Diplomatik Turizm

Kavram Ekonomi Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Çin, 2001

Politik ve ekonomik arenada maksimum kazanç elde etmek ve uluslararası siyaset düzeyinde bir ülkeyi tanıtmak için turizm faaliyetlerinden yararlanılmasına “diplomatik turizm (diplomatic tourism)” denilmektedir. Bu kavram turizm diplomasisini oluşturan ögelerden birisi olarak değerlendirilmektedir.

Diplomatik turizm denilince akla gelen ilk ülkelerden birisi Çin’dir. Kalabalık bir nüfusa sahip olan Çin, vatandaşlarının yurtdışı turistik ziyaretlerini dış politikada ödül ve ceza (carrot and stick) aracı olarak kullanabilmektedir. Bu kapsamda, ulusal çıkarlarını destekleyen ülkelere vatandaşlarını yönlendirerek o ülkeleri ekonomik olarak ödüllendirmek ya da benzer şekilde Çin’in menfaatlerine aykırı tutum sergileyen ülkelere vatandaşlarının turistik ziyaretlerini sınırlandırarak yaptırım (tourist sanctions) uygulayabilmektedir.

Çin'in ilk uçak gemisinin temeli olmak üzere, 2000 yılında Ukrayna’dan satın aldığı Sovyet yapımı Varyag (Çincesi: Lianoning) adlı “hurda” uçak gemisinin İstanbul Boğazı'ndan geçmesine Türkiye’den izin çıkmaması söz konusu olunca, Çin'in Türkiye’ye yönelik turistik ziyaretleri kısıtlamayı gündeme alması ve geçişe izin çıkması halinde ise bir milyon turist gönderileceği sözünün verilmesi bu konudaki önemli örneklerden bir tanesidir. Dolayısıyla bu uygulamada turizm, ülkelerin siyasi ve ekonomik nüfuzlarını artırma mücadelesinin bir aracı haline gelebilmektedir.  

Çinli turistler, çevre ülkelerin ekonomilerine önemli bir nakit girişi sağlama açısından iştahları kabartsa da turistlerin yanında başka şartların gelme ihtimali, ülkelerin çekincelerinden bir tanesini oluşturmaktadır. Diplomatik turizme dair benzer uygulamaları, vatandaşlarının çıkarlarına uygun ülkeleri ziyaret etmesini gizli ya da açıktan telkin eden Rusya, İran ya da Batılı ülkeler gibi farklı örneklerde görmek mümkündür.

Yararlanılan Kaynaklar

Anwar, A. (2019). How China is using tourists to realise its geopolitical goals, https://www.eastasiaforum.org/2019/09/19/how-china-is-using-tourists-to-realise-its-geopolitical-goals, (Erişim tarihi: 03. 01. 2024); Meesak, D. (2017). How China Uses Tourism as a Foreign Policy Tool in Asia, Jing Daily, https://jingdaily.com/posts/china-uses-tourism-foreign-policy-tool-asia, (Erişim tarihi: 03. 01. 2024); TASAM (2016), Strategic Vision Document, Turkish Asian Center for Strategic Studies. İstanbul, https://tasam.org/Files/Etkinlik/File/VizyonBelgesi/SGPK_TURD_Turizm_EN_pdf_5b53be2d-5b10-4421-bce5-731c4711689b.pdf, (Erişim tarihi: 03. 01. 2024); TurkSail (2023), Çin, suya indirdiği üçüncü uçak gemisini dünyaya gösterdi, https://www.turksail.com/genel-haberler/18585-cin-suya-indirdigi-uecuencue-ucak-gemisini-duenyaya-goesterdi, (Erişim tarihi: 03. 01. 2024); Zhu, J., Siriphon, A., Airey, D. ve Mitsugi, J. (2021). Chinese Tourism Diplomacy: A Chinese–Style Modernity Review. Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 33(4): 550-563. https://doi.org/10.1080/13032917.2021.1978515, (Erişim tarihi: 03. 01. 2024).