Dem Müzecilik (Dem Museums)

MÜZE Müze Teknolojileri

Dem Müzecilik (Dem Museums), klasik müze pratiğini aşarak, ziyaretçinin pasif bir gözlemci olmak yerine tarihsel anlatının aktif bir parçasına dönüştüğü deneyim odaklı mekânlar tasarlayan ve işleten bir kültür kurumudur. Kurum, faaliyetlerini T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü gibi kamu kuruluşları ile yakın işbirliği içinde yürütmektedir. Temel kuruluş amacı, Türkiye’nin zengin tarihsel ve arkeolojik mirasını, en son dijital teknolojiler ve disiplinler arası bir hikâye anlatımıyla birleştirerek hem ulusal hem de uluslararası ziyaretçiler için anlaşılır, akılda kalıcı ve sürükleyici deneyimlere dönüştürmektir.

Kurumun ana faaliyetleri, 2023 yılında açılan öncü projeleriyle başlamıştır. Faaliyet alanları; müze ve sergi konsepti geliştirme, küratoryal kurgu, mimari ve strüktürel tasarım, projeksiyon haritalama (mapping), artırılmış gerçeklik (AR) sanal gerçeklik (VR) ve karma gerçeklik (MR) uygulamaları, interaktif dijital enstalasyonlar, yapay zekâ tabanlı dijital restorasyon, ses ve müzik tasarımı, ziyaretçi operasyonları yönetimi, biletleme sistemleri ve tesis yönetimi gibi 360 derecelik bir hizmet yelpazesini kapsamaktadır. DEM Müzecilik’in projeleri, başlıca İstanbul, İzmir ve Denizli kentlerinde yer almaktadır. Kurum, ismini, hem bir anı ve zaman dilimini ifade eden "dem" kelimesinden hem de mekânlarda geçirilen anlamlı anlara yaptığı vurgudan almaktadır.

Dem Müzecilik’in hayata geçirdiği projeler şunlardır:

Ayasofya Tarih ve Deneyim Müzesi (İstanbul): Tarihi Defter-i Hakani binasında yer alan bu hibrit müze, Ayasofya’nın 1700 yıllık karmaşık tarihini 13 galeride, 300'den fazla özgün eser ve çok katmanlı dijital anlatımlarla sunmaktadır. Ziyaretçiler, yapının Bizans dönemindeki inşasından Osmanlı dönemindeki dönüşümüne kadar uzanan tarihsel bir yolculuğa çıkarlar.

Efes Deneyim Müzesi (İzmir): Efes Antik Kenti'nin kalbinde yer alan bu müze, ziyaretçilere antik Efes'in gündelik hayatını, ticaretini, mimarisini ve ritüellerini canlı bir simülasyon hissiyle yaşatır. Gelişmiş görsel ve işitsel teknolojilerle donatılan müze, ziyaretçiyi Artemis Tapınağı’ndan Liman Caddesi’ne uzanan interaktif bir geziye çıkarır. Bu proje, uluslararası alandaki başarısını 2024 yılında ABD’de kazandığı Mondo Ödülleri’nde “Dünyanın En İyi Müzesi” unvanıyla taçlandırmıştır.

Hierapolis Deneyim Müzesi (Denizli): UNESCO Dünya Mirası olan Hierapolis Antik Kenti'nde yapımı süren bu proje, kentin "su ve şifa" üzerine kurulu kimliğini merkezine alacaktır. Müze, termal suların yarattığı travertenlerden kentin Hristiyanlık tarihindeki rolüne kadar pek çok unsuru modern teknolojilerle anlatmayı hedeflemektedir.

Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi ve Kariye Camii Ziyaret Alanları (İstanbul): Dem Müzecilik bu iki önemli yapının ziyaretçi yönetimi operasyonlarını üstlenmiştir. Bu kapsamda yapay zekâ destekli rehber sistemleri, AR tabanlı web uygulamaları, 3D modelleme ile dijital restorasyon çalışmaları ve akıllı biletleme altyapıları kurularak ziyaretçi deneyimi iyileştirilmektedir.

DEM Müzecilik’in teknoloji entegrasyonuna dayalı küratoryal yaklaşımlarının uluslararası düzeydeki geçerliliği ve başarısı, aldığı prestijli ödüllerle tescillenmiştir. Efes Deneyim Müzesi’nin, yenilikçi projeksiyon ve hologram uygulamalarıyla MUSE Awards 2024’te Altın Ödül’e ve turizm sektöründeki inovasyon kapasitesiyle Arival Spotlight Awards 2024’te ödüle layık görülmesi, bu yaklaşımın etkinliğini doğrulamaktadır. Aynı şekilde, Ayasofya Tarih ve Deneyim Müzesi’nin de "Sergi Deneyimi" ve "Artırılmış Gerçeklik" gibi kategorilerde MUSE Creative Awards 2024 kapsamında iki farklı Altın Ödül ile taltif edilmesi, kurumun dijital teknolojileri metodolojik olarak sergi anlatısına entegre etme becerisini ortaya koymaktadır. Bu başarılar, kurumun Türkiye’de geliştirdiği deneyim odaklı müzecilik modelinin uluslararası standartlarda tanınırlığını teyit ederken, aynı zamanda Ortadoğu ve Avrupa gibi yeni pazarlara yönelik küresel genişleme hedeflerini ve deneyim tasarımı alanında lider bir aktör olma vizyonunu da kanıtlar niteliktedir.

Referanslar

Dem Müzecilik. (t.y.). Projeler. Dem Museums. https://www.demmuseums.com, (Erişim tarihi: 06. 06. 2025); Oggusto. (t.y.). Dem müzecilik hakkında bilmeniz gerekenler. https://www.oggusto.com/sanat/eser-ve-muze-incelemeleri/dem-muzecilik-hakkinda-bilmeniz-gerekenler, (Erişim tarihi: 06. 06. 2025).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

https://www.demmuseums.com

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.: