Gazipaşa Şekarhane Köşkü
Doğal ve Kültürel Miras Bina
Şekerhane köşkü Antalya’nın, Gazipaşa ilçesinde yer alan Selinus Antik Kenti’nde bulunur. Bazı araştırmacılar yapının ilk olarak M.S. 117 yılında Roma İmparatoru Trajan için tasarlanan bir anıt mezar olduğunu belirtir. Bununla beraber bazı araştırmacılar ise Trajan’ın ölümü anısına dikilmiş bir tapınak olduğunu söyler. Yapı, Anadolu Selçuklu Döneminde ise av köşkü olarak kullanılmıştır. Tarihi yapının dış cephesi büyük kesme taş bloklarla kaplanmış içerisi ise kum taşı ile yapılmıştır. Kuzeybatı- güneydoğu doğrultusunda uzanan köşkün sivri kemerli girişi kuzey cephededir. Yine bu cephenin kuzeybatı köşesinde sivri beşik tonozlu bir eyvan bulunur. Yapının doğu cephesinde kırmızı renkli fresk süslemeler ve üst kata çıkış sağlayan on bir basamaklı merdiven kalıntısı yer alır. Kuzey cephede koridor şeklinde sivri beşik tonozla örtülü giriş açıklığı bulunur. Girişin doğu ve batı cephelerinde fresk süslemeler yer alır. Buradan yuvarlak beşik tonozla örtülü kare mekâna geçiş sağlanır. Kare mekândan ise yine koridor şeklindeki bir açıklıktan yuvarlak beşik tonozla örtülü, kuzeybatı köşesinde üst kata çıkış sağlayan merdiven bulunan bir mekâna geçilir. Güney duvarında üç adet mazgal pencere ile güneybatı köşesinde sivri kemer yer alır.
Şekerhane Köşkü’nün düz damı günümüzde toprak örtülü ve otlarla kaplıdır. İlk yapılış tarihi Roma Dönemi’ne kadar uzanır. Kuzey cephede yer alan üst kata çıkış sağlayan merdiven ve yapının kesme taş malzemeli kaplaması Roma Dönemi’nde yapılmıştır. Merdiven Anadolu Selçuklu Dönemi’nde kaldırılmıştır. Kuzey cepheye yapılan sivri kemerli giriş, sivri beşik tonozla örtülü eyvan, zigzag fresk süslemeler Anadolu Selçuklu Dönemi’nde yapılan uygulamalardır. Yakın bir zamana kadar köşkün etrafında bulunan tarlalar çiftçiler tarafından ekilmeye devam etmiştir. Günümüzde harap halde bulunan yapının restore edilerek müzeye dönüştürülmesi hem tarihi yapının korunması hem de kültür turizmi açısından oldukça önemlidir.
Referanslar
Redford, S. (1998). Pavilions Southeas of Alanya. XV. Araştırma sonuçları Toplantısı, (ss 71-95), Ankara; Yavaş, A. (2000). Ortaçağ Konut Mimarisi Üzerine Bir Araştırma: Anadolu Selçuklu Köşkleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Hoff, M. (2016). The Şekerhane Köşkü at Selinus (Cilicia): The Temple of the Deified Trajan, ournal of Ancient Egyptian Interconnections, 10(1): 56-68.