Çarmelik Kırsal Yaşam ve Tarım Müzesi

Müze Etnografya Müzesi Tarım Müzesi

(Bozova, Şanlıurfa, 2019 - )

Şanlurfa’nın Bozova ilçesinin sınırlarında bulunan Büyükhan Köyü’nde yer alan Çarmelik Kervansarayı’nın kitabesi bulunamadığından yapım tarihi ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Yapı mimarisi bu hanın 1230’lu yıllarda yapılmış Selçuklu mimarisi özelliğini taşıdığını göstermektedir. Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde konumuyla ilgili bilgi vermiş olduğu hanın isminin burayı yaptıran dört hükümdar kardeşten (Çar Melik) aldığından bahsetmektedir. 63,40x65,20 metre boyutlu avluya sahip olan müze, Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi’nin çalışmalarıyla restore edildi.

Bereketli Hilal olarak adlandırılan alanda, Fırat Nehri’nin can verdiği topraklar içinde konumlanan Çarmelik Hanı aynı zamanda tarihi süreçte ticari yolların üzerinde yer aldığı için kervanların uğrak noktası olmuştur. Günümüzde kullanım işlevini yitirmiş olan yapı, barındırdığı tarihi nitelikler ile korunmanın yanı sıra bölgenin tarımsal faaliyetlerinin ve kırsal yaşamın yansıtıldığı müzeye ev sahipliği yapmaktadır. 19. 03. 2019 tarihinde Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi tarafından yeniden ziyaretçi ağırlamaya başlayan Çarmelik Hanı, Kırsal Yaşam ve Tarım Müzesi olarak hizmet vermektedir. Müzede bölgede geçmişten günümüze tarımsal faaliyetler için kullanılmış aletler sergilenmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Durukan, A. (2007). Anadolu Selçuklu Dönemi Kervansarayları. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları; https://www.arkeolojikhaber.com/haber-sanliurfanin-kirsal-yasam-ve-tarim-muzesi-19-mart- acilacak-20093/, (Erişim tarihi: 29.12.2019); http://www.sanliurfa.gov.tr/muzeler, (Erişim tarihi: 30.12.2019); file:///C:/Users/Merve/Downloads/Scientific_Meetings_001.pdf, (Erişim tarihi: 30.12.2019); Yenipınar, U. ve Mızrak, R. (2019). İpek Yolu Somut ve Somut Olmayan Kültürel Miras İzleri: Şanlıurfa. Mersin: Mersin Üniversitesi Yayınları.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Üner, M. E. (2017). Urfa-Halep Kervan Yolu Üzerinde Bir Derbend: Çarmelik Derbendi, ŞURKAV Şanlıurfa Kültür Sanat Tarih ve Turizm Dergisi, 27:28-33.