Resmi adıyla “United Nations Framework Convention on Climate Change" (UNFCCC) olarak bilinen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, küresle ısınma ve iklim değişikliğinin potansiyel etkilerini gidermek ve bu iki çevresel ölçeği büyük sorunla mücadeler edebilmek amacıyla 9 Mayıs 1992'de New York'ta tarafların katılı ile imzalanmış ve 21 Mart 1994'te TBMM’nin onayıyla yürürlüğe girmiştir. Bu anlaşma, küresel ısınma ve iklim değişikliği konularında uluslararası işbirliğini sağlamak için temel bir yapı sunar.

Sözleşmenin en temel amacı, atmosferdeki sera gazı emisyonlarının ve birikiminin iklim üzerindeki potansiyel olarak tehlikeli antropojen etkilerini asgari düzeye indirecek bir seviyede dengelemektir. Bu amaca ulaşmak için sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum sağlanması ve gelişmekte olan ülkelere finansal ve teknolojik destek sağlanması gibi çeşitli önlemler öngörülmüştür.

Bu uluslararası sözleşme, üye ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadelede ortak ancak farklılaştırılmış sorumlulukları olduğunu kabul eder. Bu ilkeye göre, her ülke iklim değişikliğiyle mücadelede sorumluluk taşırken, gelişmiş ülkeler daha fazla yükümlülük üstlenir. Bu farklılaştırılmış sorumluluklar, ülkelerin tarihsel emisyonları, mevcut emisyon seviyeleri ve ekonomik kapasiteleri dikkate alınarak belirlenmiştir.

Türkiye, bu sözleşmeyi 24 Mayıs 2004'te Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylamış ve aynı yılın 24 Mayıs'ında yürürlüğe koymuştur. Bu onayla birlikte Türkiye, iklim değişikliğiyle mücadelede uluslararası çabalara katılmış ve sözleşmenin gerekliliklerini yerine getirme taahhüdünde bulunmuştur.

Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden sonra, çeşitli taraflar konferansları düzenlenmiştir. Bu konferanslar, iklim değişikliğiyle mücadelede uluslararası işbirliğini güçlendirmek ve somut adımlar atmak amacıyla yapılmaktadır. En bilinen konferanslardan biri, 1997'de Kyoto'da yapılan ve Kyoto Protokolü'nün kabul edildiği toplantıdır. Kyoto Protokolü, göreceliolarak gelişmiş ülkeler için bağlayıcı sayılabilecek sera gazı emisyonu azaltma hedefleri belirlemiştir.

2015 yılında Paris'te yapılan 21. Taraflar Konferansı (COP21) ise, Paris Anlaşması'nın kabul edilmesiyle sonuçlanmıştır. Paris Anlaşması, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelerin 2°C üzerine çıkarmamak ve 1,5°C ile sınırlamak amacıyla ülkelerin emisyon azaltma taahhütlerinde bulunmalarını öngörmektedir. Paris Anlaşması, tüm ülkeler için emisyon azaltma taahhütleri getirmesi bakımından önemli bir dönüm noktasıdır.

Bu kapsamında, gelişmiş ülkeler, iklim değişikliğine karşı savunmasız olan ve gelişmekte olan ülkelere finansal, teknolojik ve kapasite geliştirme desteği sağlamaktadır. Bu destekler, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine uyum sağlamak ve sera gazı emisyonlarını azaltmak için kullanılmaktadır. Gelişmiş ülkeler, 2020 yılına kadar yılda 100 milyar dolar finansal destek sağlama taahhüdünde bulunmuşlardır.

Türkiye, UNFCCC ve Paris Anlaşması çerçevesinde çeşitli ulusal politikalar ve stratejiler geliştirmiştir. Türkiye'nin ulusal katkı beyanı (NDC), 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını yüzde 21 oranında azaltmayı hedeflemektedir. Bu hedef doğrultusunda, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, orman alanlarının artırılması ve ulaşım sektöründe düşük karbonlu çözümler gibi çeşitli önlemler alınmaktadır.

Sonuç olarak, UNFCCC, küresel iklim değişikliğiyle mücadelede temel bir çerçeve sunmaktadır. Türkiye, bu sözleşmeye taraf olarak uluslararası işbirliğine katkıda bulunmakta ve iklim değişikliğiyle mücadele konusunda çeşitli politikalar geliştirmektedir. Sözleşme ve Paris Anlaşması çerçevesinde atılan adımlar, küresel ısınmanın sınırlanması ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin azaltılması açısından büyük önem taşımaktadır.