Eğitim Turizmi

Kavram Turizm Çeşitleri Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Eğitim turizmi, eğitim ve çalışma üzerine kuruludur. Dünyanın birçok yerinde katılımcıların çoğu ilk aşamada öğrenci ve gençlerden oluşmakta iken, zamanla yapılan yatırımlar ve katkılarla dil öğrenme ihtiyacına bağlı olarak orta yaş hatta üçüncü yaş grubu kişiler de eğitim turizmine yöneldi. Gezip görme ve bilgi elde etme amacıyla yurtdışına çıkan kişiler mesleki bilgilerini ve aldıkları eğitimi geliştirme çabası içerisinde bulunmaktadırlar. Bu nedenle eğitim turlarının yerleri genellikle okullar, eğitim enstitüleri, üniversiteler, tarihi mekanlar ve bazı bilim adamlarının yerleşkeleri olmaktadır. Eğitim turizmi aşamasında her katılımcının amacına uygun bir şekilde çalışma alanı ile ilgili bilgi ve beceri kazanması beklenmektedir. Yapılan eğitim turları öğrenilen unsurlarla kişilerin bilgilerini zenginleştirirken aynı zamanda kişi kendi ülkesine döndüğünde bu bilgileri kullanarak ülkesine fayda sağlamaktadır.

Genellikle Avrupa ülkeleri ile Amerika gibi kültürel açıdan gelişmiş yerlerde eğitim turizmi, modern eğitimin önemli bir parçası haline geldi ve hatta bu ülkeler kendi ülkelerindeki gençlerin bilgi, görgü ve deneyimlerini artırabilmek ve kültür alışverişini sağlamak amacıyla farklı ülkelerden gelecek olan potansiyel beyinlerin eğitim faaliyetlerinin tamamını ya da bir kısmını finanse etti. Bu bağlamda, öğrenim amacıyla farklı ülkelerden gelerek eğitim turizmi faaliyetlerine katılan kişiler eğitim turisti olarak adlandırıldı. Eğitim turisti kavramı teorik olarak, günübirlikçi ve en az bir gece konaklayan olmak üzere iki kısımda incelenmiştir. Günübirlikçi eğitim turisti, boş zamanlarını değerlendirmek amacıyla herhangi bir eğitim/öğrenim aktivitesine veya gezisine katılan ve gittiği yerde bir geceden az bir süre konaklayan kişi olarak tanımlanırken, en az bir gece konaklayan eğitim turisti ise, boş zamanlarının değerlendirilmesinde esas amacı ya da ikincil amacı eğitim ve öğrenim olan, kendi şehrinden veya ülkesinden uzakta gittikleri yerde en az bir gece konaklama yapan kişi olarak tanımlandı.

Eğitim turizmi, 1660 yılından başlayıp 1840 yılına kadar devam eden Grand Tour (Büyük Tur) ile ortaya çıktı. Grand Tour, İngilizlerin soylu sınıflarının iyi eğitim almış gençlerinin Avrupa’da özellikle İtalya ve Fransa sınırlarında yer alan Paris, Roma, Floransa, Venedik ve Milano gibi kültürel çekiciliği yüksek olan yerlere götürülüp belli bir eğitimden geçtikten sonra, gelecekte kendi ülkelerinin diplomat, yönetici ve bürokratları olarak yetişmesini sağlamak amacıyla eğitim amaçlı yapılmış bir turdur. O dönemlerde eğitim amaçlı yapılan Grand Tour, konsept olarak üç yıla kadar sürebilen eğitimlerden oluşmakta iken, günümüzde yaşam boyu öğrenme kapsamı ile beraber eğitimsel açıdan kendini ve mesleklerini geliştirmek isteyen katılımcılar Erasmus, Work & Travel, AIESEC, COMENNIUS ve Farabi gibi organizasyonlar ile eğitim turlarına katılmakta ve üç haftaya kadar süren eğitimlerle birlikte ihtiyaçları olan mesleki bilgi ve tecrübeleri bu turlardan alabilmektedir.

Türkiye’de eğitim turizmi kapsamında, uluslararası öğrencilere ilişkin ilk düzenleme 14. 10. 1983 tarihli ve 2922 sayılı kanun ile mevzuatta yerini aldı ve ilk uluslararası öğrenci tanımı ise 30.04.1985 tarihli Türkiye’de Öğrenim Gören Yabancı Uyruklu Öğrencilere İlişkin Yönetmelik’te ifade edildi. Uluslararası öğrenci sayılarının giderek arttığı Türkiye’de İstanbul, Ankara, İzmir ve Eskişehir illeri, yabancı uyruklu öğrencinin en çok olduğu iller olarak başı çekerken, bununla birlikte Yükseköğretim kapsamında devlet üniversitelerinin vakıf üniversitelerine oranla daha çok sayıda yabancı uyruklu öğrenci kabul ettiği görülmektedir. Türkiye 1990’lı yıllarda diğer yabancı ülkelere oranla eğitim turizminde istenilen seviyelerde olmasa da 2000’li yıllardan sonra değişim programlarına önem verilmesi ve devlet ile özel sektörün işbirliği ile yapılan reklam tanıtım ve pazarlamaya bağlı geliştirilen politikalarla önemi artırıldı ve ilerleyen zamanlar için eğitim turizminin Türkiye için önemli alternatif turizm çeşitlerinden biri olacağı düşünülmektedir.

Eğitim turizmine gelecekte etki edecek en büyük unsurlardan birinin teknolojik gelişmelerin olacağı düşünülmektedir. Çünkü, günlük yaşamda internete bağlı olarak teknolojinin kullanım alanının yaygınlaşmasıyla birlikte hem turizm amaçlı hem de eğitimsel deneyimler farklılaşma göstermektedir. Buna bağlı olarak, uzaktan eğitim, e-öğrenme, video ve sesli konferans gibi etkinliklerin gelişmesi ve bilgiye ulaşımın kolaylaşması ile birlikte üniversitelere, kolejlere ve dil okullarına yapılan seyahatlerle birlikte yurtdışı eğitim programlarının bundan etkileneceği öngörülse de insanların meraklarını gidermek için gezme, görme ve öğrenme istekleri var olduğu sürece eğitim turizminin alternatif turizm kapsamında dünya turizmindeki yerini koruyacağı öngörülmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Akoğlan Kozak, M. ve Bahçe, A. S. (2012). Özel İlgi Turizmi. Ankara: Detay Yayıncılık; Bodger, D. (1998). Leisure, Learning and Travel, Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 6 (4): 28-31; Erçek, M. K. (2017). Yeni Bir Kavram Olarak Eğitim Turizminde Küresel Anlamda Türkiye’nin Durumunun Değerlendirilmesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (47): 668-677; Wang, B. ve Li, S. (2008). Education Tourism Market in China an Explorative Study in Dalian, International Journal of Business and Management, 3(5): 44-49.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Goeldner, C. R. ve Ritchie, J. B. (2009). Tourism Principles, Practices, Philosophies (No. Editör 11). New York: John Wiley; Ritchie, B. W., Carr, N. ve Cooper, C. P. (2003). Managing Educational Tourism (Cilt 10). Clevedon: Channel View Publications.