Batman

Yerleşim Merkezi Kentsel Destinasyon

Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Dicle Bölümü sınırları içerisinde yer alan Batman, 38⁰ 40’– 37⁰ 50’ kuzey enlemleri ile 41⁰ 10’- 41⁰ 40’ doğu boylamları arasında yer almaktadır. Diyarbakır Havzası’nın güneydoğu bölümünde yer alan Batman, Batman Çayı’nın eski menderes yeniği sekileri üzerinde kurulamuştur, petrole bağlı olarak hızlı gelişerek Tilmis Ovası’nın kuzeybatı bölümünü kaplamaktadır. 4694 kilometrekare yüzölçümüne sahip Batman’ın beş ilçe ve 286 köyü bulunmaktadır. 151.997’si Batman merkezde olmak üzere toplam nüfusu 303.994’tür. 2017 yılında yayımlanan İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması'na göre Batman, Türkiye’nin en gelişmiş 72. ili olarak sıralanmaktadır. Batman’ın bugünkü İluh Mahallesi 1957 yılına kadar İluh Köyü olarak yer almaktaydı. Ancak 1940’li yıllardan sonra Raman Dağı’nda petrolün bulunması ile birlikte İluh Köyü’nün çehresi kısa zamanda gelişme gösterdi ve 02. 09. 1957 tarihinde ilçe ve petrol rafine tesislerinin kurulması ile birlikte ilçeye olan göç arttı ve ilçe merkezi 19. 05. 1990 tarih ve 3.647 sayılı kanunla Batman, il unvanına kavuştu ve Türkiye’nin 72. İli olarak kabul edildi. 3.647 sayılı kanun ile il olması ile birlikte Siirt’e bağlı Kozluk, Sason ve Beşiri ilçeleri ile Mardin’e bağlı Gercüş ve Hasankeyf ilçeleri Batman iline bağlandı. Batman, 1990 yılında il olmasına rağmen ilinin tarihi MÖ 12 bin yıl öncesine kadar uzanmaktadır. 1963 yılında Batman’da yapılan kazılar neticesinde Batman Çayı’nın batısında bulunan Demirköy Höyüğü’nde tarih öncesi döneme ait eserlere rastlandı. Bununla birlikte, Kozluk ilçesi Kaletepe Köyü sınırları içerisinde kalan ve Batman Çayı kenarında bulunan Hallan Çemi Höyüğü’nde ise MÖ 10.600 ila 10 bin yıllarına ait taştan yapılmış silahlar, kadın süs eşyaları ve hayvan figürlü heykellere rastlandı. Kazıları devam eden Hallan Çemi Höyüğü ile tarihin ilk yerleşim yerleri olarak Çatalhöyük kabul edilmesine rağmen bu bölgede ortaya çıkan kalıntıların daha eski olduğu sonucuna ulaşıldı. Zengin tarihi ve kültürel değerlere sahip olan Batman, aralarında Medler, Lesepkoslar, Partlar, Romalılar, Sasaniler, Bizanslar, Artuklular, Moğollar, İlhanlılar, Celaliler, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanlı İmparatorluğu’nun yer aldığı birçok farklı medeniyetin egemenliği altına girdi. Batman ilinde farklı birçok medeniyete ait 103 adet taşınmaz kültür varlığı ve 34 adet sit alanı bulunmaktadır. Batman ili ve ilçelerinde düzenlenen etkinlikler; 21-22 Mart tarihlerinde Batman il merkezinde Nevruz Bayramı, 15-25 Nisan tarihlerinde Batman il merkezi ve Hasankeyf ilçesinde Turizm Haftası, 27 Eylül – 2 Ekim tarihleri arasında Batman il merkezinde Batman Hasankeyf Kültür Sanat Festivali, 15- 22 ekim tarihleri arasında Sason ilçesinde Bal ve Ceviz Festivali, Aralık ayında Batman il merkezinde Yılmaz Güney Kürt Sanat Film Festivali, Haziran ayında Hasankeyf ilçesinde İmam Abdullah’ı Anma Haftası, mayıs ayında Batman kent merkezinde Zilan Türbesi Anma Haftası, 16 Mayıs tarihinde Sason ilçesinde Mereto Yaylası Helkis Şenlikleri ve 14 – 15 Eylül tarihlerinde Gercüş ve Vergili Köylerinde Seyyid Bilal Anma Haftası etkinlikleri düzenlenmektedir. Batman ilinin turizm verilerine bakıldığında; 19 adet konaklama (Belediye ve Bakanlık İşletme Belgeli) tesis ve toplamda 1.916 yatak kapasitesi bulunmaktadır. Batman’ı ziyaret eden yerli ve yabancı kişi sayılarına bakıldığında; 2015 yılında 79.263 kişi, 2016 yılında 92.821 kişi, 2017 yılında 130.676 kişi ve 2018 yılında 160.913 kişinin ziyaret ettiği görülmektedir. Bununla birlikte Batman’ı ziyaret eden kişilerin geceleme sayılarına bakıldığında; 2015 yılında 99.986, 2016 yılında 128.791, 2017 yılında 216.853 ve 2018 yılında ise 265.419 gecelemenin gerçekleştiği görülmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Batman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, (2021), https://batman.ktb.gov.tr/TR-200722/batman.html, (Erişim tarihi: 06.02.2021); Batman Valiliği, (2021). http://www.batman.gov.tr/zengin-tarihi-gecmisin-kaniti-hoyukler, (Erişim tarihi: 06.02.2021); Çoban, Ö., Dilek, S. E. ve Harman, S. (2017). Batman İlinde Turizm Gelişiminin Değerlendirilmesi, The Journal of Academic Social Science Studies, 56: 437-455; Datra Turkey, (2020). https://dataturkey.com.tr/, (Erişim tarihi: 16.11.2020); Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü SEGE-2017). https://www.bebka.org.tr/admin/datas/sayfas/89/sege-2017_1581687211.pdf, (Erişim tarihi: 06.02.2021); Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, (2021). https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44797/tasinmaz-kultur-varliklari-ve-sit-alanlari.html, (Erişim tarihi: 06.02.2021); Seydoşoğlu, S. ve Kökten, K. (2018). Batman İli Beşiri İlçesi Mera Vejetasyonlarının Bazı Özellikleri, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55 (4): 491-497; Sunkar, M. ve Tonbul, S. (2010). Batman Şehrinin Kuruluş ve Gelişimi, Coğrafya Dergisi, 21: 18-37; Turizm İstatistikleri, (2019). https://yigm.ktb.gov.tr/TR-201136/turizm-yatirim-ve-isletme-bakanlik-belgeli-tesis-istati-.html, (Erişim tarihi: 06.02.2021).