Datça AKTUR Tatil Sitesi ve Kamping
Kamp-Kamping İşletmesi Kamping Konaklama Tesisi Yazlık Konut
(Datça, Muğla, 1976 - )
-
2019
Güney Ege’deki yazlık konut talebini karşılamak üzere, dönemin Muğla Valisi Özer Türk’ün girişimiyle biri Bodrum’da diğeri Datça’da eşzamanlı olarak planlanan ve inşa edilen iki ayrı turizm yerleşmesinden biridir. 1971 yılında oyda ve payda eşit 2500 ortak ve 25 milyon TL sermaye ile kurulan Ak-tur Turizm ve Endüstri A.Ş. için inşa edilen iki tatil sitesinin de projesi 1973 yılında EPA Mimarlık (Ersen Gürsel, Nihat Güner, Öcal Ertüzün, Mehmet Çubuk) tarafından tamamlandı. Proje kapsamında, altyapı, ulaşım, haberleşme, güvenlik, aydınlatma ve yeşillendirme boyutları özenle ele alındı; ancak inşa ve kullanım sürecinde turizm işlevine ilişkin çoğu birim uygulanamadı. Projenin öngörüleri, yaşam kalitesi için gerekli sosyal donanımlar, sağlıklı altyapı, çevre düzeni projesi, kıyının kullanımı şeklinde belirlendi. Plaj olarak kullanılabilen kıyının batısı, işletmeler bölgesi ve marina eylemlerini toplayacak bir eğlence merkezi olarak; doğusu ise yarımadada yer alacak ve turizm işlevlerini de karşılayacak kamusal/ortak birimlerle sonlandırılacak şekilde tasarlandı.
Tatil sitelerinin projelendirilmesinde bölgesel doğal çevre değerleri, arazilerin topoğrafik yapıları, yerel yapı kültürünün mekânsal ve yapısal öğeleri ve mülkiyet sınırı önemli rol oynadı. Bölgesel iklim verileri, konut birimlerin farklı bir araya getirilişiyle oluşturulan meydancık, sokak, hayat vb. kamusal açık alanların yaratacağı mikro-klima gibi etkenler önemsendi. Her iki yerleşimin işletmesini, 1200 ortaklı AKSAN Turizm İşletmecilik ve Ticaret A.Ş. üstlendi. Kullanıcıların hisse sahipliği üzerinden katılım sağladığı AKTUR, kendine yeterli, planlı ikinci konut yerleşimleridir. Sahiplerinin kullanımı dışında, iç ve dış turizm konaklamasına uygun olacak nitelikte projelendirilen tatil konutları, turistik işletme ve ortak hizmet tesisleriyle bütüncül planlandı. Datça AKTUR Tatil Sitesi’nin, mimarlık, planlama ve turizm bakımından özgün değeri, açıldığı 1976 yılından bu yana, işlevini ve işletme modelini kesintisiz olarak korumasıdır.
Datça AKTUR Tatil Sitesi, Türkiye turizm tesisleri içinde tüm yıl turizm konaklama işleviyle faaliyette bulunan bir kıyı tatil sitesi olarak tanımlanabilir. Tarihi yerleşmelere yakın ve zengin doğa olanakları içinde konumlanan site, Datça-Marmaris karayolu üzerinde, Marmaris’e 48 kilometre, Datça’ya 26 kilometre uzaklıktadır. Konaklama birimleri ve ortak alanlar, Simi Adası’nın karşısındaki Emecik Köyü, Çiftlik Mevkii’nde ve bu ana yerleşkeye iki kilometre uzaklıktaki Kurucabük Mahallesi’nde yer alıyor. Bir dinlenme kenti olarak tasarlanan site, 2.000.000 metrekarelik bir alanda 187.500 metrekarelik inşaat alanına sahiptir ve turizme yönelik 1.250 tatil konutunu içeren yerleşme grubu; 250 ve 400 yatak kapasiteli iki otel; 200 çadırlık kamping üniteleri; ortak hizmetler (yönetim, ticaret, eğlence, bakım ve teknik hizmetler) ile tasarlanmıştır. 57, 64, 73, 92, 110 ve 132 metrekarelik farklı tiplerde altı konut biriminin topografyaya göre yerleştiği ve ara avlular etrafında toplandığı tek, iki ve üç katlı kümelerin bir araya gelmesiyle oluşturulmuştur.
Kıyı boyunca devam eden gezi yolu ve üzerindeki sosyal donatılar yerleşimin site kullanıcılarının benimseyip yaşaması için gerekli ortamı hazırladı. Tatil konutları bölgesinde, konutların işletilmesi için gerekli ana ve tali yönetim birimleri; karşılama merkezi, lokanta, kafe-bar, snack-bar, disko, çocuk bahçeleri, çarşı, müze-kitaplık, hamam-sauna, sağlık ocağı, oyun salonu, açık-kapalı TV izleme alanları, yüzme havuzu, çocuk bakım evi, çocuk oyun yerleri, güvenlik birimi, rekreasyon ve spor alanları ile kamusal kullanıma açık plaj tesisleri bulunmaktadır. Çadır, bungalov ya da karavanla konaklamaya elverişli 600 kişilik Datça Mokampı’nda, çamaşırhane, pişirme üniteleri bulunmakla birlikte sitenin tesislerden de yararlanabilmeleri planlandı.
Referanslar
http://ak-tur.com.tr/sermaye-bilgileri-35.html, (Erişim tarihi: 15.05.2019); https://www.arturtatilsitesi.com/s/detay.asp?id=157, (Erişim tarihi: 15.05.2019); http://epamimarlik.com/proje/aktur-datca-turizm-yerlesme-projesi/, (Erişim tarihi: 29.10.2019); Savaşır, G. ve Akış, T. (2015). Datça Aktur Tatil Sitesi. DOCOMOMO XI_Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları. Poster Sunumları Bildiri Kitabı. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Gürsel, E., Güner, N., Ertüzün, Ö. ve Çubuk, M. (1979). İki Tatil Sitesi, Bodrum ve Datça, Çevre Dergisi, 3-4 (2): 11-33; Savaşır, G. (2017). Türkiye Turizm Mimarlığında Sistematik Tasarımdan ‘Yere’ Uzanan Bir Arayış. İçinde; N. M. Cengizkan ve G. Albayrak (Editörler), Yere Ait: Ersen Gürsel Mimarlığı (ss. 85-96.). Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Yayınları.