Bursa Pirinç Han

Kervansaray ve Han Han Doğal ve Kültürel Miras Han

Bursa kent merkezinde günümüzde de ayakta duran bu tarihi yapı, 1508 yılında Osmanlı Sultanı II. Bayezıt tarafından, İstanbul’daki cami ve imaretine gelir sağlamak amacıyla yaptırıldı. Daha önceki dönemlerde Hân-ı Cedîd-i Hakanî, Kârbansaray, Hân-ı Cedîd-i Âmire isimleri ile de anılan yapının adı, XVII. yüzyıl başlarından itibaren Pirinç Hanı ismi ile anılmaya başlandı. İki katlı olan Pirinç Han, üst katında 40, alt katında 38 oda olmak üzere toplam 78 odadan oluşmaktadır. Han yapısının kuzeydoğu kısmında bulunan alt ve üstten üç odanın yer aldığı kısım, pek çok tarihi yapının da zarar gördüğü 1903-1906 yılları arasında Cumhuriyet Caddesi’nin (eski adı ile Hamidiye ve 1926 yılına kadar da Meşrutiyet Caddesi adı ile anıldı) açılma çalışmaları sırasında yıkıldı.

1642 yılına tarihlenen belgelerde Han yapısı içerisinde yer aldığı belirtilen mescit ve mescidin altındaki dört dükkân günümüze ulaşmış değildir. Avlunun içerisindeki 16 köşeli şadırvanın izleri ise hala durmaktadır. 1855 yılındaki büyük depremde zarar gören ve bazı kısımları tamamen yıkılan han, 100 yılı aşkın bir süre bu hali ile de kullanılmaktadır. 1970’li yılların sonlarına kadar handa deri işleri yapan atölyelerin, ayakkabı imalâthanelerinin, ipek bükücülerinin ve ipek boyacılarının bulunduğu bilinmektedir. 1983 yılında başlatılan yenileme çalışmaları 21 yıl sürdü ve 2004 yılında tamamlanarak ihtişamlı yapısı ile kent yaşamı içerisindeki yerini aldı. Bu yenileme çalışmasına yapı içerisinde çok eski tarihte mevcut olan mescit ve şadırvan kısımları dâhil edilmez. Günümüzde yerel halk başta olmak üzere Bursa’yı ziyarete gelenlerin hoş bir atmosfer bulabileceği; alt katında yiyecek içecek türü işletmelerin üst katında ise kitap satışı yapan dükkânların bulunduğu bir mekândır.

Referanslar

Bursa Büyükşehir Belediyesi, Hanlar Bölgesi, http://alanbaskanligi.bursa.bel.tr/wp-content/uploads/hanlar-bolgesi.pdf, (Erişim tarihi: 16.03.2020); Cengiz, İ. (2008). Bir İmparatorluğun İzi: Osmangazi. İstanbul: Seçil Ofset: 258; Şimşek, S. ve Perker, Z.S. (2019). Bursa Hanlar Bölgesi’nde Bulunan Tarihi Han Örneklerinde Doğal Taş Malzeme Sorunları Üzerine Bir Araştırma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62): 655-665; Yavaş, D. (2007). Pirinç Hanı. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 34), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı: 285-286; https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bursa/gezilecekyer/pirinc-han, (Erişim tarihi: 16.03.2020).