Samsun’un Ladik ilçesi Akpınar Mahallesi’nde, önceleri 2.000 metrekare günümüzde ise 800 metrekare alan içinde faaliyetlerini sürdüren Akpınar Yerleşkesi’nde yer almaktadır. Akpınar adı, yerleşke arazisini bağışlayan Ladik belediye başkanlarından Nazım Akpınar’dan gelmektedir. Akpınar Köy Enstitüsü olarak kurulan bina, 1953 yılında Akpınar İlköğretmen Okulu’na, 1974 yılında ise Akpınar Öğretmen Lisesi’ne dönüştürüldü. 1989 yılında Akpınar Anadolu Öğretmen Lisesi olarak örgütlenmiş olup 2014 yılından itibaren Akpınar Fen Lisesi olarak eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir. Akpınar adı hiçbir zaman değişmedi. Bu yüzden okulların adı ve örgütlenme biçimi değişse de bu yerleşke ve bu yerleşkede yer alan okullar Akpınar olarak söylene gelmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti aydınlanmasının önemli bir örneği olan Akpınar, XXI. yüzyılın başlarında dahi tartışılan eğitim sisteminin, cumhuriyetin ilk yıllarında ne derece ileri seviyede ve önemli bir esin kaynağı olduğunu göstermektedir. Dünyaca ünlü eğitim bilimci Jonhn Dewey’in de düşlediği okul olarak ifade ettiği, iş için, iş içinde eğitim anlayışını benimseyen köy enstitülerinin önemli bir örneği olan Akpınar; enstitü döneminden sonra da söz konusu felsefeden ayrılmayıp bu felsefeyi 1980’li yıllara kadar yansıttı. Akpınar’ın bu felsefe ile enstitü döneminden itibaren yetiştirdiği öğretmen sayısı 3.807’dir. 1998 yılında Akpınar ruhunu yaşatmak için Akpınar mezunları tarafından kurulan mezunlar derneği (LADER), her yıl Akpınar’da pilav günü düzenlemekte ve bu etkinliğe Türkiye’nin birçok yerinden önemli sayıda katılım gerçekleşmektedir.

Genç Türkiye Cumhuriyeti’nin eğitime verdiği önemin derinden hissedildiği Akpınar’da, köy enstitüsü ve ilk öğretmen okulu döneminde kullanılmış olan eğitim-öğretim malzemeleri korunmuş olup, Akpınar yerleşkesi içinde açılan eğitim müzesinde sergilenmektedir. Köy enstitülerinin, öğrencilerinin hem akademik hem de sosyal yönden gelişmesini ve böylelikle toplumu bütünüyle geliştirmesini amaçlayan; köylerde pozitif bilimlerin ilk tohumlarının atılmasını sağlayan eğitim anlayışını, Akpınar Eğitim Müzesi’nde yer alan eserlerden hissetmek mümkündür. Müzede, müzik aletlerinden fen derslerine ilişkin malzemelere, tarım ve hayvancılık aletlerinden baskı makinelerine kadar eğitim-öğretim sürecinde kullanılan yüzlerce araç gereç yer almaktadır. Ayrıca köy enstitüsü döneminden öğretmen okulu dönemine kadar kullanılmış olan iki adet antika otomobil okul envanterine kayıtlı olup henüz sergilenmeye açılmamıştır. Köy enstitüsü döneminden itibaren önemli bir kütüphanesi bulunan Akpınar’ın envanterine kayıtlı 22 bin cilt kitap yer almaktadır. Akpınar’da, 1943 depreminde hayatını kaybeden üç öğrencinin mezarının yer aldığı şehitlik de bulunmaktadır.

Akpınar’da yer alan eski binalar, Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü tarafından koruma altına alınmıştır. Yerleşke içinde depolar, garaj, hamam, elektrik santrali, marangozhane, lojmanlar, samanlık, ahır, misafirhane, lokal, okul binaları ve yatakhane gibi farklı işlevlerde birçok yapı bulunmaktadır. Yapılar yığma yapım sistemiyle taş malzemeden inşa edilmiştir. Okul binaları iki katlı, yatakhane olarak kullanılan bina dört katlı ve diğer yapılar tek katlıdır.

Eğitim Müzesi, yerleşke içinde yer alan binadan ibaret olsa da geçmişten günümüze doğal yapısını koruyan Akpınar, başlı başına bir müze niteliğindedir. Kamusal eğitimin yanı sıra çağdaş ve demokratik eğitim anlayışının uygulandığı köy enstitülerinden biri olan Akpınar, günümüzdeki hali ile bir üniversite yerleşkesini anımsattığı gibi, gelecekteki milli eğitim politikalarının oluşumunda gerek fiziksel yerleşim gerekse eğitim tarihi açısından barındırdığı özelliklerle önemli bir esin kaynağı olma niteliği taşımaktadır.