Charter havayolu, düzenli tarifeli uçuş programlarına bağlı kalmadan, belirli talepler doğrultusunda organize edilen ve genellikle tur operatörleri aracılığıyla gerçekleştirilen bir hava taşımacılığı modelidir. Bu model çerçevesinde uçuşlar genellikle sezonluk, haftalık veya talep odaklı olarak düzenlenir ve paket tatil organizasyonlarının bir parçası olarak sunulur. Charter uçuşları, bireysel bilet satışları yerine, bir tur şirketi tarafından uçaktaki koltukların tamamının ya da büyük bir bölümünün topluca satın alınması ile gerçekleşir.

Charter modelinin yaygınlaşması, 1960'ların sonlarına kadar uzanmaktadır; özellikle Avrupa'da bu dönemde popüler hale gelmiş ve kitlesel turizmin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Charter havayolları, düşük bilet fiyatları ve yüksek koltuk doluluk oranları ile geniş kitlelere erişimi mümkün hale getirerek, uluslararası turizmin demokratikleşmesine önemli katkılarda bulunmuştur. Örneğin, Birleşik Krallık'ta MyTravel, Britannia Airways ve Air 2000 gibi charter şirketleri; Almanya'da LTU ve Condor; İskandinav ülkelerinde ise Sterling Airways gibi firmalar, bu modelin öncülerindendir.

Charter havayolu operasyonlarının temel özellikleri, düşük maliyetle hizmet sunmak, yüksek koltuk yoğunluğu sağlamak, uçakları günün büyük bir bölümünde aktif tutmak ve turizm talebine göre uçuş noktalarını belirlemek olarak öne çıkar. Dikey entegrasyon modeli, yani tur operatörlerinin aynı zamanda havayolu şirketlerine sahip olması, bu yapının maliyet avantajını artıran önemli unsurlardan biridir. Tur şirketleri, uçuş, konaklama ve transfer hizmetlerini bir arada sunarak tüketicilere daha uygun fiyatlarla bütünleşik bir ürün teklif edebilirler.

Ancak 2000'li yıllardan itibaren Avrupa genelinde yaygınlaşan ucuzcu (düşük maliyetli- low-cost) havayolları, charter modeline ciddi bir rekabet yaratmaya başlamıştır. EasyJet, Ryanair ve Wizz Air gibi firmalar, bireysel rezervasyon imkanı sunmaları, sık sefer düzenlemeleri ve cazip fiyat politikalarıyla charter taşıyıcıların pazar payını düşürmüştür. Bu süreçte bazı charter havayolları, ya tarifeli modele geçiş yapmış ya da faaliyetlerine son verme kararı almıştır. Buna rağmen, charter taşıyıcılığı özellikle uzun mesafeli tatil destinasyonları, grup seyahatleri, hac ve umre organizasyonları, spor kulüpleri ya da şirket gruplarının taşınmasında hâlâ önemli bir rol oynamaktadır. Literatürde, bu modelin özellikle yaşlı yolcular, çocuklu aileler ve seyahat güvenliği arayan gruplar tarafından tercih edildiği ifade edilmektedir. Paket turların sunduğu fiyat istikrarı ve temsilci desteği gibi hizmetler, charter modelini bireysel seyahatlere kıyasla daha cazip hale getirebilmektedir.

Ayrıca, charter havayolu modeli, havacılık sektöründe hem tarihsel hem de ekonomik açıdan önemli bir alternatif olarak varlığını sürdürmekte ve belirli pazarlarda ve koşullarda rekabet gücünü korumaktadır.