte, son yıllarda genç ve stres odaklı yaşam tarzına sahip bireylerin de ilgisi artmaktadır.

Bu turizm türünün literatürdeki önemi, modern tıp ile kültürel bilgi sistemleri arasında köprü kurması ve sağlık kavramını yalnızca hastalığın tedavisi değil, bütüncül bir yaşam pratiği olarak ele almasıdır. Dünya Sağlık Örgütü, 2002 yılından itibaren geleneksel tıbbın sağlık sistemlerine entegrasyonunu desteklemekte; bu yaklaşım turizm alanında da “bütüncül sağlık destinasyonları” kavramının yaygınlaşmasına zemin hazırlamaktadır.

Sonuç olarak GETAT turizmi, yalnızca alternatif tedavi arayışlarına değil, aynı zamanda doğayla uyumlu yaşam biçimlerinin, kültürel tıp bilgisinin ve sürdürülebilir turizm ilkelerinin bütünleştiği yeni bir turizm yaklaşımına işaret etmektedir.

Referanslar

Doğru, F. ve Şahbaz, R. P. (2020). Geleneksel Ve Tamamlayıcı Tıp; Türkiye'deki Uygulamalar Üzerine Bir Değerlendirme, Journal of Traditional Medical Complementary Therapies, 3(1): 107-118; Kaya, R. R. ve Yılmaz, N. (2020). Türkiye ve Hindistan'da Geleneksel Tıp Uygulamaları: Sağlık Turizmi Perspektifinden Bir Karşılaştırma, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi, 3(3): 422-434; Tuna, H. (2021). Sağlık Turizmi Kapsamında Geleneksel, Tamamlayıcı ve Fonksiyonel Tıp Turizmi, Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1): 259-281; Uzun Güripek, C. (2023). Sağlık Turizmi Kapsamında Mağara Ziyaretçilerinin Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Kullanımına Yönelik Tutum ve Davranışlarının Tekrar Ziyaret Etme Niyetine Etkisi: Ballıca Mağarası Örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; World Health Organization (WHO). (February, 2002). WHO Traditional Medicine Strategy 2002-2005.Geneva: WHO. 09.11.2025 tarihinde https://www.who.int/publications/i/item/WHO-EDM-TRM-2002.1 adresinden erişildi.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

World Health Organization (WHO). (February, 2002). WHO Traditional Medicine Strategy 2002-2005. Geneva:

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.: