Barbaros Oyuk Festivali, 2016 yılında İzmir’in Urla ilçesine bağlı Barbaros Köyü’nde düzenlenmeye başlanmıştır. Festivalin amacı; köyün kültürel mirasını yaşatmak, geleneksel yaşam biçimlerini görünür kılmak ve kırsal kalkınmaya katkı sağlamaktır. Yerel halkın öncülüğünde başlatılan etkinlik, kısa sürede hem bölge sakinlerinin hem de ziyaretçilerin ilgisini çekmiş ve her yıl geleneksel olarak düzenlenir hâle gelmiştir. Festival, her yıl mayıs ayının son haftasında veya haziran ayının ilk günlerinde gerçekleştirilmektedir.

Festival, İzmir il merkezine yaklaşık 45 kilometre mesafede bulunan Barbaros Köyü’nde düzenlenmektedir. Urla ilçesi sınırları içinde yer alan köy, kara yolu ile ulaşım açısından erişilebilir bir konuma sahiptir. Festival süresince köy merkezinde yönlendirme tabelaları yer almakta; ziyaretçilere yönelik temel altyapı olanakları sağlanmaktadır.

Festivalin temel simgesi olan “oyuk”lar, köy sakinleri tarafından yaratılan ve köy sokaklarını süsleyen tematik korkuluklardır. “Oyuk” kelimesi, yörede korkuluk anlamında kullanılmaktadır. Her yıl belirlenen tema çerçevesinde farklı materyallerle hazırlanan oyuklar, sokaklara sanatsal ve kültürel bir kimlik kazandırmaktadır. Bu yapılar, aynı zamanda toplumsal mizah, eleştiri ve yerel yaratıcılığı yansıtan görsel ögelerdir.

Ziyaretçiler, festival süresince köyün tarihi ve mimari dokusu içinde geleneksel yaşama tanıklık etme fırsatı bulmaktadır. Festival, izleyiciye yalnızca pasif bir deneyim sunmakla kalmamakta; aynı zamanda oyuk yapımı, atölye çalışmaları ve yöresel yemek hazırlama etkinlikleri gibi faaliyetlerle ziyaretçileri sürece aktif biçimde dâhil etmektedir. Çocuklara yönelik yaratıcı sanat atölyeleri ve sokak performansları da festival programında yer almaktadır.

Barbaros Oyuk Festivali, alternatif turizm türlerinden biri olan kırsal ve kültürel festival turizmi kapsamında değerlendirilmektedir. Festival, sürdürülebilir turizm ilkeleri doğrultusunda bölge ekonomisine katkı sağlamakta; yerel üreticilerin doğrudan tüketiciyle buluşmasına olanak tanımaktadır. Kadın emeğinin öne çıkarıldığı el işi ürünleri ve yerel mutfak unsurları, kültürel çeşitliliğin sürdürülebilirliğine katkı sunmaktadır. Ayrıca, artan ziyaretçi sayısı sayesinde köydeki küçük ölçekli konaklama ve yeme-içme işletmeleri de ekonomik olarak desteklenmektedir.

Festival kapsamında çeşitli eğitim temelli etkinlikler ve atölyeler düzenlenmektedir. El emeği pazarları, yöresel yemek yapım atölyeleri, tarım ürünleri sergileri ve çocuklara özel yaratıcı etkinlikler, festivalin eğitim yönünü oluşturmaktadır. Ziyaretçilere, yaratıcı turizm anlayışı kapsamında pasif izleyici olmanın ötesinde; üretim ve paylaşım süreçlerine katılma fırsatı sunulmaktadır. Bu yönüyle festival, yerel halk ve ziyaretçiler arasında kültürel etkileşimi güçlendiren bir ortam yaratmaktadır.