Fiks Mönü
Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama
-
2020
Mönü kavramı, Latince minitüs (küçük, az) sözcüğünden türetilen ardından Fransızca ve İngilizce başta olmak üzere diğer Batı dillerine menu ya da mönü olarak geti. Türkçe’de de mönü ve menü şeklinde kullanılan bu kavramın sözlük anlamları detay ve ayrıntı şeklindedir. Mönü genel bir yaklaşımla; “Günün belirli bir öğününde, belirli bir sıra doğrultusunda servis edilen uyumlu yemekler grubu” şeklinde tanımlanabilir. Mönü kelimesi, yiyecek ve içecek işletmelerinde müşterilerin yemek seçimleri için hazırlanmış olan mönü kartı ya da listesi ile benzer anlamda da kullanılmaktır.
Mönüler kültürel özelliklere bağlı olarak değişen yeme içme alışkanlıklarından dolayı ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir. 1500’lü yıllar itibariyle zengin ve soyluların ziyafetlerinde ilk uygulamaları görülen mönüler, zaman içerisinde toplumlarda gerçekleşen ekonomik, sosyal ve kültürel değişimlerin etkisiyle çeşitlilik göstermeye başladılar. Günümüz mönüleri, Fransa’da XIX. yüzyılda yaşayan krallar ve asiller için oluşturulan mönülerin sadeleştirilmiş halleridir. Değişen tüketici profilleri ve beklentileri ile işletmelerin değişen hizmet anlayışları, zaman içerisinde yiyecek içecek işletmelerinin farklı türde mönü seçenekleri üretmesini zorunlu kıldı. En yaygın bilinen mönüler kısıtlı bir seçime sahip (üç-dört çeşit) ve sabit bir fiyatın uygulandığı Tabldot (Table d’hote) ve müşterilerin istedikleri çeşit ve miktarlarda yiyecek ve içeceği, ayrı ayrı fiyatlar üzerinden sipariş etmelerine imkân veren Alakart (A la carte) mönülerdir. Ancak bu iki mönü gerek işletmelerin gerekse de müşterilerin tüm istek ve beklentilerini karşılamada yetersiz kalabildiği için içeriğine, zamanına ve bir nedene bağlı olarak çok çeşitli mönüler üretilmiştir. Bu mönülerden biri de Fiks (Fix) Mönü’dür.
Fiks mönü; “Alakart mönüdeki gibi sınırlı sayıda yemekten oluşan ancak alakart mönüdekinin aksine kısıtlıda olsa seçim şansının olmadığı ve içecek cins ve miktarının dâhil edildiği” bir mönü türüdür. Bir anlamda Fiks Mönü, tabldot mönünün sınırlandırılmış bir versiyonudur. Fiks mönülerde müşteriler ödeyeceği ücreti ve ücret karşılığında alabileceği tüm yiyecek ve içeceklerin sınırını bilirler. Genellikle çorba, ara sıcak, ana yemek, tatlı ve cinsi belirtilen içecekten oluşan bu mönüler günümüzde hızlı yemek (fast food) restoranlarının tercih ettiği mönülerdir. Fast food restoranlar değişen sayıda fiks mönüler üretebilirler. Bu restoranlara ek olarak, eğlence, iş yemekleri, toplantı yemekleri, protokol yemekleri, gala yemekleri, düğün-nişan ve sünnet yemekleri ve iftar yemekleri gibi organizasyonlara ev sahipliği yapan restoranlar da fiks mönüler oluşturarak müşterilerine servis yapabilirler. Bu mönüler restoranlar için set mönü ya da combo set mönü olarak da adlandırılabilirken oteller için banket menüleri olarak adlandırılabilir. En az üç en fazla altı sıralamada servis edilen bu mönülerin fast food restoranların fiks mönülerinden farkı, yemeklerin ve içeceklerin sayı ve çeşit olarak daha fazla olması ve önceden işletme ile kararlaştırılarak belirlenmiş olmasıdır.
Referanslar
Benli, S. ve Akdağ, G. (2017). Yiyecek İçecek Hizmetleri Yönetimi. İçinde; Akgündüz, Y. (Editör), Otel İşletmeciliği (ss. 153-188). Çanakkale: Paradigma Akademi; Denizer, D. (2005). Konaklama İşletmelerinde Yiyecek ve İçecek Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık; Sarıışık, M., ve Işkın, M. (2018). Menü Planlama ve Analizi. İçinde; Karamustafa, K. (Editör), Yiyecek ve İçecek Yönetimi (ss. 131-158). Ankara: Detay Yayıncılık; Sökmen, A. (2011). Yiyecek İçecek Hizmetleri Yönetimi ve İşletmeciliği. Ankara: Detay Yayıncılık; Yılmaz, Ö., Yılmaz, Y. ve Yılmaz, Ö. (2013). Yiyecek İçecek İşletmeciliği. Ankara: Detay Yayıncılık.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Türksoy, A. (2015). Yiyecek İçecek Hizmetleri Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.