Kültürel miras, toplumların kimliğini ve tarihsel sürekliliğini şekillendiren temel unsurlar arasında yer alır. Toplulukların yaşadıkları çevre ile bağ kurmasını sağlayan ve aidiyet duygusunu besleyen bu unsurların,  gelecek kuşaklara aktarılması için etkin ve sürdürebilir koruma yöntemlerinin uygulanması gereklidir.

Sanayi Devrimi’nin getirdiği hızlı kentleşme ve İkinci Dünya Savaşı'nın kültürel miras üzerindeki yıpratıcı etkisi sonucu kültürel mirasın korunması, uluslararası ölçekte farkındalık yaratılması için organizasyonlar ve örgütler kurulmuştur. Bu bağlamda, öncelikle 51 ülkenin katılımı ile uluslararası barış ve güvenliğin sağlanması amacıyla 1945 yılında UN (Birleşmiş Milletler) kurulmuş; aynı yıl 37 ülkenin katılımıyla Birleşmiş Milletlerin Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü-UNESCO hayata geçirilmiştir. UNESCO’nun kuruluşuyla birlikte kültürel miras, yalnızca tek bir devletin değil, tüm insanlığın ortak değeri olarak ele alınmaya başlamıştır. Bu doğrultuda, somut ve soyut evrensel değere sahip kültür varlıklarının envanterini çıkarmak ve koruma altına almak amacıyla uluslararası işbirlikleri geliştirmiştir. Kültürel ve doğal mirasa ilişkin koruma çabaları kapsamında, 1948’de doğal alanlar miras konularında danışmanlık yapmak üzere IUCN (Uluslararası Doğa Koruma Birliği), 1956’da ICCROM (Kültür Varlıklarını Koruma ve Restorasyon Çalışmaları Merkezi) ve 1965’te Venedik Tüzüğü’nün bir çıktısı olarak ICOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi) kurulmuştur. Bu kurumlar, dünya çapında kültürel miras alanlarının korunmasında uzmanlık desteği sağlamış, bilgi üretmiş ve politikaların şekillenmesine katkıda bulunmuştur.

UNESCO’nun kültürel ve doğal miras alanlarını korumak amacıyla başlattığı envanter çalışmaları sonucunda 1972 yılında Paris’te düzenlenen konferansta önemli bir aşamaya ulaşılmış; ICCROM, IUCN ve ICOMOS’un katkıları ile hazırlanan “Dünya Mirası Sözleşmesi” 131 ülkenin onayı ile kabul edilmiştir. Bu sözleşme, kültürel mirasın tanımında değişikliklere yol açarak koruma anlayışında yeni bir dönemi başlatmış ve “Dünya Miras Listesi” oluşturulmuştur. Bu listeye dahil edilen alanlar yalnızca ilgili devletin değil, aynı zamanda tüm uluslararası toplumun ortak sorumluluğu altındadır. Bu kapsamda miras yönetimi yalnızca fiziksel korumayla sınırlı kalmamakta, aynı zamanda bu alanlar hakkında kamuoyunu bilgilendirme, anlatım ve eğitim yoluyla farkındalık oluşturmayı da içermektedir.

UNESCO tarafından kurulan Dünya Mirası Fonu, Dünya Mirası alanlarında envanter çıkarma belgeleme, koruma projeleri ve restorasyon uygulamalarına maddi ve teknik destek sağlanmıştır. Ayrıca taş koruma, duvar resmi, mozaik konservasyonu gibi konularda nitelikli koruma uzmanı yetiştirilmesi için eğitim verilmesini desteklemiştir.

Toplumların tarihsel gelişim süreçlerini, estetik anlayışlarını ve kimliklerini yansıtan özgün ve evrensel değerlere sahip dünya mirasları; anıtlar, arkeolojik alanlar, doğal peyzajlar ve yaşayan kültürel ifadeler yoluyla geçmiş ile gelecek arasında köprü kuran önemli kaynaklardır.  Bu nedenle mirasın korunması yalnızca tarihsel bir sorumluluk değil, aynı zamanda sürdürülebilir kalkınmanın da vazgeçilmez bir parçasıdır.

Her yıl 18 Nisan’da kutlanan kültürel ve doğal mirasın korumaya yönelik farkındalığı arttırmak amacıyla 1982 yılında ICOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi) tarafından önerilen ve 1983 yılında UNESCO Genel Konferansı tarafından resmen kabul edilen “Dünya Miras Günü,” her yıl 18 Nisan tarihinde kutlanmaktadır. Amacı, kamuoyunu miras alanlarının değeri ve karşı karşıya olduğu tehditler konusunda bilinçlendirmek, aynı zamanda koruma çalışmalarına destek sağlamaktır.

Dünya Miras Günü, yalnızca geçmişe duyulan saygının ifadesi değil; aynı zamanda gelecek kuşaklara yaşanabilir, anlamlı ve çeşitlilik sağlayan bir miras bırakma sorumluluğunun da bir hatırlatıcısıdır. Kültürel ve doğal mirasın korunması, disiplinlerarası işbirliği, etkin kamu politikaları ve bireysel duyarlılık ekseninde yürütülmesi gereken çok boyutlu bir süreçtir. Her yıl farklı bir tema ile etkinlikler, seminerler, sergiler ve saha gezileri düzenlenmektedir. 2025 yılı Dünya Miras Günü’nün teması, “Afetler ve Çatışmalar Altında Tehdit Altındaki Miras: Hazırlık ve ICOMOS’ un 60 Yıllık Deneyiminden Öğrenmek” olarak belirlenmiştir. Bu tema, kültürel mirasın doğal afetler, iklim değişikliği vb. gibi risklere karşı korunmasına yönelik olarak hazırlık, müdahale ve iyileştirme süreçlerine odaklanmaktadır.